Læknablaðið - 15.11.1995, Blaðsíða 24

786
LÆKNABLAÐIÐ 1995; 81
Elsta varðveitta röntgenmyndin, tekin 6. júní 1914.
Þetta var hinsvegar mjög léleg lausn. Ovið-
unandi sveiflur voru á straunri og spennu, en úr
því ekki var í önnur hús að venda, varð að
reyna að nota aðstöðuna. Því var gert sam-
komulag um að verkstæðið skyldi stöðva
vinnuvélar sínar, þegar læknirinn hringdi og
byggist við að þurfa á hámarksorku að halda!
Meðal annarra athugasemda Claessen frá þess-
um tíma er sú, að þá sjaldan að logn ríkti var
ekki hægt að framleiða neina orku, þar eð þá
varð enginn trekkur í kyndingunni.
Röntgenstofan 1918
Röntgenstofnun Háskóla íslands var starf-
rækt við þessi frumstæðu skilyrði frá apríl 1914
til ágústloka 1917. Um það leyti neyddist Völ-
undur til að loka verkstæðum sínum vegna þess
að engin aðföng bárust sökunr styrjaldarinnar.
Þetta leiddi sjálfkrafa til lokunar röntgenstofn-
unarinnar.
Um það leyti var hafin bygging stórhýsis við
Austurvöll og var það í eigu stórkaupmann-
anna Nathan & Olsen. Þetta hús er nú Pósthús-
stræti 7, lengst af kennt við Reykjavíkur Apót-
ek, og var ein mesta og glæsilegasta bygging
hérlendis á þeim tíma. Meðal nýjunga var
áformað að í húsinu yrði eigin rafstöð. Gunn-
laugur Claessen sá strax að þarna væri komin
kjörstaður fyrir framhald röntgenþjónustunn-
ar.
Háskólinn hafði áður látið í ljósi ósk um að
röntgenstofnunin yrði slitin úr tengslum við
skólann, meðal annars á þeim forsendum að
þar færi ekki fram kennsla. Formleg slit sam-
starfsins urðu í árslok 1917.
Claessen varð því að fara á stúfana á ný og
leita að samstarfsaðilum og fjármagni til að
koma starfseminni á laggirnar á ný. Með full-
tingi Alþingis tókst að útvega ríkisstyrk til end-
urnýjunar tækjabúnaðar og Claessen gat gert
leigusamning við Nathan & Olsen um húsnæði.
Claessen mun hafa flust í nýbygginguna upp
úr áramótum 1918 og þá með gömlu tækin sín,
en hófst þegar á síðari hluta árs 1917 handa við
innkaup og útvegun á nýjum og fullkomnum
búnaði til myndgreiningar og geislalækninga.
Röntgenstofan hafði nú til umráða tvö her-
bergi, hvort um sig um það bil 6,5 x 6 m2, auk
biðrýmis. Öðru herberginu var skipt til að
konta fyrir framköllun auk geislameðferðar-
tækja, en í hinu var ætlunin að koma fyrir
hinum nýju tækjum til greininga. Haustið 1917
fór Claessen á vit kollega síns og vinar, Forssell
í Stokkhólmi, bæði til að kynnast nýjungum og
framþróun í faginu, og ekki síður til að leita
fulltingis og ráða við útvegun nýrra tækja.
Pantað var djúpgeislunartæki til geislalækn-
inga frá þýska fyrirtækinu Koch & Sterzel og
samtíms röntgengreiningarbúnaður sem ný-
lega hafði verið þróaður og smíðaður í Svíþjóð
Röntgenrannsóknarstofan í Pósthússtrœti 7, myndin frál919.