Læknablaðið - 15.12.1996, Síða 24

848
LÆKNABLAÐIÐ 1996; 82
Table I. Mean difference, confidence interval, standard error, p-value and Pearson correlation coefficient in blood pressure
measurements at different places in 44 people with hypertension measured in a supermarket.
Supermarket vs home Supermarket vs office Office vs home
SBP DBP SBP DBP SBP DBP
Mean difference 29.3 10.1 17.1 5.2 12.9 5.0
Confidence interval 24-35 7.3-13.0 12.8-21.4 2.1-7.7 10.1-15.7 3.4-6.6
Standard error 2.7 1.4 2.2 1.3 1.4 0.8
p-value <0.0001 <0.0001 <0.0001 <0.001 <0.0001 <0.0001
Pearson correlation coefficient 0.6 0.7 0.70.7 0.9 0.9
SBP: systolic blood pressure
DBP: diastolic blood pressure
þrýstingur var mældur á sama handlegg með
sams konar mæli. Þeim var kennt á blóðþrýsti-
mælinn og voru gefnar ítarlegar skriflegar leið-
beiningar áður en þeir fóru með mælinn heim.
Þar var mælt með að einstaklingarnir mældu
sig í sitjandi stöðu að morgni dags eftir að hafa
verið á fótum í um það bil 10-15 mínútur og
síðdegis rétt fyrir kvöldmat. Ennfremur að all-
ar mælingar yrðu gerðar á sama tíma dagsins.
Þegar mælinum var skilað var aftur mælt á
stofu. Allar mælingar á stofu voru gerðar á
dagvinnutíma milli klukkan átta og 17 eftir að
minnsta kosti fimm mínútna hvíld í sitjandi
stöðu. Rannsóknin tekur ekki til þeirra sem
höfðu þekktan háþrýsting og notuðu blóð-
þrýstingslækkandi lyf.
Við tölfræðilega útreikninga var meðaltal
fyrir hvern mælistað reiknað og þau gildi notuð
til samanburðar á mælistöðum. Reiknuð voru
staðalskekkja (standard error) og vikmörk.
Við samanburð var notað parað t-próf. Enn
fremur voru við samanburð mælinganna reikn-
aðir línulegir fylgnistuðlar (Pearson correla-
tion coefficients).
Niðurstöður
Alls tóku 125 þátt í hóprannsókninni, 65
konur og 60 karlar á aldrinum 17-72 ára. Sextíu
og fjórir eða 51,2% greindust með háþrýsting
við hópmælinguna miðað við staðla WHO.
Alls náðist síðar til 44 eða 69% þeirra. Meðal-
aldur var 45,7 ár, 24 konur og 20 karlar. Kynja-
skipting í hópnum sem ekki náðist til var níu
karlar og 11 konur en meðalaldur var 38,0 ár og
ætti því ekki að hafa umtalsverð áhrif á niður-
stöðuna. Tafla I sýnir samanburð á blóðþrýst-
ingsmælingum í kjörbúð, á stofu og heima.
Blóðþrýstingurinn mældist hæstur í kjörbúð-
inni en lægstur í heimahúsum. Niðurstöðurnar
sýna að einungis 20% þeirra sem mældir voru
reyndust hafa háþrýsting samkvæmt heima-
mælingum. Á mynd 1 eru sýnd blóðþrýstings-
gildi fyrir slagbilsþrýsting mældan í kjörbúð og
heima. Eins og sést á mynd 1 eru gildin mun
lægri fyrir heimamælingarnar. Mynd 2 er sam-
bærileg fyrir hlébilsþrýsting. Þar sést einnig
verulegur munur milli þessara tveggja mæli-
staða. í báðum tilfellum eru niðurstöðurnar
tölfræðilega marktækar og fylgnin góð.
Þegar skoðaðar eru mælingar fyrir slagbils-
þrýsting og hlébilsþrýsting mældan annars veg-
ar á stofu og hins vegar heima koma greinileg
hvítsloppaáhrif (white coat effect) fram, þar
sem stofumælingar eru hærri. Niðurstöðurnar
eru tölfræðilega marktækar og fylgni mjög há
(tafla I).
Einnig eru mælingar fyrir slagbilsþrýsting og
hlébilsþrýsting mældan í kjörbúð og á stofu
skoðaðar. Mælingar í kjörbúðinni eru mun
hærri í báðum tilvikum, niðurstöðurnar eru
tölfræðilega marktækar og fylgnin góð (tafla
I).
Kvöldgildi heimamælinga voru hærri en
sambærileg morgungildi. Mismunurinn var
7,6/0,8 mmHg og aðeins tölfræðilega marktæk-
ur fyrir slagbilsþrýstinginn (p<0,001).
Tveir þeirra sem tóku þátt í rannsókninni
voru settir á blóðþrýstingsmeðferð. Óbeint
uppgötvaðist ofstarfsemi í skjaldkirtli hjá að-
standanda eins þátttakanda.
Umræða
I rannsókninni kemur fram skýr og tölfræði-
lega marktækur munur milli þessara þriggja
mælistaða. Vissulega hefur ólíkur fjöldi mæl-
inga á hverjum stað áhrif en bornar voru saman
ein mæling í kembileit, meðaltal tveggja mæl-
inga á stofu og sex heimamælinga. Athygli vek-
ur hve stór hluti þeirra sem létu mæla sig við
hópmælinguna voru með of há gildi. Árið 1975
var gerð rannsókn í Danmörku þar sem farið
var í stórmarkaði og boðið upp á blóðþrýst-