Læknablaðið - 15.04.1997, Síða 24

216
LÆKNABLAÐIÐ 1997; 83
hefur verið bent á vaxandi algengi meðal barna
á Fiji eyjum og í norðurhluta Chile, en á báðum
stöðunum er loftmengun óveruleg (28).
Nýverið hefur komið fram tilgáta um að
mataræði skipti máli, en það hefur víðast hvar
breyst þannig að matur er meira unninn og
með auknu magni fjölómettaðra fitusýra og
salts, en inniheldur minna af nýmeti
(27,29,30). Nýleg áströlsk rannsókn styður
þessa tilgátu þar sem börn er borðuðu feitan
fisk oftar en einu sinni í viku fengu þrisvar
sinnum sjaldnar astma (29).
Að skilgreina astma hefur hingað til vafist
fyrir þeim er það hafa reynt og er það eðlilegt
þegar haft er í huga breytilegt ytra og innra
umhverfi loftvega. Meðan skilningur á astma
er ófullkominn verður að notast við grófa lýs-
andi nálgun eins og hér hefur verið gert, en
geyma orsakaskilgreiningu astma til betri tíma.
Rannsókn sem felur í sér marga hugsanlega
áhættuþætti ætti þó að vera allvel til þess fallin
að varpa ljósi á mikilvægi hvers og eins. Fyrir-
hugað er að fylgja íslenska rannsóknarhópnum
eftir að nýju og knýja á um frekari svör.
Þakkir
Höfundar þakka Heilbrigðis- og trygginga-
málaráðuneytinu, SÍBS og Vísindasjóði
Landspítalans veittan fjárhagslegan stuðning.
HEIMILDIR
1. Áberg N. Asthma and allergic rhinitis in Swedish con-
scripts. Clin Experim Allergy 1989; 19: 59-63.
2. Haahtela T, Lindholm H, Björkstén F, Koskenvuo K,
Laitinen LA. Prevalence ot asthma in Finnish young
men. Br Med J 1990; 301: 266-8.
3. Omfattning av allergi/överkanslighet. Statens offentliga
utredning. Stockholm: Almanna Förlaget, 1989.
4. Fleming DM, Crombie DL. Prevalence of asthma and
hay fever in England and Wales. Br Med J 1987; 294:
279-83.
5. Burney PGJ, Chinn S, Rona RJ. Has the prevalence of
asthma increased in children? Evidence from the nation-
al study of health and growth 1973-86. Br Med J 1990;
300: 1306-10.
6. Burr ML, Butland BK, King S, Vaugham-Williams E.
Changes in asthma prevalence: two surveys 15 years
apart. Arch Dis Child 1989; 64: 1452-6.
7. Gergen PJ, Mullally DI, Evans III R. National survey of
prevalence of asthma among children in the United
States, 1976 to 1980. Pediatrics 1988; 81: 1-7.
8. Mitchell EA. Increasing prevalence of asthma in chil-
dren. NZ Med J 1983; 96: 463-4.
9. Robertson CF, Haycock E, Bisop J, Nolan T, Olinsky
A, Phelan PD. Prevalence of asthma in Melbourne
schoolchildren: changes over 26 years. Br Med J 1991;
302: 1116-8.
10. Burney PGJ, Luczynska C Chinn S, Jarvis D. The Eu-
ropean Community Respiratory Health Survey. Eur
Respir J 1994: 7; 954-60.
11. Gíslason Þ, Gíslason D, Blöndal Þ, Helgason H, Rafns-
son V. Öndunarfæraeinkenni íslendinga á aldrinum 20-
44 ára. Læknablaðið 1993; 79: 343-7.
12. Gfslason D, Gíslason Þ, Blöndal Þ, Helgason H. Bráða-
ofnæmi hjá 20-44 ára íslendingum. Læknablaðið 1995;
81: 606-12.
13. Burney PGJ, Chinn S. Developing a new questionnaire
for measuring the prevalence and distribution of asthma.
Chest 1987; 91/Suppl.: 79-92.
14. Burney PG, Laitinen LA, Perdrizet S, Huckauf H, Tat-
tersfield AE, Chinn S, et al. Validity and repeatability of
the IUATLD (1984) Bronchial Symptoms Question-
naire: an international comparison. Eur Respir J1989; 2:
940-5.
15. Burney PGJ, Papacosta AO, Withey CH, Colley JRT,
Holland WW. Hospital admission rates and the preva-
lence of asthma symptoms in 20 local authority districts.
Thorax 1991; 46: 574-79.
16. Epidemiologiy standardization project, executive com-
mittee, American Thoracic Society. Recommended re-
spiratory disease questionnaires for use with adults and
children in epidemiological research. Am Rev Respir
Dis 1978; 118: 7-52.
17. European Community for Coal and Steel. Standardiza-
tion of lung function tests. Clin Respir Phys 1983; 19/
Suppl. 5; 22-7.
18. Dennis JH, Avery AJ, Walters EH, Hendrick DJ. Cali-
bration of aerosol output from the Mefar dosimeter:
Implication for epidemiological studies. Eur Respir J
1992; 5: 1279-82.
19. Leimgruber A, Mosimann B, Claeys M, Seppey M,
Jaccard Y, Aubert V, et al. Clinical evaluation of a new
in-vitro assay for specific IgE, the Immuno CAP System.
Clin Expcrim Allergy 1991; 21: 127-31.
20. Toelle BG, Peat JK, Salome CM, Mellis CM, Woolcock
AJ. Toward a defination of asthma for epidemiology.
Am Rev Respir Dis 1992; 146: 633-7.
21. Torén K, Brisman J, Jarvholm B. Asthma and asthma-
like symptoms in adults assessed by questionnaires.
Chest 1993; 104: 600-8.
22. Burney PGJ, Chinn S, Jarvis D, Luczynska C, Lai E.
Variations in the prevalence of respiratory symptoms,
self-reported asthma attacks, and use of asthma medica-
tion in the European Community Respiratory Health
Survey. Eur Respir J 1996; 9: 687-95.
23. Janson C, Gislason D, Iversen M, Omenaas E, Norrman
E, Plaschke P. Asthmasymptom och asthmalákemedel i
fyra nordiska lander. Nord Med 1996; 111: 147-50.
24. Sigvaldason A, Ólafsson Ó, Gíslason Þ. Notendur
astmalyfja á íslandi. Læknablaðið 1996; 82: 122-9.
25. HaahtelaT, Jarvinen M, KavaT, Kiviranta K, Koskinen
S, Lehtonen K, et al. Comparison of beta2-agonist, ter-
butalin, with an inhaled corticosteroid, budesonide, in
newly detected asthma. N Engl J Med 1991; 325: 388-92.
26. Peat JK, Haby M, Spijker J, Berry G, Woolcock AJ.
Prevalence of asthma in adults in Busselton, West Aus-
tralia. BMJ 1992; 305: 1326-9.
27. Woolcock AJ. Peat JK, Trevillion LM. Is the increase in
asthma prevalence linked to increase in allergen load ?
Allergy 1995; 50: 935-40.
28. Stevenson PP. Asthma in children: epidemiology. BMJ
1994; 308: 1584-5.
29. Hodge L, Salome CM, Peat JK, Haby MN, Xuan W,
Woolcock AJ. Consumption of oily fish and childhood
asthma risk. Med J Australia 1996; 164: 137-40.
30. Black PN, Sharpe S. Dietary fat and asthma: is there a
connection ? Eur Respir J 1997; 10: 6-12.