Læknablaðið - 15.04.1997, Qupperneq 62

250
LÆKNABLAÐIÐ 1997; 83
breyting þurfi að gerast þannig
að hér verði til raunverulegur
háskólaspítali:
„Háskólaspítali er grundvöll-
ur að sérhverju heilbrigðiskerfi
vegna þess að hann sér um að
afla þekkingar sem öll heil-
brigðisþjónustan byggist á. Há-
skólaspítalinn miðlar þekkingu
sinni með sérhæfðri læknisþjón-
ustu og með því að kenna starfs-
fólki heilbrigðiskerfisins. Slík
stofnun leggur að jöfnu þekk-
ingaröflun og miðlun, stundar
heilbrigðisþjónustu eins og best
þekkist á hverjum tíma og
menntar starfsmenn á viðun-
andi hátt og horfir til framtíðar.
Þekkingar er aflað með því að
sækja hana til útlanda og flytja
hana heim, með rannsóknar-
vinnu hérlendis og ekki má
gleyma því hlutverki háskóla-
spítala að sinna framhaldsþjálf-
un eins og minnst var á fyrr. Nú
er orðið tímabært og jafnvel
brátt að byggja þessa starfsemi
upp hérlendis, meðal annars
vegna þess sem ég gat um áður
varðandi möguleika íslenskra
lækna erlendis. Þess vegna er
nauðsynlegt að hefja þessa upp-
byggingu. Þetta er að mínu viti
mikilvægasta verkefnið í heil-
brigðis- og menntamálum þjóð-
arinnar."
Mikil þróun í
þekkingunni
Einar segir að mikill hraði og
ör þróun sé í þekkingu í læknis-
fræði og eigi það við um allar
sérgreinar. „Talið er að helm-
ingunartími þekkingar í læknis-
fræði sé í kringum fimm ár. Ef
ég tala bara út frá því sem ég hef
starfað við í 15 ár þá hafa til
dæmis orðið gífurlegar breyt-
ingar í allri skurðtækni. Það á
einnig við um almennar skurð-
lækningar, botnlangaskurður er
allt önnur og minni aðgerð en
var fyrir aðeins fimm til sjö ár-
um og þær skurðlækningar sem
ég lærði í mínu læknanámi eru
orðnar algerlega úreltar, ekki
bara dálítið úreltar heldur al-
gerlega."
Stofnanir heilbrigðiskerfisins
verða að fylgjast vel með segir
Einar og telur að það taki
aðeins fimm til 10 ár fyrir stofn-
un að verða úrelta og ekki mikið
meira en 10 ár fyrir hana að
verða hættulega. Hvernig met-
ur hann íslenska heilbrigðis-
kerfið að þessu leyti?
„Það hefur tekist ótrúlega vel
að halda íslensku heilbrigðis-
kerfi í góðu formi, fyrst og
fremst vegna þess að ungir ís-
lenskir læknar hafa flutt með sér
aftur nýja þekkingu eftir sér-
nám sitt ytra. En á síðustu miss-
erum hefur þetta verið að breyt-
ast og við heyrum oftar af lækn-
um sem ekki hyggjast snúa
heim, munurinn á kjörum og
starfsaðstöðu lækna hérlendis
og erlendis er að verða slíkur að
jafnvel tryggðin við ættjörðina
dregur menn ekki lengur hingað
eins og verið hefur.“
Einar segir það hafa gerst
ítrekað á liðnum árum að ekki
hafi tekist að fá lækna í stöður
hér, enginn hafi sótt um stöðu
yfirlæknis röntgendeildar á
Landspítalanum og tveir gengið
frá stöðum í lífefnafræði. Vissu-
lega séu þó til dæmi um af-
bragðsmenn sem hafa komið og
tekið við stöðum á þeim kjörum
sem hér bjóðast. „Eg hef miklar
áhyggjur af því að íslenskt heil-
brigðiskerfi sé að verða óhæft í
samkeppni við háskólaspítala
erlendis um fólk í lykilstöður.
Kjör og aðstaða eru svo léleg að
fólk treystir sér ekki til að vinna
við þau skilyrði. Við höfum
lengi gert út á hina römmu taug
en með aukinni alþjóðavæð-
ingu, ef svo má segja, auknum
möguleika á auðveldum ferðum
um allan hnöttinn setja menn
það ekki fyrir sig að starfa í út-
löndum og koma aðeins í heim-
sókn hingað og á það auðvitað
sérstaklega við enn yngri lækn-
ana.“
Hvaða möguleika sérðu til að
snúa þessari þróun við?
„Ég hygg að háskólaspítali
sem stendur undir nafni geti
haft töluvert að segja. Til að svo
megi verða þarf að stórauka
fjárveitingar til hans því hann er
dýrari í rekstri en aðrir spítalar
vegna hins tvíþætta hlutverks.
Hann þarf bæði að leggja mann-
afla og fé í þekkingarmiðlun
sina, rannsóknir og kennslu, og
í nágrannalöndunum er það við-
miðun að fjárveitingar til há-
skólaspítala þurfi að vera 15-
25% hærri en til sambærilegra
spítala. Þetta mál verða yfirvöld
að skoða. Vissulega fer hluti
fjárveitingar Landspítalans til
kennslu en það er óskilgreint í
dag og háskólinn er óbeint í
þeirri aðstöðu að vera upp á náð
og miskunn spítalanna kom-
inn.“
Einar leggur mikla áherslu á
að samvinna læknadeildar og
spítala hafi verið með ágætum
og vonandi verði náið og gott
samstarf milli þessara aðila um
alla framtíð. „En háskólinn hef-
ur ekkert um fjárreiður spítal-
anna að segja, sem þó sinna
þessum mikilvæga þætti kennsl-
unnar, og því tel ég brýnt að við
stígum mjög fljótlega skrefið til
fulls og komum upp þeim há-
skólaspítala sem þjóðin þarf að
eiga.“
-jt-