Læknablaðið - 15.04.1998, Qupperneq 66

332
LÆKNABLAÐIÐ 1998; 84
Trékistill með mannabeinum. Henrik Linnet og Þorgeir
Jónsson keyptu kistilinn af Guðmundi Björnssyni lækni á
námsárum sínum. Kaupverðið var 10 kr.
og einstaklingar fengið að hafa
móttökur af ýmsu tilefni í Nes-
stofu og Lyfjafræðisafninu.
Safngripum fjölgar ört í safn-
inu. Safninu hafa borist milli 30
og 40 gjafir á ári síðustu árin.
Með tilkomu minjanefnda á Rík-
isspítölum og Sjúkrahúsi Reykja-
víkur hefur komist á verkaskipt-
ing milli þessara aðila og Nes-
stofusafns. Minjanefndimar safna
gripum og sögulegum heimildum
er varða sjúkrahúsin en safnið
einbeitir sér að varðveislu ntuna
og minja frá öðrum geirum heil-
brigðisþjónustunnar. Verkaskipt-
ing er einnig milli Nesstofusafns
og Lyfjafræðisafnsins. Gjafirnar
sem safninu berast eru mismun-
andi að stærð, allt frá einum hlut
upp í nokkur hundruð muni. Eng-
inn vegur er að telja upp allar
gjafir sem safninu hafa borist á
síðustu árum. Til að gefa hug-
mynd um aðföng safnsins skal
hér farið nokkrum orðum um
hvers eðlis gjafirnar geta verið.
Þær gjafir sem eru stærstar ef lit-
ið er til fjölda muna eru tækjasöfn
lækna. Gjafirnar koma yfirleitt
frá afkomendum læknanna. Hitt
er einnig til að læknar hafi gefið
safninu áhöld sín við starfslok.
Til að gefa dæmi um slík söfn má
nefna tækjasöfn eftirtalinna
lækna: Þórðar Edilonssonar, Stef-
áns Olafssonar, Bjama Sigurðs-
sonar, Bjarna Jónssonar, Kristins
Björnssonar, Þorsteins Sigurðs-
sonar, Bjöms Þ. Þórðarsonar, As-
geirs O. Einarssonar dýralæknis,
Jóns Hjaltalíns Sigurðssonar og
Arna Vilhjálmssonar. Slíkum
gjöfum fylgja oft bækur og ýmiss
konar skjöl. Hreinar bókagjafir
eru einnig nokkuð algengar. Þær
hafa komið frá einstaklingum,
stofnunum og bókasöfnum.
Merkust slíkra gjafa er sennilega
gjöf Kristrúnar Cortes. Hún færði
safninu bækur og bæklinga um
læknisfræðileg efni úr eigu eigin-
manns síns Gunnars J. Cortes
læknis. Ritin eru flest á íslensku
og gefin út á tímabilinu 1830—
1960.
Aður en minjanefndir sjúkra-
húsanna vom skipaðar barst safn-
inu talsvert af munum frá þeim.
Sjúkrahús á landsbyggðinni,
rannsóknarstofnanir og fleiri
stofnanir hafa einnig fært safninu
muni. Sem dæmi um slíkar gjafir
má nefna: leysilækningatækið,
frá Landakoti, það fyrsta sem
kom til Islands, röntgentæki frá
Landspítalanum, Borgarspítala
og St. Fransiskusspítalanum í
Stykkishólmi, kennsluspjöld frá
Ljósmæðraskólanum, ýmis tæki
frá Styrktarfélagi lamaðra og fatl-
aðra, sýnasneiðingarhnífar og
tæki til að steypa sýni í vaxkubba
frá Tilraunastöð Háskólans í
meinafræðum og sogklukku frá
Fæðingaheimili Reykjavíkur.
Safninu eru oft færðar gjafir
sem ekki em stórar að umfangi,
einn eða örfáir hlutir. Fjölbreytn-
in er hins vegar mikil eins og eft-
irfarandi dæmi sýna: rafknúið
fingranuddtæki Guðbjargar
Narfadóttur; ljósmóðurtaska og
áhöld Þorbjargar Guðmundsdótt-
ur; einkennisjakkar, heiðursmerki
og ljósmyndir Snorra Hallgríms-
sonar sem tengjast veru hans sem
herlæknis í Finnlandsstyrjöldinni
1939-1940; leghálshettur úr
silfri; sjúkrataska Dr. Bjarna
Jónssonar úr seinni heimstyrjöld-
inni, heimasmíðaður hjólastóll:
heilariti Kjartans Guðmundsson-
ar læknis, sá fyrsti sem keyptur
var til landsins; sogkoppar og
koppsetjarasett Jóhanns J. Krist-
jánssonar læknis; gleraugu Jó-
hönnu Matthíasdóttur frá Kjörs-
eyri, tengjast fyrstu dreraðgerð
sem Bjöm Ólafsson framkvæmdi
á íslandi 1891; trékistill með
mannabeinum, frá námsárum
Henriks Linnets og Þorgeirs Jóns-
sonar; reiknivél úr skrifstofu Vil-
mundar Jónssonar landlæknis;
sjúkrakista úr skipbrotsmanna-
skýlinu sem reist var á Kálfa-
fellsmelum árið 1912; beinanagli