Læknablaðið - 15.06.1999, Qupperneq 74

566
LÆKNABLAÐIÐ 1999; 85
unnar án milligöngu lögreglu
eða björgunarsveita.
Við förum oft út á land, til
dæmis þegar við tökum þátt í
æfingum Slysavarnaskóla sjó-
manna eða björgunarsveita,
og þá notum við tækifærið og
fræðum fólk um starfsemi
okkar. Við kennum lögreglu
og björgunarsveitarfólki að
umgangast þyrluna og að
benda okkur á heppilega lend-
ingarstaði. Við segjum fólki
hvaða aðferðum við beitum til
þess að nálgast sjúklinga, svo
sem þegar við erum að hífa.“
- Hvernig eru samskiptin
við heilbrigðiskerfið á lands-
byggðinni?
„Þau hafa gengið mjög vel.
Við reynurn að vera passa-
samir með að láta héraðs- eða
heilsugæslulækna vita ef við
erum kallaðir út í björgunar-
aðgerðir á þeirra svæði. Það
vildi brenna við að við færum
og sæktum sjúkling án þess að
láta neinn vita en nú eru það
hrein mistök ef það gerist.
Það er ekki óalgengt að við
förum með sjúklinga á Fjórð-
ungssjúkrahúsið á Akureyri
eða sjúkrahúsið á Isafirði.
Einnig kemur fyrir ef við er-
um langt frá Reykjavík að við
förum með sjúklinginn á
næsta flugvöll þar sem sjúkra-
flugvél tekur við honum og
flytur hann til Reykjavíkur."
Ekki spurning um
kostnað
- Nú heyrist sú gagnrýni oft
að það skorti allt heildar-
skipulag á sjúkraflutningum
og björgunarstörfum. Háir
þetta ykkur?
„Þetta er alveg rétt hvað
varðar sjúkraflutningana. Hjá
okkur er ágætis skipulag inn-
anbúðar en því miður kemur
það oft fyrir að það er seint
haft samband við okkur eða
jafnvel ekki, þrátt fyrir það að
við gætum gert mikið gagn.“
- Hvað veldur?
„Það kemur sjálfsagt ýmis-
legt til. Eg heyri oft þá afsök-
un að það sé svo skelfilega
dýrt að kalla okkur út. Sann-
leikurinn er hins vegar sá að
flugmenn þyrlunnar þurfa að
fljúga henni tiltekinn lág-
markstíma til að halda hæfni
sinni við svo ef við förum í
sjúkra- eða björgunarflug þá
er hægt að fella niður æfinga-
flug í staðinn. Ef lítið er um
útköll þá þarf að fjölga æf-
ingaflugunum sem líka kosta
sinn pening. Það er því engin
ástæða til að hika við að kalla
okkur út kostnaðarins vegna.
En að sjálfsögðu er rétt að
menn hugi að öðruin leiðum
til þess að flytja sjúklinga því
ýmislegt getur tafið för okkar,
bilanir og slíkt.
Svo finnum við fyrir því að
skipulagið á neyðarþjónust-
unni er ekki nógu gott. Það
getur birst í því að útkallsleið-
ir bregðist. Oft er ástæðan sú
að allt of margir eru að standa
í að kalla út mismunandi
flokka. Þessu þyrfti að koma
þannig fyrir að útkallið væri á
einni hendi og að einn aðili
sæi um að kalla út alla flokka.“
Mjög brýnt að fá
sérhæfða sjúkraflugvél
- En væri það ekki hagur
ykkar hjá þyrluvaktinni að
skipulag sjúkraflugsins væri
betra en það er nú?
„Jú, það er alveg ljóst, ekki
síst sjúklinganna vegna. Það
er ekki óalgengt að við séum
að sinna verkefnum sem við
vitum vel að hægt er að vinna
betur á annan hátt. En þó við
séum hægfleygir erum við oft
besti kosturinn því við erum
með tækin og kunnáttuna sem
þarf, til dæmis ef flytja þarf
mikið veikan eða slasaðan
sjúkling. Það væri hins vegar
betra ef til væri hraðfleygara
tæki með sama útbúnaði og
sömu þjónustu og við erum
með.
Við höfum einstaka sinnum
notað TF-SÝN með góðum
árangri í flug þar sem um er að
ræða flutning af flugvelli um
langa leið. Það getur skipt
miklu máli að koma sjúklingi
á sérhæft sjúkrahús á hálfri
þriðju klukkustund í stað sex
stunda með þyrlunni. Því mið-
ur eru dæmi um að menn hafi
látist, til dæmis af höfuð-
áverkum, sem hefði verið
hægt að bjarga ef hægt hefði
verið að koma þeim fyrr á
sjúkrahús."
- Hvernig líst þér á að kom-
ið verði upp sjúkraflugvél á
Akureyri?
„Mér sýnist þetta vera skyn-
samleg hugmynd. Lands-
byggðin liggur vel við Akur-
eyri og það er mjög brýnt að
fá sem allra fyrst sérhæfða
sjúkraflugvél til þess að sinna
sjúkraflutningum. En á meðan
verið er að koma þessari vél í
gagnið ættu menn að hugleiða
þann möguleika að nota TF-
SÝN oftar en við gerum. Það
mætti með fremur litlum til-
kostnaði útbúa hana til sjúkra-
flugs. Gallinn er hins vegar sá
að TF-SÝN getur verið upp-
tekin við önnur verkefni. Það
er þó gott að vita af henni ef
stórslys verður en það mætti
alveg athuga þann möguleika
að koma upp búnaði sem setja
mætti í vélina á skömmum
tíma ef stórslys verða, snjó-
flóð eða aðrir mannskaðar,“
segir Friðrik Sigurbergsson
yfirlæknir þyrluvaktarinnar.
-ÞH