Læknablaðið - 15.12.1999, Blaðsíða 54

984
LÆKNABLAÐIÐ 1999; 85
Tafla I. Burðarmálsdauðatíðni (perinatal mortality rate, PNMR)
á íslandi á árunum 1994-1998 miðað við 1000 fœdd börn og
tvenns konar meðgöngulengdAœgstu fœðingarþyngd.
>22 vikur/500 g >28 vikur/1000 g
1994 6,2 4,7
1995 8,3 5,8
1996 9,2 6,4
1997 7,2 5,5
1998 5,7 3,3
1994-1998 7,3 5,1
rannsakað var, 1994-1998. Þar af fæddust 103
börn andvana (65%) en 55 börn (35%) dóu í
fyrstu viku eftir fæðingu (early neonatal death).
Skýrslur eða afrit allra gagna varðandi fæðing-
arnar eða nýburana fengust.
Tíðni burðarmálsdauða (cumulative peri-
natal mortality rate) á tímabilinu 1994-1998
var 7,3 á 1000 fædd börn miðað við meðgöngu-
lengd 22 vikur eða meira og þyngd 500 g en 5,1
á 1000 fædd börn ef miðað var við meðgöngu-
lengd 28 vikur eða meira og þyngd 1000 g, eins'
og enn er gert víða.
Burðarmálsdauðatíðni fyrir hvert einstakt ár
sést í töflu I. Dauðsföll á hverju ári eru of fá til
að tölfræðilegur samanburður milli ára sé
marktækur. Rétt er að geta þess að í litlu sam-
félagi þar sem fæðingar eru aðeins rúmlega
4000 á ári sveiflast burðarmálsdauðatíðni mik-
ið milli ára þótt aðeins muni fáum tilfellum en
heildarfjöldi burðarmálsdauðatilfella var frá 24
upp í 40 á ári á rannsóknartímabilinu.
Fjöldi og hlutfallsleg dreifing tilfellanna í
NPCD flokka eru sýnd í töflu II, en á mynd 1 er
flokkunin sýnd rniðað við hvenær dauðsfallið
varð (fyrir, í eða eftir fæðingu).Tæplega 10%
dauðsfalla voru tengd fósturgalla, þar nteð talið
litningagöllum, en langstærsti hlutinn eða 62%
voru tilfelli þar sem börn dóu í móðurkviði
með eða án vaxtarskerðingar. Mjög fá dauðs-
%
70-
60-
50-
40
30-|
20
10
24,0%
D
_ 8,9% !
U B
1,9%
oH Fóstur- Fyrir | viunvM ^ í fæðingu Eftir
galli fæðingu fæðingu
Mynd 1. Flokkun samkvœmt Nordic Perinatal Death Classifica-
tion (NCPD) kerfi miðað við livort dauðsfall varð fyrir, í eða eftir
fœðingu.
föll urðu vegna vandamála sem upp komu í
fæðingu, en fjórðungur barnanna lifði, en dó
svo í fyrstu viku eftir fæðingu, flest sem miklir
fyrirburar (innan við 28 vikna meðgöngu).
Umræða
Kynnt hefur verið ný vandamálamiðuð að-
ferð til að flokka burðarmálsdauða, sem miðar
að því að finna hvar helst sé hægt að bæta heil-
brigðisþjónustu- (health services perspective).
Kemur hún í stað eldri flokkunaraðferða sem
stefna eingöngu að því að finna orsakir burðar-
málsdauða,
Af þessum flokkum eru þrír þess eðlis að
fækka má í þeim með bættri heilbrigðisþjón-
ustu. Er þá átt við að með betra eftirliti eða
tneðferð hefði hugsanlega verið unnt að afstýra
Tafla II. Burðarmálsdauði á íslandi á árunum 1994-1998 samkvœmt Nordic Perinatal Death Classification (NPCD) flokkun.
Flokkur Fjöldi (n=158) (%)
i Meðfæddur galli 14 (8,9)
ii Andvana fæðing vaxtarskerts einbura eftir 28 vikna meðgöngu eða lengri 16 (10,1)
iii Andvana fæðing einbura eftir 28 vikna meðgöngu eða lengri 44 (27,8)
IV Andvana fæðing einbura fyrir 28 vikna meðgöngu 21 (13,3)
V Andvana fæðing fjölbura 17 (10,8)
VI Dauðsfall í fæðingu eftir 28 vikna meðgöngu eða lengri 3 0,9)
VII Dauðsfall í fæðingu fyrir 28 vikna meðgöngu 0 (0)
VIII Dauðsfall nýbura. Fyrirburi (innan við 34 vikur) og Apgar stig 7 eða meira eftir fimm mínútur 0 (0)
IX Dauðsfall nýbura. Fyrirburi (innan við 34 vikur) og Apgár stig innaii við 6 eftir fimm mínútur 5 (3,2)
X Dauðsfall nýbura. Eftir 34 vikur eða meira og Apgar stig 7 eða meira eftir fimm mínútur 3 0,9)
XI Dauðsfall nýbura. Eftir 34 vikur eða meira og Apgar stig innan við 6 eftir fimm mínútur 5 (3,2)
XII Dauðsfall nýbura. Fyrir 28 vikna meðgöngu 29 (18,3)
XIII Óflokkað 0 (0)