Dagblaðið Vísir - DV - 11.05.2007, Blaðsíða 17

DV Helgarblað Föstudagur 11. maí 2007 17
fimm ár til viðbótar. „Það er þarna
sem PEP International hefur náð
hvað mestum árangri.“
Evrópuaðild er markmið
Endanlegt markmið Sænsku
þróunarsamvinnustofnunarinnar
með starfi sínu í fyrrum Júgóslavíu
er aðild þessara landa að Evrópu-
sambandinu. „Kosturinn er að hér
þurftum við aldrei að byrja alveg frá
grunni. Vissulega var tímabil, bæði í
stríðinu og eftir að átökunum lauk,
þegar við þurftum að einbeita okkur
að því að finna heimili fyrir fólk og
bæta innviði samfélagsins. En þegar
því lauk var til staðar samfélag sem
hægt var að byrja að byggja upp.“
Umhverfismál, sjálfbær nýting
á auðlindum, skilvirkari landbún-
aður og mannréttindamál eru að
þessu leyti aðalmálin í undirbún-
ingi fyrir aðild að Evrópusamband-
inu. „Í augnablikinu er mikilvægast
að byggja upp landbúnaðinn. Um-
hverfismálin tvinnast að sjálfsögðu
þar saman við.“
Vasko segir að innan þessara
málaflokka sé vitanlega bæði að
finna baráttu fyrir jafnrétti kynj-
anna og baráttu gegn fátækt. „Þetta
eru mál sem alltaf þarf að reyna að
ráða bót á, líka í samfélögum þar
sem lýðræðið stendur styrkari fót-
um. Við lítum á það sem lykilatriði
að fólkið og stjórnvöldin geti unnið
sjálf í sínum málum, án utanaðkom-
andi aðstoðar.“
Breytum heilli þjóð
Það að breyta hugarfari heillar
þjóðar í garð lýðræðis og skilvirkr-
ar stjórnsýslu tekur langan tíma og
stöðuga vinnu. Auðunn Bjarni Ól-
afsson segir sjálfur að löng reynsla
sýni að hefðbundin þróunaraðstoð
sem byggist á styrkjum og innfluttu
vinnuafli hafi tilhneigingu til þess
að teygjast út í hið óendanlega. „Á
löngum tíma verður fólki svo ljóst
að breytt vinnubrögð og hugarfar
skila meiri árangri og skilvirkni,“
segir Vasko.
„Nú þegar hafa heimamenn ver-
ið þjálfaðir í að breiða út þessi við-
horf og vinnubrögð. Fólkið sjálft get-
ur haldið áfram að styrkja sitt eigið
samfélag.“ Samtök sveitarfélaga í
Makedóníu hafa verið efld í þeim
tilgangi að þau geti tekið þessa hug-
myndafræði og þróað hana áfram
eftir að þróunarstarfinu lýkur.
„Það kemur líka upp ákveðinn
samkeppnisandi sem við teljum að
sé hollur. Sveitarstjórnir sjá hve vel
gengur hjá þeim sem Auðunn hef-
ur verið að vinna með. Þau fyllast
áhuga á að ná sama árangri. Við telj-
um að þessi nálgun komi til með að
skila miklum árangri. Þannig nýt-
ist þessi vinna sem hér hefur verið
unnin, jafnvel löngu eftir að verk-
efninu lýkur. Langt inn í framtíðina,“
segir Vasko.
Pólitíkin ræður
„Það hefur verið mikil áskorun
fyrir Sænsku þróunarsamvinnu-
stofnunina að starfa í þessum hluta
Evrópu. Það er gaman, bæði fyr-
ir okkur sem styrktaraðila og þá
sem eru úti að vinna með fólkinu,
að fylgjast með árangrinum,“ segir
Vasko.
Hann segir hugmyndina um að
vinna að aðild að Evrópusamband-
inu vera mikilvægan þátt í uppbygg-
ingunni. „Allt eru þetta lönd í Evr-
ópu að sjálfsögðu. Þau misstu af
hluta ferlisins vegna pólitískra að-
stæðna. Nú er tími til þess að vinna
þetta upp.“
„Starf okkar styrkir lýðræðishugs-
un. Sveitarstjórnirnar gera sér núna
grein fyrir því að fólkið í sveitinni er
kjósendurnir og annað hvort verða
þær að ná árangri í samvinnu við
sitt fólk, ellegar verður þeim skipt út
í næstu kosningum,“ segir Vasko.
Hann segir ákveðna óvissu ríkja
varðandi sænskt þróunarstarf. „Nú
er ný ríkisstjórn í Svíþjóð og það
kemur til með að hafa einhver áhrif.
Við vinnum samkvæmt áætlun sem
gildir til ársins 2010, en eftir það
verða ugglaust einhverjar áherslu-
breytingar. Það eru stjórnmála-
mennirnir sem ákveða hvernig fénu
er varið.“
sigtryggur@dv.is
Föstudagur 4. maí 200716 Helgarblað DV
Auðunn Bjarni Ólafsson hefur síðan haustið 1993 unnið hjálpar- og þróun-arstörf í löndum fyrrum
Júgóslavíu á Balkanskaga. Hann á
og rekur í dag stofnun sem heitir
PEP International og stendur fyrir
People Empowerment Project.
Auðunn hefur, ásamt eiginkonu
sinni Sigurjónu Högnadóttur og
starfsfólki þeirra, staðið fyrir endur-
byggingu á nærri sex þúsund hús-
um, skólum og heimilum, í Króa-
tíu, Bosníu, Albaníu, Makedóníu og
Kosovo.
Á átakatímum á Balkanskaga
vann Auðunn einnig að því að koma
fræjum og útsæði til fólks sem hafði
einangrast, til þess að aðstoða við
fæðuöflun. Á síðustu árum hefur
stofnun hans einbeitt sér sérstak-
lega að aðstoð við að styrkja stjórn-
sýslu í smærri sveitum og bæjarfé-
lögum. Árangurinn af þessu starfi er
meðal annars sá að fólkið á þessum
stöðum sýnir meiri áhuga á þátt-
töku í lýðræðislegum ákvörðunum
og samstarfi, nokkuð sem ekki var
rík hef fyrir í ríkjum sem höfðu ver-
ið undir kommúnísku skipulagi um
langt árabil.
Starfsemi PEP International hef-
ur frá því árið 2001 verið fjármögn-
uð af Sænsku þróunarsamvinnu-
stofnuninni, SIDA. Auðunn Bjarni
og stofnun hans hafa þegar velt yfir
tíu milljörðum íslenskra króna í
þessu þróunarstarfi. Árið 2004 voru
um fjörutíu starfsmenn hjá PEP Int-
ernational, í þremur löndum. Í dag
vinna 26 manns hjá Auðuni, flestir í
Makedóníu.
Í viðtali við DV lýsir Auðunn
reynslu sinni af því að flytja með
fjölskyldu sína úr öryggi heima-
haganna, inn á stríðshrjáð svæði
og vinna að því að bæta lífsskilyrði
fórnarlamba tilgangslausra stríðs-
átaka sem enn hefur ekki fengist
botn í hvers vegna urðu svo blóð-
ug.
Styrkjum lýðræðið
Í dag fer megnið af starfsemi PEP
International fram í Makedóníu og
Albaníu. Hún felst fyrst og fremst í
því að aðstoða sveitarstjórnir í hé-
röðum Balkanskagans við að takast
á við venjuleg verkefni eins og þau
að afla fersks neysluvatns og því að
sinna venjulegum skyldum sveitar-
félaga.
Áherslan er á því að sveitarfélög-
in sinni þessum hlutum á eigin for-
sendum og að eigin frumkvæði. Með
þessu móti hefur reynst unnt að
draga stórlega úr beinum fjárfram-
lögum til sveitarfélaganna. Mark-
miðið er að umbætur verði til fram-
tíðar og fólkið í landinu verði sjálft
fært um að leysa úr þeim vanda sem
steðjar að á hverjum tíma. Í þessu
starfi hefur Auðunn þróað nýjar
vinnuaðferðir og stofnun hans hef-
ur unnið frumkvöðlastarf á vett-
vangi þróunaraðstoðar.
Nú sér fyrir endann á starfi Auð-
uns og stofnunar hans fyrir Sænsku
þróunarsamvinnustofnunina. Nú
þegar hafa borist fyrirspurnir frá
öðrum löndum á svæðinu um sams
konar aðstoð. „Við þurfum að selja
þessa hugmynd einhverjum sem
eru tilbúnir að fjármagna þetta starf.
Það þarf ekkert endilega að vera
SIDA, það gætu orðið hvaða sam-
tök eða stofnun sem er,“ segir Auð-
unn. Framtíðin er því að mörgu leyti
óskrifað blað fyrir Auðun og eigin-
konu hans, Sigurjónu Högnadóttur,
sem nú búa í borginni Bitola í Make-
dóníu.
Kynding í kuldanum
„Ég kom fyrst hingað út í byrj-
un október 1993. Þá fór ég í þriggja
mánaða verkefni, að framleiða
og dreifa ofnum sem voru ætlað-
ir til þess að fólk gæti kynt heim-
ilin og eldað mat. Þetta var í gegn
um Hjálparstarf kirkjunnar, en var á
vegum Lútherska heimssambands-
ins,“ segir Auðunn. Þetta verkefni
var fjármagnað af UNHCR, Flótta-
mannastofnun Sameinuðu þjóð-
anna.
Auðunn hafði þá verið sveitar-
stjóri, fyrst á Súðavík árið 1980 og
seinna á Hellissandi í nokkur ár. Það
var ævintýraþrá sem hafði dregið
athygli hans að Hjálparstarfi kirkj-
unnar. Upphaflega sótti hann um
að komast til Súdan, en aldrei varð
neitt úr því.
„Við fluttum út til Zagreb í Króa-
tíu. Þar fóru yngri börnin okkar tvö,
sem þá voru á táningsaldri, í banda-
rískan skóla og undu hag sínum vel.“
Bæði Auðunn og Sigurjóna segja
tímann í Zagreb hafa verið jákvæða
upplifun. „Borgin var talsvert ólík
því sem hún er í dag. Það voru fáir á
ferðinni og nánast engir bílar á göt-
unum,“ segir Auðunn. Í dag er fátt í
Zagreb sem minnir á styrjöld. Borg-
in er lífleg borg með litríku mannlífi
og ferðaþjónusta sækir í sig veðrið.
Tengslin byggð
„Þegar við vorum að framleiða
VITUNDARVAKNING ER
VERÐMÆTARI EN PENINGAR
Auðunn Bjarni Ólafsson
Sigurjóna Högnadóttir
DV Helgarblað Föstudagur 4. maí 2007 17
og dreifa þessum ofnum, þá fór ég
inn á nánast hvern einasta bæ sem
einhverju nafni nefnist í Bosníu.
Þetta var árið 1993. Stundum fylgdi
ég bílalestunum sem fluttu ofnana
fyrir okkur, en oftast nær var ég bara
einn að þvælast.“ Á þessum tíma
byggði Auðunn upp mikið tengsla-
net á svæðinu og öðlaðist mikla
þekkingu á því sem brýnast var að
bæta úr.
Verkefnið gekk vel og þegar upp
var staðið hafði Auðunn dreift ofn-
um inn á fimmtíu þúsund heim-
ili á Balkanskaga. „Á þessum tíma
var ég verkefnisstjóri fyrir þetta til-
tekna verkefni hjá Lútherska heims-
sambandinu. Í kjölfarið vildu þeir
hækka mig í tign og ég var gerður
að verkefnastjóra fyrir allt svæðið,“
segir Auðunn.
Hann segir að enda þótt þörfin
fyrir kyndingu á heimilunum hafi
verið brýn hafi ofnarnir ekki verið
vinsæl vara á þessum tíma. Þeir hafi
tekið mikið pláss í flutningum, pláss
sem fólk hafi jafnvel frekar viljað sjá
notað undir matvæli.
Matvæli fyrir hrjáða
Næsta verkefni sem rak á fjörur
Auðuns var að dreifa útsæði fyrir
korn, hveiti, kartöflur, lauk og fleira
inn á svokallað Bihac-svæði í Bosn-
íu. Víglína lá í gegn um héraðið og
íbúarnir áttu erfitt með aðföng. Það
var því brugðið á það ráð að flytja
útsæði á svæðið til þess að íbúarn-
ir gætu frekar bjargað sér með eigin
framleiðslu.
„Þetta var vorin 1994 og 1995.
Við fluttum nánast allt sem þurfti
inn á þetta svæði nema náttúrulega
áburð, en hann var bannvara vegna
þess að hann má nota til þess að
framleiða sprengiefni,“ segir Auð-
unn.
Auðunn stóð jafnframt að því að
byggja upp fiskeldi til þess að fram-
leiða matvæli fyrir sjúkrahúsin í
Bosníu. „Við vorum með fiskeldis-
stöð í bæ sem heitir Kojnic í Bosníu.
Við sáum um að útvega þeim seiði
og fóður í framleiðsluna.“
Hús fyrir heimilislausa
Á þessum tíma voru spjótin far-
in að beinast að því að byggja upp
húsnæði. Mikið af fólki, þjóðarbrot-
um og minnihlutahópum á hverjum
stað, hafði hrakist frá heimilum sín-
um, sem ýmist höfðu verið sprengd
eða brennd til grunna.
„Þetta starf okkar byrjaði í fjalla-
héruðum í grennd við Dubrovnik í
Króatíu. Megnið af þeim húsum var
friðuð hús og sögulega merkileg.
Það hafði í för með sér að við þurft-
um, lögum samkvæmt, að endur-
byggja þessi hús eins og þau voru
upprunalega smíðuð,“ segir Auð-
unn.
Verkefnið í endurbyggingu húsa
vatt upp á sig enda var þörfin mik-
il. „Þegar lokaátökin stóðu yfir, áður
en skrifað var undir Dayton-friðar-
samkomulagið, seinnihluta ársins
1995, þá hröktust þaðan tvö til þrjú
hundruð þúsund Serbar sem fóru á
vergang. Þetta fólk var að flýja und-
an átökunum og var á leið norður til
Serbíu. Það gerðist þarna að þetta
fólk kom inn á svæði sem var þétt-
setið af Króötum. Króatarnir hrökt-
ust þá frá heimilum sínum og úr
urðu mestu hörmungar.“
Það beið þeirra Auðuns, Sig-
urjónu og strafsfólks þeirra því að
vinna hörðum höndum við að finna
byggingarefni og leiðir til að koma
því inn á svæðið til þess að hægt
væri að gera híbýli fólksins vatns-
og vindheld. Einnig var unnið við
að tryggja aðgang að vatni og raf-
magni.
„Á sama tíma var verið að reyna
að finna lausnir til þess að finna
framtíðarhúsnæði fyrir allt þetta
fólk. Þetta var á seinni hluta ársins
1995 og fram á árið 1996.“
Ætlaði að hætta
„Þegar þarna var komið sögu
hafði ég tekið ákvörðun um að
hætta. Þetta hafði ég ákveðið að
hluta til vegna þess að mér þótti ég
ekki fá nógu mikið sjálfstæði til þess
að gera það sem ég taldi að þyrfti að
gera. Ég hafði orðið vitni að ýmsu
og tekið eftir hlutum sem ég taldi að
væri brýnt að bæta úr.“ Auðunn og
fjölskylda hans héldu því heim til Ís-
lands og voru þar í níu mánuði.
„Þegar ég var heima fórst þáver-
andi yfirmaður Lútherska heims-
sambandsins í Bosníu í bílslysi.
Hann hafði verið byrjaður á því
að huga að verkefnum með SIDA.
Þessar hugmyndir snérust um að
fara í stórt uppbyggingarverkefni í
Bosníu. Það voru ekki margir inn-
an Lútherska heimssambandsins
sem þekktu þetta svæði og það varð
úr að ég var fenginn til þess að fara
með Svíunum og skoða þetta. Sví-
arnir gerðu það á endanum að skil-
yrði fyrir þessari aðstoð að ég myndi
stýra henni,“ segir Auðunn.
Þetta verkefni snérist um að
endurbyggja þorp í sveitum Króatíu
og Bosníu og aðstoða minnihluta-
hópa við að flytja aftur heim til sín.
Þetta reyndist oft á tíðum erfitt starf
og mætti mikilli andstöðu sveitar-
stjórna á þessum svæðum. „Þetta
voru minnihlutahópar sem sumir
voru hreinlega ekki velkomnir aft-
ur heim til sín. Serbarnir vildu alls
ekki sjá múslimana koma til baka,
og öfugt.
Sveitarstjórnirnar unnu stíft
gegn því að þessir flutningar ættu
sér stað. Þannig að vinna fólst bæði
í því að endurbyggja húsin og líka í
því að auðvelda fólkinu flutningana
með viðræðum við sveitarstjórnirn-
ar. Í þessu vorum við að vinna árin
1997, 1998 og fram á árið 1999, þeg-
ar Kosovo-deilan kraumaði að nýju
og allt sauð up úr með öllum þeim
hörmulegu afleiðingum sem komu
í kjölfarið.“
Fyrstur til Kosovo
Auðunn segist hafa verið með
þeim fyrstu sem komu inn í Kos-
ovo, um mitt ár 1999. „Þarna vorum
við brautryðjendur í því að byggja
hús og endurbyggðum heilu þorp-
in. Við vorum farin að byggja hús í
Kosovo löngu áður en aðrir aðilar
voru farnir að flytja inn efni til bygg-
ingar. Þetta var fyrst og fremst vegna
þeirrar þekkingar sem við höfðum
orðið af svæðinu og þeim tengslum
sem við höfðum byggt upp við birgj-
ana. Þess vegna gekk okkur betur en
öðrum að koma byggingarefni inn á
svæðið,“ segir Auðunn.
Um þetta leyti tók Auðunn að
stýra sambærlegu uppbygging-
arverkefni í Bosníu. Hann varði
því helmingnum af tíma sínum í
Kosovo og hinum helmingnum í
Bosníu. „Þarna var ég titlaður sem
sérstakur tæknilegur ráðgjafi í upp-
byggingunni og starfaði á vegum
ACTA, sem eru eins konar regnhlíf-
arsamtök kirkna í hjálparstarfi.“
Þessi vinna stóð fram á vorið
2000, þegar válegir atburðir breyttu
stefnunni í lífi Auðuns og fjölskyldu
hans um tíma.
Hryggbrotnaði í bílslysi
„Ég hryggbrotnaði í alvarlegu
bílslysi í Bosníu, vorið 2000. Það
er í raun ótrúlegt hversu vel ég hef
náð mér og ég er heppinn að hafa
ekki lamast. Það brotnuðu tveir
hryggjarliðir.“ Auðunn var á leið til
Íslands í páskafrí þegar slysið varð
og Sigurjóna kona hans var þegar á
heimleið. Sigurjóna frétti af slysinu
skömmu eftir að hún lenti í Keflavík
og gerði strax ráðstafanir til þess að
halda út aftur.
Sigurjóna segir þessa reynslu
sennilega með því skelfilegasta sem
hún hafi upplifað. „Það var leigð
sjúkraþota sem flaug með okkur frá
Bosníu til Genf og Auðuni var rúll-
að inn á spítalann. Mér var sagt að
ég yrði látin vita af því hver staðan
á honum væri og myndi svo vera
send á hótel. Nóttin leið á sjúkra-
húsinu og ég heyrði ekkert af hon-
um tímunum saman og bjargaði
mér á endanum, hálförmagna inn á
hótel,“ segir Sigurjóna.
Í Genf var Auðunn undirbúinn
fyrir flutning til Íslands og nokkr-
um dögum seinna var hann kom-
inn í heimahagana. „Eftir þetta var
ég heima í endurhæfingu og þvíum-
líku í níu mánuði. Þetta ástand ent-
ist mér út árið 2000. Þá gafst tími
SIDA sænska þróunarsamvinnustofnunin, sIda, hefur fjármagnað þau verkefni sem
PEP International hefur unnið að. sIda ákveður í grófum dráttum til hvaða hluta
fjármagninu er varið og gegnir síðan eftirlitshlutverki með framkvæmdinni.
sjálfstæðar stofnanir og verktakar sjá um sjálfa framkvæmdina.
Framhald á
næstu opnu
Auðunn Bjarni Ólafsson
stofnun auðuns, PEP Inter-
national, hefur unnið þróunar-
starf og að uppbyggingu í
fyrrverandi lýðveldum
Júgóslavíu síðan árið 2001. Áður
starfaði auðunn á svæðinu fyrir
Hjálparstarf kirkjunnar og
Lútherska heimssambandið. Frá
því árið 1993 hefur auðunn
komið að endurbyggingu 6.000
húsa ásamt því að vinna að því
að styrkja stjórnsýslu og
lýðræðisframkvæmd í þorpum
og sveitum á Balkanskaga.
Auðunn og Sigurjóna „Við höfum alltaf leitast við að vera ekki of
lengi í sundur í einu. Hættan er að ef maður leyfir því að viðgangast þá
búi makinn sér til lífsmynstur sem hinn aðilinn passar ekki endilega
lengur inn í. Við höfum unnið saman og búið saman í fjöldamörg ár og
það hefur gert okkur náin.“
LÆRUM AÐ FARA
MEÐ FRELSIÐ
DV, 4. maí 2007
í viðtali við dV í síðasta helgarblaði lýsti auðunn Bjarni Ólafsson starfi stofnunar
sinnar, PEP International. um það leyti sem styrjöldinni í fyrrum Júgóslavíu lauk
vann auðunn að uppbyggingu á húsakosti á Balkanskaga. Þegar sá fyrir endann á
því starfi fór auðunn að velta því fyrir sér hvort hægt væri að vinna að umbótum
sem skildu eitthvað annað og meira eftir sig en hús og vegi. Þar með fæddist
hugmyndin um að bæta stjórnsýsluna og fá sveitasamfélögin til þess að bera sjálf
ábyrgð á eigin þróun og velferð.
VERÐA HÁÐ
ÞRÓUNARAÐSTOÐ
Lacar Kotevski, bæjarstjóri í Novaci í Makedóníu, segir þjóðir
verða háðar þróunaraðstoð og upplifi timburmenn þegar að-
stoðinni lýkur. Hann telur að byggja þurfi upp samfélögin
þannig að þau verði sjálfbjarga. Hann vill að Makedónía taki
Ísland sér til fyrirmyndar.
„Þegar fólkið venst á nær-
veru hjálparstofnana sem gefa fé
og byggja hús, þá verður það háð
þessari innspýtingu. Svo þegar
stofnanirnar hverfa á braut upplifa
samfélögin nokkurs konar timbur-
menn.“ Þetta segir Lacar Kotevski,
bæjarstjóri í Novaci í Makedóníu.
Novaci er höfuðstaðurinn í
Novaci-sýslu í Makedóníu. Ís-
lenska stofnunin PEP Internation-
al hefur unnið að þróunarstarfi í
þorpum og bæjum Novaci frá því
árið 2005.
Peningar rata í þéttbýli
„Mest af því fjármagni sem hef-
ur komið til landsins með erlend-
um stofnunum og frá erlendum
ríkisstjórnum hefur ratað til þétt-
ari byggða. Ef á að byggja brú, þá
er hún að sjálfsögðu frekar byggð
handa 50 þúsund manns en fyrir
fimm þúsund,“ segir Kotevski.
Hann segir að þrátt fyrir þessa
tilhneigingu erlendra ríkja og
stofnana til þess að vinna ein-
göngu í þéttbýli hafi íslenska
stofnunin PEP International náð
að sinna dreifbýlinu með undra-
verðum hætti. „Þessi stofnun er
kannski sú eina sem hefur sinnt
fámennari byggðarlögum og náð
miklum árangri. Það er venjulega
séð til þess að peningunum sem
koma frá þessari stofnun er vel
varið, enda eiga íbúarnir sjálfir
venjulega þátt í að ákveða hvernig
þeim er varið,“ segir hann.
Möguleikar í fátækt
Kotevski segir að við fyrstu sýn
haldi fólk gjarnan að Novaci sé ríkt
hérað. Héraðið þekur 760 ferkíló-
metra lands þótt þar búi aðeins
um 4.000 manns. Þar er að finna
drýgstu kolanámur í Makedóníu
og fyrir vikið er þar kolaraforku-
ver sem framleiðir rafmagn fyrir
85 prósent Makedóníu ásamt því
að selja raforku til nágrannanna í
Grikklandi. Í Novaci er einnig að
finna talsvert af verðmætum stein-
efnum í jörðu.
„Við erum þó fjarri því að vera
rík. Það hefur náttúrulega háð
okkur í gegnum tíðina að ríkið hef-
ur tekið til sín allan hagnað. Nú er
þessari miðstýringu að ljúka og
ríkið gerir minni og minni kröfur,
en um leið þurfum við frekar að
bjarga okkur sjálf,“ segir Kotevski.
Ísland er fyrirmynd
Bæjarstjórinn segir það vera
áríðandi fyrir héraðið að laða að
sér erlenda fjárfesta. Novaci hafi
ekki fjárhagslegt bolmagn til þess
að rannsaka og nýta mörg þeirra
steinefna sem þar sé að finna. „Hér
hafa þegar verið Íslendingar á ferð
sem vilja bora eftir steinefnum til
lyfjaframleiðslu. Það var fólk frá
fyrirtækinu Milestone sem kom
hingað í félagi við hérlent fyrirtæki
sem heitir Segin,“ segir hann.
Kotevski segir nauðsynlegt að
hlúa að tækifærum sem þessum.
Þannig sé mögulegt að byggja upp
fjölbreytt atvinnulíf í fátæku hér-
aði sem byggir afkomu sína fyrst
og fremst á landbúnaði.
„Við höfum oft litið til Íslands
sem fyrirmyndar. Það er land sem
á örskömmum tíma þróaðist frá
því að vera óþekkt smáríki yfir í
að vera gildandi land með sterk-
an efnahag og öflug fyrirtæki. Þeir
þingmenn sem ég hef rætt við hér
í Makedóníu eru allir á einu máli
um að Ísland sé skólabókardæmi
um land sem eigi að vera fyrir-
mynd okkar,“ segir Kotevski.
sigtryggur@dv.is
Bæjarstjórinn
Lacar Kotevski er bæjarstjóri í Novaci. Það er fátækt en stórt hérað í makedóníu sem byggir afkomu sína á landbúnaði.
Kolaorkuverið
Landið er ríkt af verðmætum efnum. í Novaci
er stærsta kolaorkuver í makedóníu. Verið
framleiðir rafmagn fyrir 85 prósent landsins.