Læknablaðið : fylgirit - 15.12.1994, Blaðsíða 17

LÆKNABLAÐIÐ/FYLGIRIT 27
15
Hlutverk týrósín fosfórunar í innri
boðkerfum æðaþels.
Haraldur Halldórsson, Kristín Magnúsdóttir, Anna
Helgadóttir og Guðmundur Þorgeirsson.
Rannsóknarstofu í lyfjafræði, Háskóla íslands og
Lyflækningadeild Landspítalans.
Ymis áverkunarefni örva æðaþelsfrumur til að mynda
prostacýklín og köfnunarefnisoxíð þegar þau bindast
viðtökum sem miðla boðum með því að virkja G-prótein,
sem aftur virkja inósitol-fosfólípíð boðkerfið. Þar eð
boðefni þess kerfis geta einnig myndast eftir örvun
týrósínkínasa höfum við kannað hver áhrif pervanadats,
sem er týróst'n-fosfatasa hindri, hefur á týrósín fosfórun
°g myndun inósitol fosfata, prostacýklíns og
köfnunarefnisoxíðs. Einnig höfum við kannað áhrif
thrombíns og histamíns á týrósín fosfórun.
Æðaþelsfrumur voru ræktaðar úr bláæðum
naflastrengja þar til þær mynduðu samfellt frumulag. Með
því að beita SDS/PAGE, rafflutningi (westem blotting) og
greiningu með sértækum mótefnum fundum við að 5-40
ÞM pervanadats oliu týrósín fosfórun ýmissa próteina, þar
á meðal PLCy og MAP-kínasa. Pervanadatið örvaði
einnig myndun inósitol fosfata, prostacýklíns og
köfnunarefnis- oxíðs. Thrombín og histamín ollu
nokkurri týrósín fosfórun sem væntanlega er miðlað
gegnum G-prótein. Þegar frumur voru meðhöndlaðar með
thrombíni ásamt pervanadati í litlum skammti fékkst fram
meiri inósitol fosfat svörun og týrósín fosfórun heldur en
summan af hvorri örvuninni um sig. Slík samverkan sást
ekki eftir örvun með histamíni og pervanadati.
Þessar niðurstöður sýna að æðaþelsfrumur örvast við
týrósín fosfórun og þær benda einnig til að eftir örvun
með sumum áverkunarefnum, en ekki öðrum, eigi sér stað
tjáskipti milli boðleiða, þ.e. týrósín fosfórunar og
boðleiða sem virkja G-prótein.
eitt hundrað g lakkrísát á dag
HEFUR VERULEG ÁHRIF Á 11-B-HYDROXY-
STEROID DEHYDROGENASA í NÝRUM OG
BLÓÐÞRÝSTING.
Jóhann Ragnarsson, Helga Ágústa Sigurjónsdóttir,
Leifur Franzson, Gunnar Sigurðsson. Lyflækningadeild
9g rannsóknadeild Borgarspítala, læknadeild Háskóla
Islands, Reykjavík.
Það er vel þekkt að mikið magn af lakkrís getur
valdið verulegum háþrýstingi og lækkuðu kalíum í sermi.
Rannsóknir hafa jafnframt sýnt frani á að þetta verður
vegna áhrifa "glycyrrhetinic acid" á 11-B-hydroxysteroid
dehydrogenasa í nýrum sem breytir virku cortisoli í óvirkt
cortisone. Tiigangur þessarar rannsóknar var hins vegar
að kanna hvort lakkrísát í því magni sem margir neyta hafi
áhrif á virkni þessa hvata og áhrif á blóðþrýsting.
Þrjátíu sjálfboðaliðar, 19 konur og 11 karlar á
aldrinum 20-33 ára sem öll höfðu eðlilegan blóðþrýsting,
borðuðu 100 g af lakkrís (nákvæmlega mælt) daglega í
fjórar vikur. Blóðþrýstingur var mældur um tveggja
vikna skeið áður en lakkrísátið hófst og í fjórar vikur að
loknu lakkrísáti. Slagbilsþrýstingur hækkaði að meðaltali
um 6.5 mmHg (p<0.001) að meðaltali í hópnum í lok
lakkrísáts en mesta hækkun var 19 mmHg. Kalíum í
sermi lækkaði að meðaltali um 0.24 mmol/L (p<0.001)
með mestri lækkun um 1 mmol/L.
Tuttugu þátttakendur söfnuðu sólarhringsþvagi fyrir
og við lok lakkrísáts og hlutfall cortisone/cortisol í þvagi
var mælt (gaschromatography-mass spectrometry) sem
endurspeglar virkni 11-B-HSD í nýrum. Þetta hlutfall var
að meðaltali 1.39±0.45 SD fyrir lakkrísál en hækkaði
marktækt í 2.15+0.9 (p<0.001) við lok lakkrísáts sem
endurspeglar verulega bælingu á ll-B-HSD sem
umbreytir conisol í cortisone.
Þessar riiöurstöður benda því til að lakkrísát í því
magni sem margir neyta daglega kunni að hafa talsverð
áhrif á 11-B-HSD með marktækri hækkun á blóðþrýstingi
og lækkun á kalíum í semii.