Læknablaðið : fylgirit - 15.12.1994, Síða 24

22
LÆKNABLAÐIÐ/FYLGIRIT 27
E 15
AHRIF FJÖLLIÐA Á CÝKLÓDEXTRÍNFLÉTTUN
LYFJA. Hafrún Friöriksdóllir, Anna M Sigurðardótlir,
Þorsteinn Loftsson. Rannsóknarstofa í lyfjafræöi lyfsala
við Suðurgötu. Háskóli Islands.
Það er vel þekkt í lyfjaiðnaðinum að burðarefni geti
haft áhrif á fléttumyndun milli lyfs og hjálparefnis. Vitað
er að fjölliður geta myndað fléttur með yfirborðsvirkum
efnum. Fléttur af yfirborðsvirkum efnum og fjölliðum
eins og t.d. fléttur af pólývínílpyrrólídóni (PVP) og
natríumlárýlsulfati hafa meiri áhrif á leysanleika efna en
ef PVP eða natríumlárýlsúlfat eru notuð sitt í hvoru lagi.
Markmiðið með þessari rannsókn var að athuga hvaða
áhrif fjölliður hafa á fléttumyndun milli lyfja og
cýklódextrína. Athuguð voru áhrif þess á leysanleika
lyfja að nota blöndu af fjölliðum og cýklódextrfnum f stað
þess að nota cýklódextrín ein sér, áhrif þess á stöðugleika
lyfja hafa einnig lítillega verið athuguð. Áhrif fjölliða á
frásog lyfja í gegn um húð og homhimnu hafa einnig verið
rannsökuð.
Niðurstöður þessara rannsókna eru að með því að
nota blöndu af fjöliiðum og cýklódextrínum er hægt að
auka leysanleika fituleysanlegra lyfja meira, en ef
cýklódextrín eða fjölliður eru notuð sitt í hvoru lagi.
Einungis þarf lítið magn af fjölliðunum til þess að ná
þessum árangri, t.d. er leysanleiki hýdrókortisóns í 10%
(w/v) 2HP-B-CD og 0.l%(w/v) PVP 49% meiri en ef
einungis er notað 10% (w/v) HP-B-CD, leysanleiki
acetazólamíðs er 56% rneiri og leysanleiki ekónazóls er
12% meiri. Svipaðar niðurstöður fengust fyrir önnur lyf
og einnig ef aðrar fjölliður s.s. natríumkarboxý-
methýlcellulósi (CMC) eða hýdroxiprópýlmethýlcellulósi
(HPMC) voru notaðar í stað PVP. Sama gildir fyrir önnur
afbrigði af cýklódextrínun. Áhrif HP-B-CD á flæði
hýdrókortisóns í gegnum húð hárlausra músa hafa verið
rannsökuð. Burðarefnið sem notað var innihélt
ntismunandi styrk af HP-B-CD með og án 0.25%(w/v)
PVP, styrkur hydrókortisóns var alltaf sá sami 1.6%(w/v).
I veikustu cýklódextrínlausnunum var einungis hluti af
hydrókortisóninu uppleyst en með vaxandi cýklódextrín-
styrk jókst leysanleiki hydrókortisóns. Flæði
hydrókortisóns jókst með vaxandi cýklódextrínstyrk, (það
er í samræmi við aukningu á uppleystu hydrókortisón
magni) en þegar allt hydrókortisónið var uppleyst
minnkaði flæðið , þa var yfirmagn af cýclódextríni til
staðar í lausninni. I þeim lausnum sem innihéldu líka
PVP var flæði hydrókortisóns meira en ef bara var notað
cýklódextrín. Flæði hýdrókortisóns úr 10%(w/v) HP-B-
CD og 0.25%(w/v) lausn var u.þ.b. 2.5 sinnum hraðara í
gegn um húð hárlausra músa en ef bara var notað
10%(w/v) HP-B-CD sem burðarefni. Svipaðar rannsóknir
hafa verið gerðar fyrir önnur cýklódextrínafbrigði og eru
niðurstöðurnar sambærilegar. Áhrif 0.1%(w/v) HPMC í
blöndu með HP-B-CD á flæði dexametazóns í gegnum
hornhimnu mannsaugna voru svipuð þ.e. flæðið jókst
marktækt ef miðað var við sama styrkleika af
dexametazóni.
Ályktun sem hægt er að draga af þessum
rannsóknum eru þær að með því að nota blöndur af
fjölliðum og cýklódextrínum er hægt að komast af með
minna magn af cýklódextrínum til'þess að leysa upp sama
magn af fituleysanlegum lyfjum. Einnig er hægt að auka
aðgegni (a.m.k.) sumra barkstera í gegn um lffrænar
himnur með því að nota blöndu af fjölliöum og
cýklódextrínum sem burðarefni í stað þess aðnota einungis
cýklódextrín.
RAFLIFEÐLISFRÆÐILEC; OG
E 16 SKYNFRÆÐILEO ATHUGUN Á
ÆTTGENGRI SJÓNU- OG ÆÐUVISNUN
Þór Eysteinsson, Friðbert Jónasson, og Vésteinn
Jónsson. Rannsóknastofa H.I. í lífeðlisfræði, og
Augndeild Landakotsspítala.
Ættgeng sjónu-og æðuvisnun (helicoidal peripapillary
chorioretinal degeneration) er augnsjúkdómur sem
sennilega á sér upprunna á íslandi (Sveinsson, 1939,
1979). Um er að ræða visnun er teygir sig frá
sjóntaug. Til þess að greina betur þær starfrænu
breytingar sem verða í þessum sjúkdómi höfum við
athugað 15 sjúklinga með raflífeðlisfræðilegum og
skynfræðilegum (psychophysical) aðferðum. Til
samanburðar hafa þessar athuganir einnig verið gerðar
á fjölda fólks með eðlilega sjón.
Augnrit (EOG) var skráð með aðfcrð Arden ofl
(1962). Þessi mæling gefur vísbendingar um starfræn
tengsl litþekju (pigment epithelium) og ljósnema.
Sjónhimnurit (ERG) var skráð milli húðskauta ofan við
augabrýr og hornhimnuskauta sem svar við
ljósertingum Þessi mæling gefur mynd af svörun
ljósnema, Muller fruma og taugafruma í sjónhimnu.
Lögð voru fyrir Ishihara og Farnsworth D-15
litaskynspróf. Rökkuraðlögun var mæld með
þröskuldsmælingu fyrir 500nm ljósi í 30 mín.
Niðurstöður voru að litaskyn var eðlilegt í öllunt
sjúklingum, og einnig rökkuraðlögun. Ljósris EOG var
fyrir neðan eðlileg niörk (185%) í öllum sjúklingum,
nema 4 augu voru eðlileg og jafnframt sýndu þau
eðlilegt ERG. Sjúklingum má skipta í 3 meginhópa að
því er snertir ERG. Fjórir sjúklingar sýndu eðlileg
ERG að spennu og dvöl. Fimm sjúklingar sýndu ERG
svör ýmist rétt við eða fyrir neðan eðlileg mörk að því
er snertir spennu, en eðlilega dvöl. Sex sjúklingar
sýndu verulega lækkað ERG að spennu, bæði a- og b-
bylgju, og seinkaða dvöl b-bylgju í sumum tilfellum.
Enginn marktækur munur var á meðalhlutfalli a- og b-
bylgju (b/a hlutfall) milli hópanna. Allir sjúklingar
sýndu einhvert ERG svar við öllum ljósertingum, og
lækkun í ERG er ekki tengt stöfum eða keilum sérhæft.
Almennt benda þessar niðurstöður til að litþekja
(pigiment epithelium) verður fyrir starfrænum
truflunum í þessum sjúkdómi á undan sjónhimnu, sem
getur starfað nokkuð vel þrátt fyrir verulegar
sjáanlegar skemmdir í augnbotni. Enginn marktæk
seinkun verður í dvöl a-bylgju ERG, þrátt fyrir
verulega lækkun spennu, sem bendir til að ljósnemar í
óskemmdum svæðum svari eðlilega við Ijósi, og eðlileg
rökkuraðlögun bendir til að eðlileg endurmyndun diska
verði í þeim. Boðflutningur frá ljósnemum, að svo miklu
leiti sem b-bylgja er mat á það, virðist eðlilegur frá
óskemmdum svæðum nema á síðari stigum
sjúkdómsins.