Læknablaðið : fylgirit - 15.12.1994, Qupperneq 62

56
LÆKNABLAÐIÐ/FYLGIRIT 27
_ __ BOTNLANGATAKA MEÐ KVIÐSJÁ EÐA
C 83 OPIN AÐGERÐ? FRAMSÝN SLEMBI-
RANNSÓKN.
Auður Smith, Tómas Guðbjartsson, Höskuldur
Kristvinsson, Tómas Jónsson, Jónas Magnússon.
Handlækningadeild Landspítala, Læknadeild HI.
Nýlegar rannsóknir hafa sýnt að botnlangataka
með kviðsjá er örugg og auðveld aðgerð. Þrátt fyrir
taisverðan fjölda rannsókna hefur ekki sannast að
kviðsjáraðgerð sé betri en hefðbundin aðgerð hjá
sjúklingum með bráða botnlangabólgu. Dregið er í efa að
nýja aðgerðin sé fjárhagslega hagkvæm enda hefðbundin
botnlangataka fljótleg og einföld. Tilgangur
rannsóknarinnar var að bera saman aðgerðartíma,
sjúkrahúslegu og vinnutap eftir opna eða lokaða aðgerð.
Gerð var framsýn slembuð
samanburðarrannsókn á botnlangatöku með kviðsjá og
hefðbundinni aðgerð á handlækningadeild Landspítala.
Alls greindust 40 sjúklingar (> 15 ára) kiínískt með
botnlangabólgu á 15 vikna tímabiii og völdust 20
sjúklingar til opinnar aðgerðar og 20 til
kviðsjáraðgerðar. Meðalaldur og kynjaskipting var
áþekk í hópunum tveimur. Lagt var mat á fylgikvilla,
aðgerðartíma, sjúkrahússdvöl og vinnutap eftir aðgerð.
Sjúklingar sem gengust undir kviðsjáraðgerð
voru komnir fyrr til vinnu (7 dagar, miðtala) en þeir sem
fóru í opna aðgerð (10 dagar). Lítill munur var á lengd
sjúkrahússdvalar eða 2 dagar fyrir kviðsjárhópinn en 3
dagar fyrir þá sem fóru í opna aðgerð. Fylgikvillar voru
óverulegir í báðum hópunum en aðgerðatími var lengri
við kviðsjáraðgerðirnar (75 mín.vs. 45 mín.).
Kviðsjáraðgerð á botnlanga er örugg aðgerð.
Legudagar eru enn óverulega færri en eftir opna aðgerð.
Hins vegar koma sjúklingar mun fyrr til vinnu. Enn sem
komið er tekur kviðsjáraðgerð lengri tíma. Við teljum
kviðsjáraðgerð álitlegan valkost fyrir sjúklinga með
bráða botnlangabólgu, ekki síst í tilvikum þar sem vafi
leikur á greiningu.
E 84 kviðsjáraðgerðir við nárakvið-
SLITI. FYRSTA REYNSLA A F
LANDSPÍTALANUM.
Tómas Guðbjartsson, Tómas Jónsson, Höskuldur
Krislvinsson, Jónas Magnússon.
Handlækningadeild Lsp., Læknadeild H.í.
Síðasta áratug hafa kviðsjáraðgerðir rutt sér til
rúms við skurðaðgerðir á kviðarholi, sérstaklega við
aðgerðir á gallblöðru. Fyrsta kviðsjáraðgerðin við
nárakviðsliti var framkvæmd fyrir rúmum áratug en
síðustu ár hefur tækni við þessar aðgerðir tekið örum
breylingum og árangur að sama skapi batnað.
Samkvæmt erlendum rannsóknum eru helstu kostir
kviðsjáraðgerðanna færri veikindadagar og fylgikvillar.
Einnig hefur því verið haldið fram að endurtekin kviðslit
séu færri en þau eru allt að 15-20% eftir hefðbundna
kviðslitsaðgerð. Tilgangur rannsóknarinnar er að gera
grein fyrir reynslu okkar á Lsp. af fyrstu
kviðsjáraðgerðunum við nárakviðsliti.
Á 12 mán. límabili (apríl '93 - mars '94)
gengust 11 sjúkl. (8 karlar og 3 konur, meðalaldur 47
ár) undir kviðsjáraðgerð við nárakviðsliti á
handlækningadeild Lsp. Alls var um 13 kviðslit (hernia
ing.) að ræða, 10 direct og 3 indirect., en tveir sjúkl.
voru með kviðslit báðum megin. Fjórir sjúkl. höfðu
farið í aðgerð áður sömu megin áður, þar af tveir
tvívegis. Við aðgerðirnar var kviðslitssekkurinn
fjarlægður í gegnum kviðarhol. Síðan var bót úr
gerviefni lögð yfir kviðslitið og loks lífhimnan heft
saman yfir bótinni (TAPP= transabdominal preperitoneal
repair).
Niðurstöður voru eftirfarandi (n=l 1 sjúkl.):
Aðgerðartími: 95 mín (bil 40-140)
Legudagar: 1 dagur (bil 1-3 d.)
Frá vinnu: 8 dagar (bil 7-35 d.)
Fylgikvillar: í aðgerð; 0
síðkomnir;
bólga (2),verkir (1),
endurtekið kviðsl. (1)
Við ályktum að hér sé um tæknilega örugga og
vel framkvæmanlega aðgerð að ræða. Hún er tímafrek
og dýr vegna einnota verkfæra. Legutími er stuttur og
sjúklingar komnir fljótt til vinnu. í dag eru ábendingar
aðgerðarinnar ekki á hreinu og þörf er á frekari
rannsóknum, ekki síst með tilliti til tíðni endurtekinna
kviðslita. Þó virðist kviðsjáraðgerð fýsilegur valkostur
hjá sjúklingum með kviðslit báðum megin og hjá þeim
sem hafa endurtekið kviðslit.