Læknablaðið : fylgirit - 15.12.1994, Side 81
LÆKNABLAÐIÐ/FYLGIRIT 27
73
Viðtakar átfruma, mótefni og varnir gegn
Streptococcus pneumoniae.
Gestur Viðarsson, Sigurveig Þ Sigurðardóttir og Ingileif
Jónsdóttir
Rannsóknastofu Háskólans i Onæmisfræði, Landspítala.
Húðun sýkla með mótefnum getur valdið
komplímentræsingu, en þeir viðtakar átfruma, sem fyrst
og fremst stuðla að áti á sýklum eru viðtakar fyrir
halahluta IgG, FcyR, og viðtaki fyrir komplimentþátt C3b,
CR3 Við höfúm sýnt að opsóninvirkni gegn
Slreptococcus pneumoniae er fylgir best magni IgG, IgG2
og IgG3 mótefna Nýlegar rannsóknir hafa sýnt að ef
IgG2 er bundið epitópum í hárri þéttni getur það ræst
kompliment FcyRIIa-viðtakinn er til af tveimur
arfgerðum, LR sem bindur manna IgG2 og HR sem
bindur IgG2 illa eða alls ekki Þessi munur er mjög
mikilvægur i ljósi þess að mótefni gegn fjölsykrum eru
einkum af IgG2-gerð og tengsl eru milli skorts á IgG2
mótefnum og sýkinga af völdum sýkla með fjölsykruhjúp
Þá hefúr einnig verið sýnt fram á erfðabreytileika i Fcy
RHIb, og hefúr NAl arfgerðin verið talin virkari en NA2.
Markmið rannsóknarinnar er að kanna mikilvægi þeirra
þátta ónæmiskerfisins sem taka þátt i vörnum gegn S.
pneumoniae, einkum arfgerð viðtaka á átfrumum m.t.t.
virkni við sýklaát, svo og samspil viðtakanna við mótefni
gegn sýklinum
DNA var einangrað úr 15 heilbrigðum
einstaklingum og arfgerð FcyRIIA ákvörðuð með PCR
toögnun á DNA og "Southern blotting". Í hópnum
reyndust vera arfhreinir einstaklingar bæði fyrir FcyRIIa-
LR og FcyRIIa-HR Flokkun á FcyRIII-arfgerðunum var
gerð með flúrskinslitun og greiningu i flæðifrumusjá
Þannig fengust tvö pör sem voru arfhrein m.t.t. Fc
yRIIa-HR annars vegar og FcyRIIa-LR hins vegar, og
annar einstaklingurinn i hvoru pari var FcyRIIIb-NAl en
hinn FcyRIIIb-NA2. Atfrumur þeirra voru notaðar i
áframhaldandi rannsóknir.
Niðurstöður sýndu að virkni átfruma sem höfðu Fc
yRIIa-LR arfgerðina var meiri en þeirra sem höfðu Fcy
Rlla-HR, þegar staðalsermi var notað Arfgerð FcyRIIIb
virtist hins vegar ekki skipta máli við þessar aðstæður
Sermi sem höfðu nær eingöngu annað hvort IgGI eða
IgG2 mótefni höfðu litla virkni, sama af hvaða arfgerð
átfrumurnar voru. Sermi úr sjúklingi með IgG2 skort en
há IgGl pneumokokkamótefni var blandað í mismunandi
hlutfbllum við sermi úr sjúklingi með IgGl skort en
eðlilegt IgG2 og IgG3 og prófað með arfhreinum Fcy
RIIa-LR-átfrumum Opsónínvirkni jókst þegar magn
IgG2-pneumokokkamótefna var aukið. Þessar niðurstöður
benda til að IgG2-mótefni geti verið opsónin. Valin sermi
voru notuð til að útbúa blöndur með fastan styrk IgGI
mótefna en vaxandi styrk IgG2 mótefna gegn
pneumokokkum Þegar blöndurnar voru prófaðar I
opsóninprófi með FcyRIIa-HR- eða LR-átfrumum fengust
misvisandi niðurstöður
Niðurstöður okkar benda til að arfhreinar FcyRIIa-
LR átfrumur séu um 30% virkari við át á pneumokokkum
en þær sem hafa FcyRIIa-HR viðtaka Samstarf mótefna,
komplimenta, Fc-viðtaka og komplimentviðtaka er flókið,
en samanburður á arfgerð FcyRIIa-viðtaka hjá
heilbrigðum börnum og bömum með sýkingavandamál
getur varpað Ijósi á mikilvægi viðtakans i opsóneringu og
áti á pneumókokkum
E 117
ÓNÆMISFRÆÐILEG VANDAMÁL HJÁ
BÖRNUM MEÐ ÞRÁLÁTA MIÐEYRNABÓLGU
OG SKÚTABÓLGU.
Sigurveig Þ Sigurðardóttir*, Þórólfúr Guðnasonþ Þóra
Víkingsdóttir4’, Ingibjörg Halldórsdóttir*, Ingileif
Jónsdóttir*.
Rannsóknarstofa Háskólans i Ónæmisfræði, s Barnadeild
Landspitalinn, Reykjavik.
INNGANGUR.
Orsakir tiðra bakteriusýkinga i efri loftvegum barna eru
oftast ekki ljósar Tilgangur rannsóknarinnar er að athuga
hvort ófúllnægjandi mótefnasvar geti skýrt þrálátar
fykingar i miðeyrum og skútum íslenskra barna
RANNSÓKNARAÐFERÐIR.
Börn > 2 ára með endurteknar sýkingar i miðeyrum og
skútum og heilbrigð börn á sama aldri voru rannsökuð
Oregið var blóð, gerður blóðstatus og mælt IgM, IgG,
IgA og IgG-undirflokkar (Ig). Mæld vom sértæk IgG
oiótefni gegn fjölsykrublondu úr Pneumo23 og
Pneumókokka hjúpgerðum 3, 6B, 19 og 23 ásamt Tetanus
fyrir og 4 vikum eftir bólusetningu Auk þessa var mælt
heildar-IgE og gerð húðpróf (“prick”) fyrir helstu
ofnæmisvökum. Einnig var mælt mannan bindiprótein
(MBP) j sermi og slgA i munnvatni. Ig var mælt með
RID og sértæk mótefni, heildar-IgE, MBP og slgA með
LLISA Alls hafa verið rannsökuð 34 börn með sýkingar
°g 16/ 20 börnum sem fengist hafa i samanburðarhópinn
NIÐURSTÖÐUR.
Niðurstöður eru frá 16 börnum úr hvorum hópi á aldrinum
2 - 15 ára (meðalaldur = 5.75 ár).
Taflan sýnir “geometrískt mean” og 25-75% vikmörk
(eftir bólusetnineu i sértækum mótefnum).
IgA (8/l) IgG (s'i) Pneunio23- IrG(AU) Pn6b-IgG (Mg/ml) Tetanus- IgG (IU/ml)
Sjukl. 089 7.4 11.9 1.9 10 9
N=16 (0.6-1.3) (6.94-9.7) (8.2-18) (1-4) (9.7-14.7)
Kontr. 1.3 99 17.6 3.1 7.9
N-16 (-8-17) (7.8-11 8) (10.7-26) <"-38) (48-14.6)
Marktækt minna heildarmagn af IgA og IgG mældist i
sermi sjúklingahópsins borið saman við heilbrigð kontról
(p=0.05 og <0.02 fyrir IgA og IgG). Enginn munur var á
magni IgM og IgG undirflokka. Tetanus-IgG mótefni
jukust marktækt i báðum hópunum (p<0.002 og <0.01
fyrir sjúkl og kontr.) IgG gegn fjölsykrublöndu í
Pneumo23 bóluefninu jókst marktækt fyrir báða hópa
(p<0.0002) og sértæk mótefni gegn hjúpgerð 6B einnig
(p<0.05 og <0.005) Ekki reyndist marktækur munur á
milli hópanna þó almennt haft verið betra mótefnasvar
gegn fjölsykrum í kontrólhópnum Magn slgA reyndist
lægra i sjúklingahópnum (p<0.05 “one-tail”) Tíðni
ofnæmis og total-IgE reyndist hærra hjá sjúklingahópnum
(p<0.05 “one tail” fyrir IgE)
ÁLYKTUN.
Þessar bráðabirgðaniðurstöður benda til þess að munur sé
á mótefna og ofnæmis ástandi barna með þrálátar sýkingar
miðað við heilbrigð böm.
E 118