Læknablaðið : fylgirit - 15.12.1994, Síða 119

LÆKNABLAÐIÐ/FYLGIRIT 27
109
MEÐFERÐ SÝKINGA AF VÖLDUM FJÖL-
ÓNÆMRA PNEUMÓKOKKA HJÁ BÖRNUM Á
SJÚKRAHÚSUM.
Karl G. Kristinsson1. Ari Axelsson2. Pétur Júlíusson3,
Þórólfur Guðnason2, Þröstur Laxdal3
Sýklafræðideild1 og barnadeild2 Landspítalans,
bamadeild Landakots.
Pneumókkar, með ónæmi fyrir öllum sýklalyfjum til
inntöku, eru nú orðnir algengir á Islandi. Talið er mjög
líklegt að þeir séu af einni stofngerð ættaðri frá Spáni.
Penisillfn lágmarksheftistyrkur er um I mg/1. Vegna
þessa er meðferð bráðrar eyrnabólgu og skútabólgu oft
erfið, og þarfnast tilvísunar til háls-, nef- og
eyrnalækriis og/eða innlögn á barnadeild til meðferðar
með innstungusýklalyfjum. Tilgangur rannsóknarinnar
var að meta kostnað og árangur meðferðar þessara
sýkinga á sjúkrahúsum.
Öll börn (< 16 ára) sýkt af fjölónæmum
pneumókokkum fyrir 1. janúar 1994, voru fundin úr
skýrslum sýklafræðideildar Landspítalans. Síðan var
kannað hver þeirra höfðu lagst inn á barnadeildir Lsp.
og Lkt. og sjúkraskýrslur þeirra skoðaðar m.t.t.
meðferðar, kostnaðar og árangurs meðferðar.
Á þessu tímabili vom 62 böm lögð inn 75 sinnum til
meðferðar á sýkingum af völdum fjölónæmra
pneumókokka: eyrnabólgu 50, eyrnabólgu og
skútubólgu 14, skútabólgu 6, lungnabólgu eina sér 2,
lungnabólgu með eyrnabólgu 2 og með skútabólgu 1.
Flest fengu meðferð með ceftríaxóni, 57; cefúroxími,
10; cefótaxími, 5 og ímipenemi, 5. Þrjátíu og einn
V 59
fengu fleiri en eitt sýklalyf, og af þeim fengu 27
rífampisín á síðustu dögum meðferðar. Einn
sjúklinganna lést af völdum lungnabólgu innan 24 klst.
frá innlögn. Meðalaldur var 1.7 ár og voru 95%
barnanna á aldrinum 6 mánaða til 3ja ára.
Meðallegutími var 9.3 dagar, meðaltími á sýklalyfjum
8.6 dagar og meðalkostnaður sýklalyfja 19.150 krónur.
Meðferð með ceftríaxóni virtist gefa betri árangur en
með cefúroxími, en ekki skipti máli að bæta rífampisíni
við 3. kynslóð kefalóspórína eða ímipenem. Árangur
meðferðar var ekki betri hjá þeim sem fengu meðferð í
>7 daga, heldur en þeim sem fengu skemmri meðferð.
Útbreiðsla fjölónæmra pneumókokka leiðir til
lengri veikinda og mikið aukins kostnaðar við meðferð.
Meðferð með 3. kynslóð kefalóspórínum var
árangursrík og virtist betri en meðferð með
amoxýsillíni eða cefúroxími. Til að fá áreiðanlega
vitneskju um hver sé besta meðferðin væri æskilegt að
gera vel skipulagða framsýna rannsókn.
CRYPTOSPORIDIUM A ÍSLANDI.
Karl Skímisson, Matthías Eydal, Sigurður H. Richter.
Tilraunastöð Háskóla íslands í meinafræði að Keldum
Frá árinu 1986 hefur verið leitað að þolhjúpum ein-
frumungsins Cryptosporidium í saursýnum manna
sem send eru til sníkjudýraleitar að Keldum C).
Eram til ársins 1994 hafði Cryptosporidium fundist
í 35 (1,1%) af 3100 einstaklingum. Tíu voru yngri
en þriggja ára, sex voru á aldrinum þriggja til sjö
ára, tólf voru á aldrinum 8-16 ára en sjö voru full-
orðnir.
Til að kanna hvort Cryptosporidium væri
landlægt, og hvort hægt væri að rekja sýkingar í
mönnum til smitunar frá dýrum, var á árunum 1991
og 1992 leitað að Cryptosporidium þolhjúpum í
saursýnum úr 27 dýrategundum. Athugaðir voru
503 einstaklingar og beindist leitin einkum að ung-
viði (2) .
Cryptosporidium fannst í dýrum um land allt.
Sníkjudýrið fannst í fimm af 17 tegundum spendýra,
þremur af sjö tegundum fugla en ekki í þtemur
tegundum laxfiska. í spendýrum fannst Crypto-
sporidium í 20 folöldum (sýkingartíðni 50%), 32
kálfum (49,2%), 22 lömbum (19,1%), einum kett-
Hngi (11,1%) og þremur grísum (5,5%). í fuglum
fannst Cryptosporidium í sex kjúklingum (20,7%),
tveimur hröfnum (12,5%) og einum sílamáfi (7,7%).
V 60
Sé tekið mið af hýsiltegundunum og stærð þolhjúp-
anna er líklega um að ræða tegundina Crypto-
sporidium parvum í spendýrunum en C. melea-
gridis í fuglunum.
Rannsóknin staöfesti að Cryptosporidium er
landlægt sníkjudýr á íslandi og að menn gætu
meðal annars smitast af ýmsum tegundum húsdýra
og gæludýra.
(t) Matthías Eydal, Sigurður H. Richter og Karl Skírnis-
son. Gródýrið Cryptosporidium og sýkingar af völdum
þess. Læknablaðiö 1990, 76: 264-266.
(2) Karl Skírnisson, Matthías Eydal og Sigurður H.
Richter. Gródýr af ættkvíslinni Cryptosporidium í
dýrum á íslandi. Dýralæknaritið 1993, 8: 4-13.