Læknablaðið : fylgirit - 15.12.1994, Side 125
LÆKNABLAÐIÐ/FYLGIRIT 27
115
RÁÐSTEKNA UM RANNSÓKNIR Í
LÆKNADEILD, 5. OG 6. JANÚAR 1995
ÆTTLÆG OFVIRKNI B-EITILFRUMNA:
HUGSANLEGAR SKS RINGAR
Helga M. Ögmundsdóllir', Steinunn Sveinsdóttir',
Helga Kristjánsdóttir2 og Ásbjorn Sigfússon2
'Rannsóknastofa i sameinda- og frumuliffræði,
Krabbameinsfélag Islands,
Skógarhlið 8, 105 Reykjavík,
"Rannsóknastofa Háskólans í ónæmisfræði
Við hofúm rannsakað islenzka tjolskyldu með ættlæga
tilhneigingu til góðkynja og illkynja æxlisvaxtar af B-
eitilfrumuuppruna (sjá Scand J Immunol, 40, 198-200)
Við prófanir á svörunum B-eitilfrumna i rækt kom i Ijós
að 9 fjolskyldumeðlimir af 31 heilbrigðum og einn með
góðkynja B-eitilfrumufjolgun brugðust við mitogen
ertingu með oeðlilega mikilli framleiðslu á
immunóglóbúlinum af A, G og M gerð, mælt á 8 degi í
rakt Ræsing B-eitilfrumna fer eðlilega fram og hlutföll
B- og T-eitilfrumna svo og undirflokka T-eitilfrumna
(CD4 og CD8) eru eðlileg Ekki hafa heldur fúndizt
óeðlileg hlutföll undirflokka B-eitilfrumna (CD5, CDIO
V 71
og CDl lb) eins og lýst hefur i Waldenstroms
makróglóbúlinemiu Losun á þremur cýtókínum var
konnuð og fannst ekkert afbrigðilegt við IL-2 og IL-4
en þeir fjölskyldumeðlimir sem sýndu mesta
immúnóglóbúlinframleiðslu losuðu minnst af IL-6 Nú
hofúm við i nýjum tilraunum með lengri ræktir en áður
fýlgzt með svörun og lifún eitilfrumna frá 9
fjolskyldumeðlimum, þar af 6 með þekkta B-
frumuofvirkni, og 9 viðmiðunareinstaklingum í Ijós
kom að immúnóglóbúlinframleiðsla entist lengur í
ræktum frá fólki með B-frumuofvirkni
Meginniðurstaðan var svo sú að eitilfrumur frá fólki með
ofVirkar B-frumur liföu lengur í rækt en frumur frá
óðrum fjölskyldumeðlimum og viðmiðunarfólki og við
lok ræktunartimans (á 14 degi) voru lifandi B-frumur
eingöngu eftir í ræktum frá einstaklingum með B-
frumuofvirkni
SAMANBURÐUR Á MÓTEFNI FJÖGURRA
fisktegunda
Bergljót Magnadóttir, Bjarnheiður Guðmunds-
dóttir og Sigríður Guðmundsdóttir, Tilraunastöð
Háskóla íslands í meinafræði að Keldum.
IgM er fyrsti mótefnaflokkurinn, sem fram kemur í
Þróunarsögunni og eini mótefnaflokkur fiska.
Tilgangur verkefnisins var að bera saman IgM
fjögurra fisktegunda, laxs (Salmo salar). lúðu
LHvDoogiossus hvDooglossus). ýsu (Melano-
grammus aealeinus) og þorsks (Gadus morhua
QK>rhuat Samanburður var gerður á IgM magni í
sermi, heildar mólþunga, gildi, mólþunga undir-
eininga, heildarhleðslu, brennisteinstengjum,
sykru innihaldi og innbyrðis ónæmisskyldleika.
I Ijós kom að IgM magn í sermi var mjög breytilegt
eða frá undir 1 mg/ml í laxi til yfir 20 mg/ml í þorski.
Mólþungi var um 850 kD, nema lúðu IgM, sem var
um 970 kD. Rafeindasmásjárskoðun sýndi að lúðu
IgM var fjórgilt eins og mótefni hinna tegundanna
þiátt fyrir þessa stærðargreiningu. Undireiningar,
Nngar og léttar keðjur, voru mjög svipaðar hjá
öllum tegundunum eða 72 og 25 kD.
Brennisteinsbrýr voru óreglulegar og jafnvel ekki til
staðar, sérstaklega hjá þorski og ýsu.
Laxa og ýsu IgM greindust í tvo undirflokka eftir
heildarhleðslu en lúðu og þorska IgM voru einsleit.
V 72
Undirflokkar laxa IgM voru í jöfnu hlutfalli og með
sviþaða hleðslu en undirflokkar ýsu IgM, sem voru
einnig til staðar í jöfnu hlutfalli, voru með ólíka
heildarhleðslu.
Sykrumagn var um 8 - 10% af heildarmassa IgM
en samsetningin reyndist breytileg á milli tegunda
svo og staðsetning. Hjá öllum tegundum var
sennilega eingöngu um N-sykrur að ræða. Sykrur
voru staðsettar á Fc hluta þungu keðjunnar hjá
laxi, ýsu og þorski en einnig á Fab (Fd) hluta
þungu keðjunnar hjá lúöu. Talið er að þessi
staðsetning sykru á Fab hlutanum geti skýrt stærri
heildarmassa lúðu IgM í sermi.
Innbyrðis skyldleiki þessara IgM tegunda var lítill
og aðeins marktækur á milli ýsu og þorsks.