Stefnir: tímarit um þjóðmál og fleira. - 01.12.1929, Síða 14

204
Frá öðrum löndum.
[Stefnir
það helzt verið Gyðingar frá Aust-
ur-Evrópu, sem hafa fluzt þangað.
Er sagt nokkuð frá þessum mönn-
um í grein dr. Ditlev Nielsens á
öðrum stað í þessu hefti Stefnis.
Árið 1917 ritaði Balfour einum
af atkvæðamönnum Zíonistanna
bréf, þar sem hann lýsir þvi yfir,
að enska stjórnin »væri hlynt því,
að Gyðingar kæmi sér upp »þjóð-
arheimili« í Palestínu, og vildi gera
sitt til þess, að styðja þá í þessari
viðl.eitni.« Þetta var ritað á þeim
tímum, er Englendingum þótti mest
undir því komið, að ávinna velvild
Gyðinga, en þetta loforð hefir orð-
ið Englendingum dýrt. Arabar vilja
ekki una því, að Englendingar sé
svo að segja að gefa það land, serp
þeir eiga og hafa bygt um margar
aldir. Og auk þess hefir Zionism-
inn aukið metnað margra Gyðinga
og gert þá uppvöðslusamari en
Aröbum þykir gott.
Eftir styrjöldina tóku Englending-
ar að sér »yfirumsjón« méð Pales-
tínu og Iraq (Mesópótamíu). Hafa
þeir landstjóra í þessum lönduin
og lögreglulið, sem þó er að mestu
leyti skipað Aröbum. Eiga þeir að
gæta reglu í löndunum, en hafa
annars litil afskifti af þeim. Hefir
þetta kostað Englendinga offjár án
þess að nokkuð komi í staðinn, og
hafa margir menn á Englandi ver-
ið óánægðir með þetta háttalag.
Þegar verkamannastjórnin kom
að völdum, lét hún það vera eitt
fyrsta verk sitt, að gera samning
við Egipta, sem hafa verið sár-
óánægður undir »yfirumsjón« Eng-
lendinga. En þetta hefir haft þær
afleiðingar, að sjálfstæðisþráin hefir
blossað upp í Aröbum, og heimta
þeir það sama sér til handa. Á
hinn bóginn eru Englendingar
bundnir við loforð sin við Gyðinga,
og skoða Arabar þá nú sem meins-
menn þess, að þeir fái sjálfstæði
sitt. Allt þetta hefir orðið til þess^
að vekja ramma úlfúð milli þjóð-
flokkanna í Palestínu.
Eins og áður er getið, er bæna-
staður Gyðinga við Grátmúrinn
skot eitt, umlukt á þrjá vegu. Þeir
voru því sæmilega út af fyrir sig.
En í fyrra fengu Arabar leyfi til
þess að gera dyr gegnum vegginn
fyrir enda skotsins. Við þetta varð
stéttin fyrir framan Grátmúrinn að
umferðagötu og urðu Gyðingar
fyrir stöðugum átroðningi af veg-
faröndum.
Annað var það, að Gyðingar
höfðu fengið leyfi til þess, að reisa
laust skilrúm á gangsiéttinni, til
þess að stía sundur körlum og kon-
um við bænasamkomurnar, og auk
þess fengu þeir að hafa bekki