Stefnir: tímarit um þjóðmál og fleira. - 01.12.1929, Síða 18

208
Frá öðrum löndum.
[Stefnir
ingur hefir auðvitað haft mikil áhrif
á peningamarkaðinn í London, en
það eru ekki aðalorsakirnar að örð-
ugleikunum. Þeirra verður að leita
í Bandarikjunum.
Hin samfeldu góðæri i Banda-
ríkjunum hafa haft í för með sér
mikinn vöxt á öllum sviðum at-
vinnulífsins og þó sérstaklega í
iðnaðinum. Feikna fé hefir verið
fest i nýreistum og endurbyggðum
verksmiðjum, húsum og öðrum ný-
virkjum. Og vegna aukningar fram-
leiðslunnar liggur miklu meira fé
en áður bundið í efni og afurðum.
Kauphallarviðskifti i hlutabréfum og
verðbréfum hafa færst mjög í auk-
ana og það er bein afleiðing af
vexti og viðgangi atvinnufyrirtækj-
anna. Er mjög um það deilt, hve
mikil áhrif kauphallarviðskiftin hafi
haft á peningamarkaðinn í New-
York. Margir eru þeirrar skoðunar,
að þessi viðskifti hafi dregið til
sín svo mikið fé, að þaðan stafi að
miklu leyti peningaskorturinn.
Um mitt sumar var peninga-
markaðurinn orðinn svo þröngur,
að eigi varð komist hjá forvaxta-
hækkun. 8. ágúst hækkaði Federal
Reserve-bankinn (seðlabankinn) í
New-Yoik forvextina upp í 6 °/0
og voru forvextirnir þá orðnir lh
°/0 hærri en i Loqdon. Var þvi bú-
ist við að forvextir Englandsbanka
myndi hækka þegar í stað. En það
varð samt ekki og Englandsbanki
virtist ætla að reyna í lengstu lög
að halda óbreyttum forvöxtum. —
Eftir því sem á leið sumarið, fór
aðstaðan versnandi og sterlings-
pundið stóð svo lágt, að gullið
streymdi út meir en nokkru sinni
fyr. í septemberlok kom svo hækk-
un forvaxtanna og hafði gullforði
Englandsbanka rýrnað um 3,3 milj.
sterlingspund á þrem næstu dög-
um á undan. Fyrst í stað varð ekki
vart verulegra áhrifa af forvaxta-
hækkuninni. En í byrjun október
var sterlingspundið farið að hækka
og stendur nú (19. október) mjög
hátt gagnvart dollar. Tilganginum
er því náð að þessu leyti, en hlut-
verki forvaxtahækkunarinnar er
ekki þar með lokið og enginn get-
ur vitað; hve lengi hún stendur, en
þó er búizt við, að hún verði ekki
langvarandi.
Síðustu fregnir (í lok okt.) skýra
frá ógurlegu verðhruni á kauphöll-
inni í New-York. Æsingar svo mikl-
ar og ofboð, að kauphöllinni hefir
verið lokað um stund. 31. okt.
lækkaði Englandsbanki forvexti sína
um '/2 °/0 niður í 6 °/0.