Stefnir: tímarit um þjóðmál og fleira. - 01.12.1929, Blaðsíða 52

242
Friðarmálin.
[Stefnir
um Bandaríkjanna gagn út á við.
í sömu bókunum, þar sem Frakk-
ar úthúða Þjóðverjum fyrir stjórn-
arafskifti af verzlunarmálum, krefj-
ast þeir þess, að þeirra eigin stjórn
hefjist nú handa. Um Englendinga
og þeirra áhuga á því að efla við-
skifti sín um allan heim þarf ekki
að tala. Og þá er það loks Rúss-
land. Síðast allra orða bað Lenin
flokksmenn sina að minnast þess,
að stjórnin yrði að gera alt sem
unt væri fyrir viðskiftin út á við.
Eru nú þetta friðvænlegar horf-
ur? Ef verzlunarkeppnin kom síð-
asta ófriði af stað, verður ekki sagt
að útlitið sé glæsilegt.
Eitt af þvi, sem truflaði friðinn í
Evrópu, var hin sífelda óánægja
þeirra, sem búa urðu undir stjórn
annara en sinna eigin samlanda.
Raymond Leslie Buell hefir gizkað
á, að þessir svo kölluðu »minni-
hlutar« hafi numið um 54 miljón-
um manna fyrir ófriðinn. Pólverjar,
Finnar, Tjekkar, Serbar, Króatar,
Elzass- og Lóthringen-búar, ítalir o.
fl. linntu aldrei kveinstöfum, og það
er alls ekki gott að segja, hve
miklu þessi óánægja hefir getað
valdið. En það er víst, að hún er
ein af orsökunum til ófriðarins. —
Poincaré, sem á vissulega eins
mikinn þátt í því, að ófriðurinn var
hafinn, eins og nokkur einn maður
annar, hafði oft sagt, að hann gæti
aldrei lagst rólegur til svefns með-
an fjöldi frakkneskra manna væri
undir þýzkum yfirráðum. í þessu
efni var Austurríska keisaradæmið
sekast, enda var það skammbyssu-
skot við landamæri þess, sem olli
sprengingunni.
Er nú þessi ófriðarhætta um garð
gengin? í Versalasamningunum var
látið heita svo, sem nú ætti öll
landamæri að vera eftir þjóðernum.
En þetta hefir engan veginn tek-
izt til fulls. Buell áætlar, að »minni-
hlutarnir« sé nú ekki nema 17
miljónir, í stað 54. En í þessum hóp
eru þjóðir, sem ekki þarf að vænta
að uni erlendum yfirráðum. Þar eru
t. d. 7 600 000 Þjóðverjar, sem nú eru
komnir undir yfirráð annara þjóða.
Þarf að vænta þess, að 60000000
Þjóðverjar heima láti sér á sama
standa um kveinstafi hinna 7 600000?
Rússum tókst aldrei að kæfa nið-
ur þjóðerni Pólverja. Þjóðverjar
gátu aldrei þaggað niður mótmæli
Frakka i Elzass-Lothringen eða Dana
í Suður-Jótlandi. Austurríkismenn
gátu aldrei gert öðrum þjóðum til
hæfis. Þarf þá að vænta þess, að
Þjóðverjar breytist í Frakka, ítali