Sagnir - 01.06.1997, Qupperneq 62

Sagnir - 01.06.1997, Qupperneq 62
Stórmemiið (tlic bigfellow) gcttgitr utii stræti Dyjlinnar án þess aðfólk bcri ketinsl á liaiin. — Úr kvikmyndinni. þykktu að setjast að samningaborði í London síðla árs 1921 .'2 Vitaskuld hlutu þessir samningar að fela i sér málamiðlun en hana var Michael Collins tilbúinn til að sætta sig við enda vissi hann sem var að her IRA var að niðurlotum kominn og ekki myndi reynast unnt að vinna hernaðarsigur á Bretum. Hann gerði sér ljóst að samningar við Breta gætu aldrei falið í sér ýtrustu kröfur þjóðernissinna og þar að auki hélt hann því fram að samningarnir væru mikilvægt þrep, sem hægt yrði að byggja á í framtíðinni, á leiðinni til fulls sjálfstæðis.13 Samningarnir gerðu ráð fyrir að Irar fengju fullveldi en yrðu áfram undir bresku krúnunni og þyrftu að sverja kon- ungi eið þess efnis. Þeir fólu einnig í sér staðfestingu á skiptingu Irlands í tvennt þar sem Norður-Irland varð sérstakt heimastjórnarsvæði. Þessi niðurstaða átti reyndar ekki að koma nokkrum manni á óvart því hún hafði legið fyrir nokkru áður. Samningarnir ollu samt sem áður klofningi innan Sinn Féin og blóðugri borgarastyrjöld á Irlandi. Skipting írlands fór auðvitað mest í taugarnar á róttækari þjóðernissinnum en af því að þeir vissu ef til vill innst inni að við henni var ekkert að gera, þar eð ekki hafði reynst unnt að þvinga sambandssinna í Ulster til að vera með, deildu þeir um eiðstaf þann sem sverja þurfti konungi Bretaveldis. Sjálfum sér töldu þjóðernissinnar trú um að hægt yrði að endursameina Irland seinna.14 Samingurinn við Breta var samþykktur á írska þinginu með sjö atkvæða mun í janúar 1922 og andstæðingar hans gengu þegar á dyr með leiðtoga Sinn Féin, Eamon de Valera, í broddi fylkingar og hafði hann með sér marga helstu banda- menn Michaels Collins (svo sem Harry Boland, sem er keppinautur Collins unt ástir Kitty Kiernan í kvikmyndinni Michael Collins). Arthur Griffith var kosinn forseti i stað deValeras en Collins tók raunverulega við stjórnartaumunum sem nokkurs konar forsætisráðherra. Andstæðingar samnings- ins gerðu sig hins vegar ekki liklega til að hlíta þessari löglega fengnu niðurstöðu og i borgarastyijöldinni sem fylgdi í kjölfarið féllu fleiri en i stríðinu við Breta. Collins hikaði lengi við að takast á við róttækl- ingana en lét loks undan kröfum Griffiths og annarra enda varð uppgjör á endanum óumflýjanlegt. Stuðningsmenn samnings- ins höfðu sigur og lýðræðið sigraði því að lokum en var dýru verði keypt, næstum því 4000 manns féllu á því eina ári sent stríðið varði.15 Sannaðist þar hið forn- kveðna að bræður munu berjast. Þessir atburðir klufu Irland í herðar niður og skildu eftir sár í írskri þjóðarsál sem ekki eru enn að fullu gróin. Klofn- ingur þessi hefur mótað stjórnmál á Ir- landi alla þessa öld. Stærstu stjórnmála- flokkarnir Finc Gael og Fianna Fáil eru til dæmis bein afsprengi stuðningsmanna og andstæðinga samningsins við Breta árið 1921 .u’ Þessi klofn- ingur sem enn eimir af er einmitt ein af ástæðum þess að myndin um Micha- el Collins vakti enn frekar athygli á Ir- landi en ella enda tekur hún á um- brotatímum sem ekki ríkir sátt um í þjóðarsálinni. Unt Michael Collins er það að segja að hann spáði því eftir undirritun samningsins við Breta í London árið 1921 að hann fengi að gjalda fyrir með lífi sínu enda vissi hann vel að ungir aðdáendur hans og fyrrum lærisveinar myndu nú fyrirlita hann sem verstu bleyðu. Collins reyndist sannspár um eigin afdrif því hann féll fyr- ir byssukúlu úr launsátri við Béal na mBláth í Cork-sýslu 22. ágúst 1922.17 Gerry Adams líkt við Michael Collins Alla tíð hafa verið sagðar þjóðsögur af Michael Collins. Hann þótti allt í senn, hugaður, hrífandi og harður í horn að taka. Frægar eru sögurnar af honum á reiðhjólinu sem hann ferðaðist á um stræti Dyflinnar og skipti þá engu þótt varðlið breska hersins stæði á hverju götuhorni. Þessari mýtu eru gerð góð skil í kvikntyndinni Michael Collins; bæði fær reiðhjólið verðskuldaðan sess sem og hugrekki Collins þegar hann heldur inn i gin ljónsins, sjálfar höfuðstöðvar breskra yfirvalda í Dublinar-kastala. Kvikmyndin er þannig í takt við þjóðsögurnar og styrkir þá trú að hér hafi verið sannkallað „stórmenni" á ferð, réttnefnt „the big fellow". Það gefur hins vegar auga leið að þrátt fyrir að Michael Collins lifi í ntinningu Ira sent glæst hetja varð kvikmyndin Michael Collins fyrst og fremst að þrætu- epli vegna ástandsins sem ríkt hefur á Norður-írlandi undanfarin 29 ár og í því sambandi verður ekki horft fram hjá þeir- ri staðreynd að Michael Collins var þrátt fyrir allt forfaðir IRA nútímans. Myndin er því afar áhugaverð sagnfræðilega séð fyrir þær sakir að meta má tilurð hennar sem innlegg í þá baráttu sem enn er háð á Norður-Irlandi, útkjálkanum sem ekki fýlgdi með í hrossakaupum þeim er gerð „Alla tíð hafa verið sagðar þjóðsögur af Michael Coll- ins. Hann þótti allt í senn, hugaður, hrífandi og harður í horn að taka." 60 SAGNIR
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132

x

Sagnir

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Sagnir
https://timarit.is/publication/1025

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.