Sagnir - 01.06.1997, Side 121

Sagnir - 01.06.1997, Side 121
gert í Sögnum. Það hefði kannski mátt teikna mynd af Magnúsi Stephensen í þetta sinn og leysa þann vanda sem ég nefndi með hann. Auðsæilega þarf að stýra teiknurum, ég veit t.d. ekki hvort sixpensarar tíðkuðust meðal Englendinga um 1810, sbr. bls. 40.Var það kannað? Til eru aðrar lausnir sem eru vanræktar í Sögnurn, t.d. að nota margnýttar myndir á nýjan hátt með því að taka út úr þeim atriði og stækka þau. Það má taka dæmi af bls. 73, alþekkta rnynd af Jörundi hunda- dagakonungi að dansa og er birt með grein um tónlistarlíf Islendinga;Jörundur er ekki aðalatriðið heldur hljóðfæraleikararnir sem sjást, þá hefði mátt taka út úr og stækka. Inn á þessa braut hefúr nokkuð verið farið í Nýrri Sögu og reynist oft vel. Hrefna Róbertsdóttir fann að því í um- sögn sinni hversu illa væri oft gengið frá myndatextum og hversu óklár væri skipting- in milli texta og myndaskráar aftast. Eg tek alveg undir þetta, sé ekki að orðið hafi neinar framfarir. I myndaskránni eru oft upplýsingar sem ættu greinilega heldur heima í mynda- textum, t.d. unt það hvar og hvenær rnynd var tekin og hver tók hana; rnenn þurfa að fa umsögn í myndatextum um þetta til að geta metið gildi myndanna í tengslum við megin- mál. Myndaskrá aftast hefur það meginhlut- verk að létta á myndatextum, þar má setja inn hvar mynd er fengin, t.d. með tilvísunar- núnteri safns, og þar má líka rökstyðja hvenær mynd var tekin og geta við hvaða heintildir er stuðst um efni hennar. Stundum vantar alveg myndatexta og gleymist þá að myndir geta ekki talað fýrir sig sjálfar, það verður að túlka þær. Það eru heldur vond dæmi um þetta i grein Eggerts Þórs sem er vandræðalegt af því að i Ijós kemur í myndaskrá að þetta eru merkar samtimateikningar (bls. 16,19,21). Aður fyrr voru Sagnamenn djarfir og settu myndir jafnvel á heilar síður en á því hefur ekki borið í seinni tíð. Þetta mætti þó að ósekju gera þegar myndefni býður upp á slíkt. Umbrotið fábrotið eða margbrotið? Þá er það umbrotið. I því er ágætt sam- ræmi en kannski er það um of rígskorð- að, of njörvað niður. 1984 var við það miðað að hver höfundur fengi ákveðið frelsi í fýrstu opnu greinar sinnar til að fa vissa dlbreytingu í blaðið. Þessu var haldið í næstu árgöngum þótt dregið væri úr því að spandera opnunt í þetta. Þegar frá leið kusu menn að hafa algjört samræmi í leturstærð- um á fyrirsögnum og allt hefur verið að fær- ast heldur í samræm- ingarátt. Ritstjórn ætd að íhuga hvort vit væri í að fara inn á þessar gömlu brautir til til- breydngar. Þetta getur oft verið áhrifa- mikið, grípandi. Annars mæli ég með því að umbrot sé heldur látlaust og hafi samfelldan svip. I 17. árgangi er sú nýjung að fýrirsagn- ir eru látnar ná yfir heilar opnur og er mesta breyting sem orðið hefur á upp- setningu lengi. Þetta telst varla vel heppn- að, einn eða tveir stafir hverfa jafnan inn í kjölinn. Letrið er lika of stórt, stríðsfrétta- letur, sem virðist alveg ástæðulaust, text- inn ber það ekki og mismunur á stærð fýrirsagna og meginleturs er alltof mikill. Þegar menn hins vegar völdu þá aðferð áður fyrr að hafa aðeins fýrirsögn, mynd og inngangsorð á einni síðu, mátti letrið í fyrirsögninni vera stórt enda voru inn- gangsorðin þá höfð með stærra letri en meginmálið. Grípandi? Til hvers? Um efnisval og röðun greina ætla ég ekki að segja margt. Hrefna og Gunnar Þór Bjarnason hafa í umsögnum sínum, hann um 15. og 16. árgang, aug- lýst eftir meira efni um mannkynssögu en undir- tektir eru enn fremur dauf- ar. Mér finnst röðun greina ekki skipta miklu máli, velti henni lítið fyrir mér. Þó spyr maður stundum af hverju sumum er skipað fremst en það skiptir vart máli. Sjálfur les ég sjaldan eða aldrei greinar í þeirri röð sem gildir í timarit- um, byija kannski aftast, læt sjálfsagt áhuga minn ráða og það hversu grípandi mér finnst greinarnar að sjá eða aðlaðandi. Eg nefni ansi oft orðið grípandi, það er eins konar lykilatriði í umsögn minni. Sagnir eru ávísun á að þar sé góður og traustur texti sem sé jafnframt læsilegur. Þær bera öll ytri tákn unt læsilegan bún- ing, hrópa að verið sé að reyna að gera gott efni aðgengilegt sent flestum.Ytri táknin, sem ég nefni svo, eru allt það sem ég hef verið að tína til, góðar fýrirsagnir og millifýrirsagnir, grípandi inngangsorð, vel valdir áhugavakar, góðar myndir, snjallir og upplýsandi myndatextar, aðlað- andi upphaf. Þegar fólk er komið af stað í lestrinum, kemur að því sem er einna mikilvægast, að textinn sé vandaður og læsilegur. Fólk spyr ekki fýrr en að lokum hvort rannsóknin var góð og kemst kannski aldrei að því ef það gefst upp á lestrinum. Flestir þeirra sem lesa til enda gera það af því að greinin er læsileg og þá er að sjálfsögðu mikilvægt að rannsóknin sé góð og röksemdir skýrar. En það sem kernur fólki af stað er líklega sjaldnast rannsókn eða röksemdir heldur allar litlu orðsendingarnar um það að læsilegur texti sé í vændum um áhugavert efni. Fólk gerir sér kannski almennt litla grein eða enga fyrir því i hverju þessar orð- sendingar eru fólgnar, það bara les. Rit- stjórar þurfa hins vegar að hafa þetta alveg á hreinu. Umbúðir án efnis? Eg vitnaði í upphafi til þess að einhver ónefndur íslenskunemi kallaði Sagnir glansprent sem merkti, sagt með öðrum orðum, umbúðir án efnis. Þetta var ómaklegt, efni þeirra var vandað og hefur jafnan verið svo. Þessar raddir held ég heyrist varla lengur, það kann að hafa ver- ið algengt að glæsilegar umbúðir væru notaðar til að fela rýrt efni en það hefur ekki átt við uin Sagnir. Eg hef fundið að ýmsu eða bent á annað sem mætti kannski fara betur. Þetta geri ég af því að mér er annt um Sagnir og hef verið tengdur þeim lengi, séð þær vaxa og dafna og hrifist af með fjölmörg- um öðrum. Eg vil að þær haldi áfram að vaxa, dafna og styrkjast og vona að at- hugasemdir mínar stuðli eitthvað að þvi. menn eiga ekki að gleypa Sagna- greinar í sig eins og lýsi heldur njóta eins og koníaks." „Ég nefni ansi oft orðið grípandi, það er eins konar lykil- atriði í umsögn minni." SAGNIR 119
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132

x

Sagnir

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Sagnir
https://timarit.is/publication/1025

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.