Sagnir - 01.06.2004, Page 25

■ HUGRÚN ÖSP REYNISDÓTTIR
Eysteinn Jónsson.
kvörðun hefði verið að ræða eða stefnubreytingu af hálfu Breta
varðandi innflutning á freðfiskflökum.
Bjarni Benediktsson forsætisráðherra Islands taldi að ekki ætti að
fresta aðildarumsókn að EFTA vegna ákvörðunar Breta. Hann
viðurkenndi þó að hagsmunir Islendinga kynnu að verða minni en
ella ef Bretar ætluðu sér að halda sig við þessa 10% innflutnings-
tolla en minnti á að alltaf væri hægt að semja. Ekki væri rétt að úti-
loka neitt fyrr en vitað væri hvað í boði yrði og þá fyrst væri hægt
að taka ákvörðun.
EFTA-MÁLIÐ í HÖFN
Svo fór að þann 12. nóvember árið 1968 samþykkti Alþingi með
35 atkvæðum gegn 14 að lögð yrði fram aðildarumsókn íslands að
EFTA. Þann sama dag var send út aðildarumsókn og málið var
tekið fyrir á ráðherrafundi EFTA-ráðsins í Vín 21.-22. nóvember
1968. Þórhalli Ásgeirssyni og Einari Benediktssyni var falið að
annast samningsviðræðurnar við EFTA sem hófust í janúar 1969.
Helstu reglur og skilyrði sem að íslendingum voru sett fyrir aðild
að EFTA voru að verndartollar yrðu afnumdir af iðnaðarvörum frá
EFTA-löndunum á 10 ára tímabili. Einnig skyldu gildandi höft á
innflutningi iðnaðarvara frá EFTA-löndunum afnumin í áföngum.
Gengið var að þessum kröfum, auk þess sem samið var um að Is-
lendingar fengju undanþágu frá afnámi viðskiptahafta á nokkrum
vörutegundum vegna viðskipta við lönd Austur-Evrópu. Einnig
var veitt undanþága sem takmarkaði atvinnurekstrarákvæði út-
lendinga í landinu. Eftir mikil fundahöld og skýrslugerðir um freð-
fisksmálið í Bretlandi féllust Bretar á að felldur yrði niður 10%
tollur á freðfiskflökum og takmarkanir á innflutningsmagni freð-
fisks til Bretlands.
Norðurlandaþjóðirnar veittu íslendingum mikla aðstoð í tengsl-
um við aðildina að EFTA. Sökum þess hve markaðurinn á Norður-
löndum var lítill fyrir íslenskar afurðir var gerður samningur um
tollfrjálsan kvóta fyrir íslenskt lambakjöt á Norðurlöndunum.
Einnig var stofnaður Norræni iðnþróunarsjóðurinn sem var ætlað
að styrkja stöðu íslensks iðnaðar með auknu fjármagni til uppbygg-
ingar og endurskipulagningar. Áhersla var lögð á að auka sam-
vinnu á sviði iðnaðar og viðskipta milli íslands og hinna Norður-
landanna.
Samningaviðræðum íslands við EFTA lauk í október árið 1969 og
skömmu síðar var kosið um það á Alþingi hvort ísland ætti að ger-
ast aðili að samtökunum. Með tillögunni greiddu atkvæði 34 þing-
menn stjórnarflokkanna, allir þingmenn Sjálfstæðisflokksins og Al-
þýðuflokksins auk þriggja þingmanna Alþýðubanda-lagsins. Á móti
voru 7 atkvæði alþýðubandalagsmanna en 17 þingmenn Framsókn-
ar-flokksins sátu hjá. Stjórnvöld hvers EFTA-ríkis samþykktu svo
aðild íslands á næstu mánuðum og þann 1. mars 1970 öðlaðist
samningurinn um aðild íslands að Fríverslunarsamtökum Evrópu
gildi.
Lúðvík Jósefsson.
VRÓPU / U M HVAÐ V A R DEIIT? sagnir Argangur 04 23