Nýtt Helgafell - 01.12.1956, Qupperneq 34

PETUR BENEDIKTSSON:
Milliliður alira milliliða
Á öld hinna vinnandi stétta er vart unnt
að öðlast aumara hlutskipti né óvirðulegra
en að vera milliliður. Raunar getur verið
nógu erfitt að skýrgreina það hugtak. Vel
má spyrja, hvort bóndinn, sem heyjar á
sumrin, sé ekki milliliður milli túngresis-
íns og nautpeningsins, hvort sjómaðurinn
sé ekki milliliður — hinn fyrsti í langri
keðju milliliða — milli þorsksins í íslands-
álum, sem er það áskapað að verða etinn,
og Rússans eða blámannsins, sem að lok-
um kemur þessu ætlunarverki forsjónar-
innar í framkvæmd í órafjarlægð. Hvers
vegna heyjar kýrin ekki sjálf til vetrarins,
milliliðalaust? Lítið til fugla himinsins,
hvorki sá þeir né uppskera. Hvers vegna
koma Rússinn og blámaðunnn ekki sjálf-
n að sækja fisk í soðið á Selvogsbanka eða
Halamiðum? Því er ekki að neita, að til-
lögur hafa komið fram til umbóta í þessu
efni. Við minnumst þess, að í tíð Stalins
heitins var i o þúsund smálesta rússneskt
fiskiskip tekið í landhelgi, einmitt ekki
allfjarri Selvogsbanka. En Stalín var nú
eins og allir vita. Og að því er kúna snert-
ir var mér nýlega sagt, að Jóhannes Sveins-
son Kjarval hefði í sambandi við 70 ára
afmæli Landsbankans borið fram merka
Grein þessi er samin upp úr ræðu, sem
Pétur Benediktsson flutti á árshátíð íslenzkra
bankamanna fyrir skömmu.
umbótatillögu, sem þó hefir enn eigi verið
sinnt. Ef sögumaður minn fór rétt með, var
tillagan á þá leið, að á sumrin skyldi í stað
heyskaparins rista torf af túni og engjum,
geyma það vandlega til vetrarins og láta
þá kýrnar um að heyja sjálfar. Milhhða-
laus er þessi aðferð ekki, en þó töluvert nær
markinu. Til eru hótfyndnir menn, sem
jafnvel vdja ganga feti lengra og telja kúna
óþarfan milldið, við ættum öll að ganga í
grasbítafélagið og ,,live happily ever
after“.
Nú má svara mér því, að þetta séu út-
úrsnúmngar og hártoganir, og ég skal fall-
ast á það. Nauðsyn verkaskiptingarinnar
viðurkenna allir, og það verður að greina
á milli þarfra og óþarfra milliliða.
Slátrannn, sem sker hrúta á haustin, bíl-
stjórinn, sem ekur úldnum fiskúrgangi frá
frystihúsi td mjölverksmiðju, skraddarinn
og skóarinn, allir hafa þeir beint samband
við framleiðsluna og eiga því heimting á
virðingu samborgara sinna. Kaupfélags-
stjóri og kaupmaður eru strax vafasamari,
en þó má setja þá á, ef þeir afgreiða sjálfir
öðru hvoru. En heddsalar og umboðssalar
eru óalandi og óferjandi, nema náttúrlega
útlendir heildsalar 02 umboðssalar. Svona
fer þetta stigversnandi, þangað til komið
er að hinum skýlausu milldiðum, mönn-
um, sem aldrei framleiða nokkurn varning,
vita varla, hvernig hann lítur út, því að
þeir sjá hann sjaldnast, nema þá rétt af til-