Nýtt Helgafell - 01.12.1956, Blaðsíða 53

TVÖ BRÉF FRÁ MATTHlASI TIL H. C. ANDERSEN
197
Matthínsar þyki nokkurs um vert að þeim er hér
haldið til haga.
Til skýringar siðara bréfinu má geta þess, að
Andersen hefir brugðizt vel og drengilega við um
meðmœli með þvt að Matthias fengi Ancers legatið
(2400 krónur). I „Söguköflum" sínum getur Matt-
hias þess, að hann hafi sótt um styrk þennan og hafi
Hall ráðherra ætlað að veita honum styrkinn, eink-
um fyrir meðmœli ráðunauta sinna, höfuðskáldanna
H. C. Andersens og Palndan-Miillers. En ekki fékk
hann þó styrkinn þvi að á siðustu stundu sótti Erik
Bögh nm hann, og kvaðst ráðherrann ekki hafa get-
að gengið framhjá honum og fannst Matthiasi það
meira en eðlilegt. En hinsvegar veitti ráðherra þessi
honum annan styrk, 500 dali, til þess að kynnast
Grundtvigsskólum.
A konunglega bókasafninu sá ég mörg fleiri bréf
frá Matthíasi til hinna og þessara málsmetandi Dana
um þetta leyti og allt fram til ársins 1907 að mig
minnir. Þar voru m. a. 3 bréf til prófessors Molbechs,
sem var skáld og um þessar mundir (1870—78) leið-
beinandi konunglega leikhússins. En flest og fyrir-
ferðarmest eru bréfin til Carls Rosenbergs dr. phil.
Voru þau a. m. k. 25 og sum löng. Matthias telur
hann i .jSöguköflum" sinn bezta vin erlendan.
Hann kom hingað upp þjóðhátiðarárið 1874, var hér
fram á haust og ferðaðist um landið, t. d. austur að
Breiðabólsstað í Fljótshlíð til séra Skúla Gíslasonar.
Hann gerðist handgenginn Steingrími og Matthiasi,
lcerði islenzku svo vel að Matthías kveðst fáa erlenda
menn hafa heyrt tala hana betur. Bréfin til hans eru
öll skrifuð á islenzku. Hann dó 1886. Eg renndi mjög
fljótlega augum yfir bréf þessi og sýndist mér þar
kenna margra grasa eins og oftar í bréfum Matthias-
ar. Hér eru tvær glefsur úr bréfum þessum af handa-
hófi:
28/11 1880: „Þóra litla felldi i þessu 3 tallerka
og mölvaði alla, en sjálfur rak ég fótinn í fulla
whiskyflösku og bjó til bceði Nóa- og Defkalians flóð
á gólfinu."
8/11 1882. „Séra Skúli og frú biðja kcerlega að
heilsa
litla rauða Rósaberg,
röskum dreng með stinnan merg,
líkum fornum listadverg,
er letur setur á mentum perg —
pergament, málið á ekki fleira á móti berg," segir
Matthias. Hér finnst okkur minni spámönnum að
ríma mcetti á móti „í gríð og erg"!
Annars hafði ég engan tíma í þetta sinn að at-
huga bréf þessi að nokkru ráði, svo sem vert hefði
verið. Vildi ég með þessu aðeins benda á þau, ef
einhverjir hefðu löngun til að kynnast þeim betur,
sv'i >g öðrum bréfum Matthiasar i konunglega bóka-
salninu, sem hér eru nefnd eða látin ónefnd.
Gústav A. Jónasson.
Khavn 9de Febr. 1874.
Hr Etatsraad!
Da jeg seer med Bedrevelse at Deres
Helbred ikke taaler megen Forstyrrelse,
vil jeg ikke besvære Dem med flere Beseg,
men tager mig den Frihed at tilsende Dem
hermed min inderlige Hyldest og mit
hjertelige 0nske oin, at De ved det hellige
Forsyns særlige Naade, (—Deres hele Liv
vidner jo om et særligt Forsyn, —) atter vil
blive rask og vel, naar veiret bliver mildt
og Foraaret kommer med sit Evangelium
for den Svage og sit Eventyr for den Unge.
Jeg er en af de TJtallige som bede med
fromt og bamligt Find for Deres Livs Fred
og Forlængelse. De har været en Velsign-
else for Jorden. Midt i en materialistisk Tid
fik De Deres skjonne Kald — og efter at De
i Skikkelse aí hiin fattige, forunderlige
Dreng, havde bestaaet Ildproven, har De
nu i et halvt Aarhundrede gaaet om kring
og sjunget ved Livets Vugge, sjunget
Uskyldsengelen tilbage, sjunget Foraar og
Friskhed ind til Gamle og Unge i Hytte som
Slot. De har været en Velsignelse for
Jorden. De har talt alle Slægters Moders-
maal, derfor have alle kunnet forstaae Dem.
De har været tro og bamlig overfor Deres
Gud, og han har overost Dem med sin Vel-
signelse. Mange Digtere ligner Erobrere,
som slaae ned for fode, heldst det Gamle,
uden altid forst at have lært dette ret at