Félagsbréf - 01.01.1957, Síða 43

FÉLAGSBRÉF
41
Auchincloss og Peter Taylor. — Þeir
eru lærisveinar Henry James.
Ekki má skilj-
ast svo við
bandaríska skáld-
sagnagerð, að
ekki sé vikið
nokkrum orðum
að framlagi svert-
ingjanna, sem eru
nú smám saman
að vinna sér sess
á skáldaþingi.
Það liggur í lilut-
arins eðli, að
mikið af því,
sem svartir höfundar skrifa, er mengað
áróðri, þ. e. a. s. skáldverk þeirra verða
einhliða lýsingar á sekt hvíta mannsins
og sakleysi hins svarta. Um þetta er ekki
að sakast, og sízt verður svertingjahöf-
undum láð, þótt þeir séu fylltir vandlæt-
ingu. En þetta stendur hins vegar list-
rænni þróun skáldskaparins mjög fyrir
þrifuin, og er þar átakanlegasta dæmið
Richard Wright, sem hefur unnið sér
mikla frægð fyrir skáldsöguna „Native
Son“, en hún er
bæði mjög áróð-
urskennd og ó-
sannfærandi. —
Vandlæting hans
rekur hann til að
ckapa aðalper-
sónu, svertingja-
drenginn, sem
fær ekki staðizt
frá neinu sjónar-
miði, hvorki list-
rænu né sálrænu. — Sá svertingja-
höfundur, sem fyrstur skrifaði meiri
háttar skáldverk um líf og kjör
negranna í Ameríku, var Charles
W. Chesnutt. Það var í lok síðustu
aldar. Eftir hann komu nokkrir höf-
undar, sem reyndu að feta í fótspor
hans með misjöfnum árangri. Frank
Yerby byrjaði mjög vel, en datt svo í
„Iukkupott“ léttmetisins og fór að
skrifa sögulegar skáldsögur, sem seld-
ust í inilljónum. Hann er eitt skýrasta
dæmið um, hve vel það borgar sig að
skrifa illa. Tveir svertingjahöfundar liafa
sagt skilið við hið síendurtekna yrkis-
efni um sainskipti hvítra og svartra.
Þeir hafa snúið sér að lieimi hvíta
mannsins. „Knock on Any Door“ eftir
Willard Motley hefur verið líkt við
beztu verk Dreisers og Farrells, en sú
samlíking orkar tvímælis. „Country
Place“ eftir Ann Petry er vel skrifuð, en
höfundinn skortir sýnilega nánari þekk-
ingu á viðfangsefni sínu.
Zora Neale Hurston hefur skrifað
ágætar skáldsögur og smásögur um líf
svertingja á Florida. Claude McKay
hefur skrifað um Harlem, svertingja-
hverfið í New York. Anna Bontemps
og Waters E. Turpin hafa lílca ritað-
góðar skáldsögur um líf svertingjans í
Bandaríkjunum. En sannleikurinn er
sá, að beztu verkin um hlutskipti negr-
anna hafa verið skrifuð af höfuðskáldum
Bandaríkjanna: Melville, Stephen Crane,
Dreiser, Lewis, Caldwell, Warren og
síðast en ekki sízt Faulkner, er skrifað
hefur beztu skáldsöguna, sem til er um
líf bandaríska svertingjans, „Intruder'
in the Ðust“.
*
SMÁSAGNAGERÐ
Smásagan er sú grein skáldskapar,-
sem Bandaríkjamenn leggja livað mesta
rækt við. Fjöldinn allur af tímaritum
Henry Miller.
Truman Capote.