Sveitarstjórnarmál - 01.02.1977, Blaðsíða 28

útskrifazt á móti hverri konu, miðað við fimm ára
tímabil. Á tímabilinu 1950 — 55 útskrifast 30 sinnum
fleiri karlmenn. Næstu 10 ár lækkar þetta hlutfall
nokkuð, en yfir hálfan annan áratug eftir 1950, eða
frá 1950— 1965, útskrifast um 20 sinnum fleiri karlar
frá Háskólanum en konur. Væri litið á hlutfallstölur
þeirra, sem innrituðust, kæmi út allt önnur mynd.
Síðastliðin 10 ár hefur orðið veruleg breyting í þess-
um efnum við Háskóla íslands. Á tímabilinu 1965
—1970 útskrifuðust um 8 sinnum fleiri karlar en
konur og síðastliðin fimm ár ekki nema liðlega fjór-
um sinnum fleiri karlar en konur. Ég segi hér „ekki
nema“. Mörgum finnst þessi munur vafalítið alltof
mikill. En breytingar sem þessar taka nokkurn tíma,
því ýmsir ytri þættir ráða þar miklu. Einn þessara
þátta eru barnaheimili. Hlutverk okkar er því ekki
að sporna gegn þessari þróun, heldur að reyna eftir
beztu getu að leysa þau verkefni, sem fylgir þróun-
inni og það er von mín, að ráðstefna sú, er hér er
haldin, megi verða áfangi í þeirri viðleitni, því hér á
að ræða um dagvistarheimili fyrir börn.
Ég mun einkum ræða um þá þróun, sem orðið
30:1
Mynd 2: Fjöldi karla á móti hverri konu, sem útskrifazt hafa
frá Háskóla Islands 1950 til 1975.
hefur í byggingu dagvistarheimila fyrir börn hér á
landi síðustu áratugi og rekja nokkra þætti þessa
máls, eins og þeir hafa þróazt síðustu þrjú ár.
Lög um dagvistarheimili frá 1973
Fyrstu lög um dagvistarheimili hér á landi
öðluðust gildi í april 1973. Samkvæmt markmiðs-
grein laganna skal dagvistarheimili gefa börnunum
kost á að njóta handleiðslu sérmenntaðs fólks í upp-
eldismálum og búa þeim uppeldisskilyrði, er efli
persónulegan og félagslegan þroska þeirra.
Þessu markmiði skyldi einkum náð með því:
1) að veita fjárhagslegan styrk til reksturs heimil-
anna,
2) að taka þátt í stofnkostnaði þeirra,
3) að hafa áhrif á innra starf heimilanna, m. a.
með því að gera ýmsar kröfur til þeirra, til að
tryggja forsendur þess, að unnt væri að sinna
uppeldishlutverki heimilanna þar,
4) að stuðla að því, að þeir aðilar, sem þess óskuðu,
ættu kost á að fá teikningar af dagvistarheimil-
um gegn sanngjörnu gjaldi,
5) og loks að vinna að margvíslegum sameigin-
legum málefnum heimilanna, en ráðuneyti það,
sem fer með málefni dagvistarheimila, mennta-
málaráðuneytið, skal samkvæmt lögunum hafa
í þjónustu sinni sérmenntaðan starfsmann til að
vinna að málefnum dagvistarheimila.
Þegar menntamálaráðuneytinu var falinn þessi
málaflokkur, voru til mjög takmarkaðar upplýsingar
um dagheimili og leikskóla í landinu. Engar
heildartölur voru til um fjölda dagvistarheimilanna
eða um starfsemi þeirra. Stærsti aðilinn í rekstri
dagvistarheimila, Barnavinafélagið Sumargjöf, hef-
ur þó gefið reglulega skýrslur um starfsemi sina, en
yfirsýn yfir störf dagvistarheimila úti á landi var ekki
til.
Á vegum menntamálaráðuneytisins hefur slíkum
upplýsingum verið safnað, og af þeim má nú fá
allgott yfirlit yfir þessa starfsemi hér á landi og
þróun hennar. Enda þótt skammur tími sé liðinn, frá
þvi að lögin um dagvistarheimili voru sett og þeim
hafi þegar verið breytt nokkuð, tel ég, að fullyrða
SVEIT ARSTJÓRN ARMÁL