Sveitarstjórnarmál - 01.02.1977, Blaðsíða 60

Árbókinni, en þessu þótti sjálfsagt að breyta í nýju
skránni, enda hafði þá Landsbókasafn tekið upp
nýja skráningarhætti og hafið skráningu á skírnar-
nafn. 1 Árbókinni er t. d., Guðrún frá Lundi skráð á
[Árnadóttir], Guðrún frá Lundi lendir því í
stafrófsröðinni undir Á. Samkvæmt nýju reglunum
er hún hins vegar skráð á sitt skírnarnafn, og notandi
finnur skrá yfir bækur hennar undir Guðrúnar-
nafninu. Aðrar breytingar voru í sambandi við
breyttar skráningarreglur og flokkun, og ýmiss konar
misræmi kom í ljós, þegar allri skránni var steypt í
eina röð. Fyrstu sýnishornin, sem send voru til út-
gefandans, voru þannig gerð, að vélritað var á
gamla spjaldið leiðrétt nafn höfundar en texti
Árbókarinnar látinn halda sér að öðru leyti. Þetta
var ekki nothæft vegna þess að textinn úr Árbókinni
varð ólæsilega smár, þegar búið var að smækka
hann.
Nú varð ljóst, að endurskrá þyrfti mikinn hluta
bókanna og verkið yrði því miklu stærra í sniðum en
ætlað hafði verið í upphafi. Lauslega áætlað var
skráin öll um 30.000 spjöld. Þá varð líka ljóst, að
ekki yrði haldið áfram vinnu við skrána í því formi,
sem gert hafði verið — en fram að þessum tíma hafði
öll vinna verið gefin. Það varð að fá launað starfslið,
en hvergi var fé að hafa. Þá tóku félagsmenn að sér
að skipuleggja Bókasafn Myndlistarskólans og fengu
að launum teiknivinnu nemenda í formi vegg-
sjalda, sem síðan voru prentuð og seld. Með þessu fé
var fenginn fyrsti launaði starfskrafturinn.
Einnig var farið á fund landsbókavarðar til að
kanna, hvort safnið gæti styrkt verkið, en áður hafði
landsbókavörður heimilað, að Árbókin yrði notuð í
þessum tilgangi. Landsbókasafn var þá og er enn
með mörg stór verkefni í smíðum og á þar að auki
við mikla húsnæðiserfiðleika að stríða. Landsbóka-
vörður bauð samt fram vinnuaðstöðu fyrir þá bók-
fræðilegu vinnu, sem vinna þyrfti og hefur starfs-
fólkið, sem unnið hefur við skrána, notfært sér það
boð.
Næst lá fyrir að leita fjárstyrkja og var það gert
bæði innan lands og utan, t. d. til Vísindasjóðs,
Gjafar Jóns Sigurðssonar, Volkswagen-Stiftung og
American Scandinavian Foundation, — en án ár-
angurs. Hér hefði því verið sjálfhætt ef bókaverðir
hefðu ekki verið haldnir óþrjótandi seiglu. Alltaf
kom betur og betur í ljós þörfin fyrir þetta verk í
sambandi við skipulagningu safna, og margir voru
að byggja söfn upp frá grunni og aðrir að koma
skipulagi á bókakost, sem fyrir var í safni, og bóka-
verðir hvaðanæva voru farnir að leita til okkar.
Árið 1973 hófu Landsbókasafn og embætti bóka-
fulltrúa ríkisins útgáfu spjaldskrárspjalda. Nú gátu
bókaverðir keypt tilbúin spjaldasett fyrir nýút-
komnar bækur. Hins vegar var ástandið í flestum
söfnum þannig, að skrár þeirra yfir bækur eldri en
frá árinu 1973 voru mjög ófullkomnar, ef þær voru á
annað borð til. Eftir að kannað hafði verið, hvort
skráningarmiðstöðin hefði áform um að gefa út
spjöld yfir eldri bækur og fengið það svar, að svo
væri ekki, lét næsta áform ekki á sér standa. Úr því að
við vorum á góðri leið með að endurskrá bækur frá
þessu tímabili, 1944—1973, virtist liggja beint við að
setja upplýsingarnar um hverja bók á stensil, fjöl-
falda svo spjöldin og gefa bókasöfnum um allt land
kost á að kaupa spjaldskrárspjöld.
Valdir voru úr Árbókinni 9000 titlar og var þetta
val byggt á safnkosti nokkurra almenningssafna, sem
bókaverðir höfðu verið að skipuleggja skömmu áður.
Smátt og smátt hefur þessu risaverki verið þokað
áfram, og nú í febrúar 1977 eru komnir á stensla um
7000 af þessum 9000 titlum, sem ætlunin er að fjöl-
falda og selja spjöld fyrir. Öll þessi vinna hefði reynzt
óliugsandi, ef nokkur almenningsbókasöfn hefðu
ekki greitt félaginu fyrirfram upp í væntanleg
spjaldakaup. Til gamans má geta þess, að félagið
hefur greitt fyrir rúmlega 3000 klukkustunda vinnu,
og miklu meira hefur verið unnið í sjálfboðavinnu.
Síðastliðið haust var beðið um fé á fjárlögum til
þess að ljúka þessu verki, en ekkert svar hefur fengizt
enn. Þetta hefur því verið ótrúlega erfiður róður á
stundum og allt of oft hefur starfsfólkið þurft að bíða
eftir kaupinu sínu, en mest höfum við haft fjóra
starfsmenn í hluta úr starfi.
Nú er komið að lokasprettinum í spjaldskrár-
málinu. Enn er eftir að ljúka bókfræðilegri vinnu á
þessum 2000 titlum, sem eftir eru.
Þegar því er lokið, verður gerður pöntunarlisti og
hann sendur væntanlegum kaupendum, sem síðan
geta valið spjöld í samræmi við þann bókakost,
sem söfnin eiga. Jafnframt því þarf að vera hægt að
SVEITARSTJÓRNARMÁL