Sveitarstjórnarmál - 01.08.1999, Page 28

UMHVERFISMAL
Staðardagskrá 21
Staða íslenska Staðardagskrárverkefnisins í júlíbyrjun
Stefán Gíslason, verkefnisstjóri Staðardagskrár 21
í byrjun október 1998 var hleypt
af stokkunum 18 mánaða samstarfs-
verkefni Sambands íslenskra sveit-
arfélaga og umhverfisráðuneytisins
um gerð Staðardagskár 21 í íslensk-
um sveitarfélögum. í 4. tbl. Sveitar-
stjórnarmála 1998 var gerð grein
fyrir hugmyndafræði og tildrögum
verkefnisins.
Hér á eftir verður farið nokkrum
orðum um framgang verkefnisins
undanfama mánuði og stöðu þess í
byrjun júlímánaðar 1999.
Fyrsta skrefid
Samkvæmt þeirri áætlun sem fylgt
er í verkefninu var stefnt að því að
fyrsta verkþættinum væri lokið seint
i mars 1999. Þetta fyrsta skref felst í
því að gera úttekt á núverandi stöðu
í þeim málaflokkum sem ákveðið er
að taka fyrir á hverjum stað. Mark-
miðssetning og framkvæmdaáætlun
sveitarfélagsins um sjálfbæra þróun
á 21. öldinni er síðan byggð á niður-
stöðum úttektarinnar.
Fáum sveitarfélögum tókst að
ljúka við úttektina á áætluðum tíma,
enda er tímaáætlun verkefnisins
mjög ströng þar sem verkefninu er
aðeins ætlað að taka 18 mánuði.
Hveragerðisbær var fyrstur til að
skila skýrslu um úttektina til verk-
efnisstjóra. Mikil vinna liggur að
baki skýrslu Hvergerðinga. I henni
eru teknir fýrir 13 málaflokkar, þ.e.
skipulagsmál, gæði neysluvatns,
holræsi og fráveitukerfi, atvinnulíf-
ið, matvælaframleiðsla, orkuspam-
aðaraðgerðir, auðlindanotkun, há-
vaða- og loftmengun, umhverfis-
fræðsla í skólum, úrgangur frá
heimilum og fyrirtækjum, náttúru-
mengun, menningarminjar og nátt-
úruvemd og uppgræðsla og ræktun.
Kolbrún Þóra Oddsdóttir garðyrkju-
stjóri stýrir Staðardagskrárvinnunni
í Hveragerði.
Nokkur sveitarfélög luku úttektar-
vinnunni um svipað leyti og Hvera-
gerðisbær. Þar má m.a. nefna Ar-
borg og Snæfellsbæ, en á báðum
þessum stöðum hefur mikill metn-
aður verið lagður í Staðardagskrár-
verkefnið. Það endurspeglast m.a. i
víðri yfirsýn, þar sem lögð er
áhersla á samfélagslega þætti ekki
síður en hefðbundna umhverfisþætti
á borð við sorp og fráveitur. Þessi
þverfaglega nálgun er einmitt einn
af homsteinum hugmyndafræðinnar
um sjálfbæra þróun, sem Staðardag-
skrá 21 byggir á. I tengslum við
Staðardagskrárverkefnið var Snorri
Sigurfinnsson garðyrkustjóri skip-
aður í nýtt starf umhverfisstjóra Ar-
borgar, en hluti af starfi hans er
verkefnisstjóm fyrir Staðardagskrár-
verkefnið. Þessi breyting á skipuriti
bæjarins endurspeglar þá áherslu
sem þar er lögð á verkefnið.
Af öðrum sveitarfélögum sem
lokið hafa úttektinni eða eru langt
komin með hana má nefna Húsavík,
Seltjarnarnes, Akureyri, Grýtu-
bakkahrepp, Hólmavíkurhrepp,
Akranes, Reykjanesbæ og Siglu-
fjörð. Þessi upptalning er þó ekki
tæmandi.
Vorverkin
Með vorinu vaknaði aukinn áhugi
hjá mörgum sveitarfélögum á að
láta til sín taka í Staðardagskrár-
vinnunni. En þó að vorið sé góður
tími til margra verka, hentar það oft
illa til að vinna að verkefnum af
þessu tagi. Hið stutta íslenska sumar
er tími framkvæmda og því eiga
starfsmenn flestra sveitarfélaga ann-
rikt á vorin við ýmiss konar undir-
búning. Sumarleyfi setja einnig strik
í reikninginn.
Nokkur sveitarfélög, svo sem Sel-
tjarnarnes, Hornafjörður, Skaftár-
hreppur og Mýrdalshreppur, réðu
námsmenn í sumarvinnu til að sinna
Staðardagskrárverkefninu. Horfur
eru á að þetta muni skila góðum ár-
angri, enda bendir reynsla fyrstu
mánaðanna til þess að þau sveitarfé-
lög sitji eftir sem ekki hafa falið ein-
um tilteknum starfsmanni að stýra
verkinu. Tæplega þriðjungur þátt-
tökusveitarfélaganna, sem eru 31 að
tölu, hefur lítt komist áleiðis í verk-
efninu. Þessi sveitarfélög eiga það
sameiginlegt að hafa ekki gert ráð
fyrir fjármagni eða mannafla til að
vinna verkið.
Staóan í dag
Hér á eftir verða rakin nokkur
góð dæmi um stöðu mála í einstök-
um sveitarfélögum þegar þetta er
ritað í byrjun júlímánaðar 1999.
Á Húsavík liggja þegar fyrir drög
að markmiðum sem stefnt skal að á
næstu öld og framkvæmdaáætlun
sem lýsir leiðum að þessum mark-
miðum. Staðardagskrárstarfið á
Húsavík hófst reyndar fyrr en víðast
annars staðar. Skipuð var sérstök
Staðardagskrámefnd þegar haustið
1997, u.þ.b. einu ári fýrir formlegt
upphaf íslenska Staðardagskrár-
verkefnisins. Nefndin lauk störfúm
sl. vor, en þess er að vænta að málið
verði tekið upp að nýju með
haustinu. Margrét María Sigurðar-
dóttir hefur verið starfsmaður
nefndarinnar.
Á Akureyri er skýrsla um núver-
andi stöðu að koma út þessa dagana.
Þar komst mikill skriður á verkefnið
1 54