Sveitarstjórnarmál - 01.08.1999, Blaðsíða 44

F U LLTR ÚARÁÐS F U N D I R
56. fundur fulltrúaráðs sambandsins
haldinn í Reykjavík 16. og 17. apríl sl.
Fyrri fiindur fulltrúaráðs sambandsins í ár, hinn 56. í
röð tölusettra fulltrúaráðsfunda, var haldinn á Hótel
Sögu í Reykjavík 16. og 17. apríl sl.
Formaður sambandsins, Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson,
setti fundinn og bauð fulltrúa og gesti velkomna og
Gunnar Bragi Sveinsson, aðstoðarmaður Páls Pétursson-
ar félagsmálaráðherra, flutti kveðju frá ráðherra í veik-
indaforföllum hans.
Fundurinn samþykkti að tillögu formanns að senda
ráðherra kveðju.
Sigrún Jónsdóttir, bæjarfulltrúi í Kópavogi, var kosin
ásamt formanni sambandsins fúndarstjóri og Helga Þor-
bergsdóttir, oddviti Mýrdalshrepps, fundarritari ásamt
Unnari Stefánssyni, sem settur var henni til aðstoðar.
í byrjun fúndar voru kjömar þijár starfsnefndir, fjár-
hagsnefnd, allsherjamefnd og tekjustofnanefnd.
Þá gerði Birgir L. Blöndal aðstoðarframkvæmdastjóri
grein fyrir ársreikningi sambandsins sem vísað var til
fjárhagsnefndar.
Skýrsla um starfsemi sambandsins
Formaður sambandsins flutti skýrslu um starfsemi
þess 1. september til 31. desember 1998. Hann hóf mál
sitt með því að skýra frá því að félagsmálaráðherra hefði
ákveðið að skipa nefnd til þess að endurskoða tekju-
stofna sveitarfélaga og taldi það verkefni verða mikil-
vægasta verkefni stjómar og fúlltrúaráðs sambandsins á
næstu mánuðum. Tíu ár væm frá því að heildarendur-
skoðun hefði farið fram á tekjustofnum sveitarfélaga og
ýmsar breytingar á tekjustofnum ríkisins og á skattalög-
um, s.s. urn skattfrelsi lifeyrisiðgjalda og fjár-
magnstekjuskatt, hefðu leitt til skerðingar útsvarsstofns-
ins og rýrt tekjur sveitarfélaganna um hálfan annan
milljarð króna árlega seinustu árin. Hann gerði síðan
grein fyrir öðmm málum sem unnið hafði verið að og
ræddi sérstaklega stofnun Lífeyrissjóðs starfsmanna
sveitarfélaga og málefni gmnnskólans, s.s. nýjar aðal-
námsskrár fyrir leikskóla og gmnnskóla og störf nefndar
sem fjallað hefði um kennaraskort. Þá kynnti hann stöðu
mála varðandi undirbúning að flutningi málefna fatlaðra
til sveitarfélaganna, ræddi byggðamál, reynslusveitarfé-
lagaverkefnið og um félagsleg húsnæðismál. Loks tók
hann undir þá hugmynd, er fjármálaráðherra setti fram á
fjármálaráðstefnu sambandsins í nóvember 1998, að riki
og sveitarfélög tækju upp formlegt samstarf um efna-
hagsmál.
Tekjustofnar sveitarfélaga
Þrjú framsöguerindi vom flutt um aðalefni fúndarins,
tekjustofna sveitarfélaga.
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir borgarstjóri vék að skýrsl-
unni um fjánnálaleg samskipti ríkis og sveitarfélaga á ár-
unum 1990-1997 sem kynnt var á 55. fúndi fúlltrúaráðs-
ins og kvað hana sýna að vemlega hallaði á sveitarfélög-
in í fjármálalegum samskiptum við ríkið auk þess sem
auknar kröfur til þjónustu og framkvæmda á vegum
sveitarfélaga kölluðu á auknar tekjur, þörf sveitarfélaga
fyrir þær væri brýn.
Ingibjörg Sólrún gerði nokkra grein fyrir fjármálalegri
stöðu Reykjavíkurborgar og sagði það óviðunandi að
tekjur borgarinnar sem annarra sveitarfélaga standi ekki
undir lögboðnum brýnum verkefnum. Um breytingar á
tekjustofnum sveitarfélaganna nefndi borgarstjóri þrjár
leiðir sem vert væri að skoða, aukna hlutdeild sveitarfé-
laga í staðgreiðslu skatta, aukna hlutdeild í virðisauka-
skatti og sérstaka umhverfisskatta.
Björg Ágústsdóttir, sveitarstjóri í Eyrarsveit, ræddi
hallarekstur sveitarfélaganna undanfarin ár og hugsan-
legar ástæður hans, einnig samskipti löggjafans og sveit-
arfélaganna og nefndi mörg dæmi þess að löggjafinn
heföi lagt auknar byrðar á sveitarfélögin og rýrt tekju-
möguleika þeirra með ákvörðunum sínum.
Björg lagði áherslu á að skattlagningar- og gjaldtöku-
heimildir sveitarfélaganna væm tryggar og ættu sér ör-
uggar lagalegar stoðir, þar reyndi á löggjafann og aðhald
sveitarstjómarmanna.
Björg ræddi mun á skatttekjum og þjónustugjöldum
og kosti og galla þjónustugjaldanna og sagði það skoðun
sína að fjölga bæri tekjustofnum sveitarfélaganna. Björg
lagði áherslu á mikilvægi þess að sjálfstjóm sveitarfélaga
væri virt. Loks ræddi hún fasteignaskatt sveitarfélag-
anna, skilgreiningu á honum og umfjöllun um fasteigna-
skattinn að undanfömu.
Ingimundur Sigurpálsson, bæjarstjóri í Garðabæ, rakti
breytingar á tekjustofnum undanfarinn áratug og sagði
verkefni og útgjöld sveitarfélaga hafa aukist vemlega án
þess að nægar tekjur fylgdu í öllum tilvikum.
Ingimundur fór yfir þróun tekna ríkis og sveitarfélaga
1 70