Sveitarstjórnarmál - 01.08.1999, Blaðsíða 31

UMHVERFISMÁL
Molda - tæknilýsing
Molda er af gerðinni Ale-
trumman T75, framleidd af
Kompostinnovation i Vást AB
í Svíþjóð. Aletrumman er sívöl
tromla úr ryðfríu stáli, um 1 m
í þvermál og 2 m á lengd.
Rúmmálið er því um 1,57 m3.
Belgur tromlunnar er einangr-
aður að utan með 10 mm
einangrunarmottu sem límd
er á belginn. Á belgnum miðj-
um er „mannop", 440 x 370
mm. Utan yfir tækið er hlíf úr
trefjaplasti sem hylur troml-
una og drifbúnaðinn og gefur
tækinu það útlit sem það hef-
ur. Heildarlengd tækisins er
um 3,3 m og breidd 1,1 m.
Ofarlega inni í tromlunni er
öxull með hnífum til að róta í
og smækka úrganginn. Við
annan enda tromlunnar er
drifbúnaðurinn. Það er 0,75 kW rafmótor með gír sem tengist á hnífaöxul tromlunnar þar sem hann stendur út úr
gaflinum. Á enda öxulsins utan við gírinn er tannhjól og frá því drifkeðja niður í gír sem tengist tromlunni neðst og
snýr belg tromlunnar. Belgurinn og gaflarnir eru tengdir saman á þann hátt að þegar belgurinn snýst þá snúast
gaflarnir ekki með. Rafmótorinn sem knýr öxulinn og snýr tromlunni fer í gang reglulega og gengur í ákveðinn
tíma. Hægt er að velja gangsetningartíðni og eru átta möguleikar á bilinu 5 mín. til 8 klst. Gangtímann er einnig
hægt að stilla og eru átta möguleikar á bilinu 50 sek. til 210 sek.
Út úr öðrum gaflinum, þeim sama og drifbúnaðurinn er við, stendur inntaksrörið þar sem úrgangurinn er settur
ofan í, en það er um 300 mm í þvermál úr ryðfríu stáli. Rörið vísar upp og er með loki efst sem auðvelt er að
opna við áfyllingu. Á hinum gaflinum er úttaksrörið þar sem lokaafurðin kemur út, en það er um 200 mm í þver-
mál úr ryðfríu stáli. Úttaksrörið vísar niður á við og er gert ráð fyrir að festa á það umbúðir, t.d. poka sem stendur
jafnframt á gólfinu við endann á tækinu og tekur við úrganginum. Stigbretti er á þeim enda tækisins sem inntaks-
rörið er til að létta áfyllingu.
Loftræstivifta sér um að lofta úrganginn í tromlunni og jafnframt að flytja burt vatnsgufu og gas sem myndast í
tromlunni. Viftan er ofan við og til hliðar við tromluna og er tengd með 120 mm plaströrum við stút sem er út úr
inntaksrörinu. Frá viftunni er loftið síðan leitt áfram út úr húsrýminu sem tækið er statt í. Loftinntakið er um rist
neðst á hlíf tækisins og er rafmagnshitari sem hitar upp loftið áður en það fer inn í tromluna sjálfa.
Afköst Moldu eru samkvæmt upplýsingum framleiðanda áætluð um 275 kg á viku, eða úrgangur frá allt að 75
heimilum. Tækið þarf 380 V spennu og 10 A öryggi.
L? oftúttak, tengist út úr húsi
Skápur fyrir sjálf-
virkan stýribúnað
Stigbretti (hægt að aðlaga að þörfum fatlaðra)
hefur þó aðeins staðið á sér og
ástengi frá mótor gaf sig í kjölfar
þess að Moldu var ofgert með til-
raun með að nota hey sem stoðefni.
Af sömu ástæðu hafa hnífamir sem
róta í sorpinu gefið sig. Við venju-
lega notkun ætti það ekki að gerast,
en framleiðendum hefur verið bent
á þennan veikleika.
Rotsorp er sótt til heimila aðra
hverja viku á pallbíl. í flestum til-
vikum nota heimilin innkaupapoka
sem em látnir út á gangstétt. Því er
síðan ekið að Moldu, það vigtað og
losað i hana ásamt stoðefnum. Al-
gengt er að magnið sé 150-250 kíló
hveiju sinni. Samkvæmt mælingum
Bjöms Guðbrands Jónssonar á sorpi
frá hafnfirskum heimilum er rúm-
þyngd heimilissorps nálægt 0,24 og
rúmmál hverrar losunar því 0,6-1
rúmmetri. Sorp úr mötuneyti kemur
óreglulegar.
Sorpið er alltof blautt til að æski-
legur örvemgróður komist í gang og
því verður að bæta við stoðefnum.
Auk þess að hækka þurrefnishlutfall
þarf stoðefnið að vera kolefnisgjafi
því sorpið er að jafnaði próteínríkt
og án kolefnisgjafa em mestar líkur
1 57