Sveitarstjórnarmál - 01.08.1999, Blaðsíða 33

UMHVERFISMAL
gerir moltuna áhugaverða til land-
græðslu. Ekkert er því til fyrirstöðu
að dreifa henni á holt og mela því
hún dregur ekki að sér fugla eða
meindýr. En eins og fyrir notkun í
garða er þokkalegra að sigta hana
fyrst.
Rétt er að vekja athygli á að af-
urðir Moldu eru ekki þær sömu og
Sorpa hefur dreift undir nafninu
molta, uppistaðan í henni er hvers
kyns garðaúrgangur. Málhagir
menn þyrftu að finna íslenskt heiti
fyrir „kompost“.
Lykt
Ohjákvæmilega fýlgir jarðgerð-
inni einhver lykt. Utblástursloftið
frá Moldu er leitt i „drenbarka" sem
grafinn er í jörð en það nægir ekki
til að útiloka lykt. Best er að leiða
hann í klóak en það var ekki nær-
hendis. Lyktin fer að langmestu
leyti eftir því hvaða hita tekst að ná
upp í belgnum. Það er svo að sjálf-
sögðu einstaklingsbundið hvenær
lykt fer að angra fólk og eðlilegt að
hafa það í huga við skipulagningu
framkvæmda.
Magn sorps og úrgangs
Frá upphafi hefur sorpmagnið
verið vegið við hverja mötun. Það
sveiflast talsvert mikið, en algengast
er að samanlagt magn frá heimilum
og mötuneyti/hóteli sé um 200
kg/viku. Framleiðendur gefa upp að
sorpið rými um 80-90%. Erfitt er
að meta hve rýrnun á þurrefni er
mikil en rúmmál úrgangsins er
meira en ætlað var, eða um 250-300
1/viku sem er ekki fjarri því að vera
um 50 kg af loftþurri moltu.
Lokaorö
Þéttbýlisstaðir á íslandi eru marg-
ir fámennir og langt milli þeirra.
Sorpurðunarstaðir sem fullnægja
kröfúm tímans era dýrir og ofviða
flestum sveitarfélögum nema sem
samvinnuverkefni stórra svæða. Ef
hægt er að losna við urðun rotsorps
verður flutningskostnaður minni,
bæði vegna minna magns og ferðir
geta verið færri, hönnun og rekstur
Ale-tromlan vinnur stöðugt og tilbúin molta safnast sjálfvirkt í poka. Umhirða er auð-
veld og viðhald í lágmarki.
urðunarstaða verður einfaldari og
meiri friður um starfsemi þeirra.
Auk þess eru fyrirsjáanlegar stór-
auknar kröfúr um fiokkun sorps.
Tvær ALU-tunnur hafa verið
keyptar til landsins auk þeirrar á
Hvanneyri, önnur er á Kirkjubæjar-
klaustri en hin á Tálknafírði. Erfið-
lega hefur gengið að halda uppi hita
á Kirkjubæjarklaustri sem líklega
tengist erfiðleikum með stoðefni, en
á Tálknafirði hefur gengið mjög vel
með því að nota blöndu af pappír og
spæni.
Lausn svipuð þeirri sem hér er
sagt frá getur án efa hentað á ijöl-
mörgum smærri þéttbýlisstöðum á
landinu. Sama gildir um sumarbú-
staðahverfi, en engin ástæða er til
að ætla að notendur þeirra verði
tregari til samvinnu en fastir íbúar.
Þá væri fróðlegt að prófa aðferðina
við þær aðstæður sem hún er þróuð
fýrir, þ.e. í fjölbýlishúsi.
Engin lausn hentar alls staðar, en
niðurstaða verkefnisins er að jarð-
gerð í lokuðu rými sé, ásamt jarð-
gerð í múgum og heimilisrotköss-
um, raunhæfur valkostur þegar
sveitarfélög og aðrir huga að lausn
sorpmála.
1 59