Morgunblaðið - 26.05.2012, Blaðsíða 28

28
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 26. MAÍ 2012
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Nú er innanvið ár íkosningar
og ef til vill er það
ástæða þess að
ráðherrar ríkis-
stjórnarinnar halda því fram
að ríkisstjórnin hafi náð mikl-
um árangri í störfum sínum.
Hinn möguleikinn, sem er
jafnvel enn verri, er að ráð-
herrarnir trúi því að árangur
hafi náðst. Sé svo hafa þeir
fjarlægst veruleikann svo
mjög að hætta er á ferðum.
Eitt af því sem ráðherrarnir
halda fram að sé á batavegi er
atvinnuástandið, en þegar
rýnt er í tölur sem hið opin-
bera sendir frá sér er engin
leið að sjá að svo sé.
Nú stendur yfir átak þar
sem ætlunin er að boðið verði
upp á 1.500 störf. Þetta er út
af fyrir sig ánægjulegt því að
með þessu komast ef til vill
einhverjir sem hafa verið
lengi án atvinnu í kynni við
vinnumarkaðinn á nýjan leik.
Þessu má hins vegar ekki
rugla saman við það að skapa
störf því að þetta byggist á því
að ríkið greiði fyrir störfin í
stað þess að greiða fólki at-
vinnuleysisbætur.
Annað sem gert hefur verið
til að fækka fólki á atvinnu-
leysisskrám er að hvetja það
til náms. Nám er líka jákvætt
og betra að fólk mennti sig en
mæli göturnar. Hitt er annað
mál að þegar horft er á at-
vinnuleysistölur verður að
taka tillit til þess ef margir
eru í námi af þeirri ástæðu að
atvinnuástandið er slæmt.
Þannig hefur fólki í háskóla-
námi fjölgað um ríflega tvö
þúsund frá árinu 2008 en
fjöldinn hafði þá verið
óbreyttur um nokkurra ára
bil. Þetta bendir til að í há-
skólum landsins sé töluvert
dulið atvinnuleysi.
Langmest af því atvinnu-
leysi sem ekki sést á atvinnu-
leysistölum er þó að finna í út-
löndum. Þar eru nú hátt í sex
þúsund Íslendingar sem voru
hér á landi þegar núverandi
ríkisstjórn tók við
völdum. Þá voru
14.500 án atvinnu
og þegar litið er til
þess fjölda sem
farinn er af landi
brott, skráður í nám, dottinn
af atvinnuleysisskrá vegna
tímalengdar eða sést þar ekki
af öðrum ástæðum ætti fjöldi
atvinnulausra að óbreyttu að
vera vel innan við tíu þúsund
og sennilega nær fimm þús-
und. Staðan í dag er hins veg-
ar sú að á atvinnuleysisskrá
eru nær 11.000, sem sýnir að
því fer fjarri að árangur hafi
náðst í atvinnumálum í tíð nú-
verandi ríkisstjórnar. Hennar
helsta framlag til atvinnumála
er að lappa upp á atvinnuleys-
istölur með því að hrekja fólk
úr landi.
Þetta er ástæðan fyrir
hörðum viðbrögðum forystu-
manna í verkalýðshreyfing-
unni þegar Morgunblaðið leit-
ar álits þeirra á stöðu atvinnu-
mála. Orð Más Guðnasonar,
formanns Verkalýðsfélags
Suðurlands, eru lýsandi fyrir
viðhorfin innan verkalýðs-
hreyfingarinnar. Hann segir
atvinnuleysi í raun ekkert
hafa minnkað og bætir svo
við:
„Hagfræðingur ASÍ hefur
sýnt tölulega fram á að at-
vinnuleysið hafi aðeins minnk-
að vegna brottflutnings frá
landinu. Það hefur því enginn
árangur náðst í atvinnumálum
í tíð þessarar ríkisstjórnar.
Það er búið að svíkja stöð-
ugleikasáttmálann aftur á bak
og áfram. Nú ætlar rík-
isstjórnin að skapa þúsundir
starfa með nýrri fjárfest-
ingaáætlun. Maður hefur
heyrt þetta áður. Ég hef enga
trú á þessu. Þessi loforð eru
langt fram í tímann þegar
þessi ríkisstjórn verður farin
frá völdum. Loforðin sem
voru gefin hafa ekki verið
efnd og það er lítið eða ekkert
verið að gera. Hvaða aðgerðir
eru í gangi til að stuðla að at-
vinnuuppbyggingu? Ég sé
þær ekki. Það er allt frosið.“
Hér þarf fleiri störf
en ekki feluleiki með
atvinnuleysistölur}
„Það er allt frosið“
ÞingmennHreyfing-
arinnar sögðu nei
við því að leyfa
þjóðinni að kjósa
um áframhald aðildar-
viðræðna við Evrópusam-
bandið. Þetta er þvert á
stefnu Hreyfingarinnar þar
sem orðin „Lýðræðisumbætur
strax“ eru efst á blaði og mik-
il áhersla lögð á þjóðar-
atkvæðagreiðslur.
Augljóst er að eina ástæða
þess að Hreyf-
ingin stóð með
ríkisstjórninni og
gegn því að leyfa
almenningi að
kjósa er að þingmenn Hreyf-
ingarinnar leggja nú alla
áherslu á að halda lífi í ríkis-
stjórninni til að koma í veg
fyrir kosningar.
Ætli þetta séu þær umbæt-
ur í stjórnmálunum sem
kjósendur þingmannanna
þriggja vonuðust eftir?
Þingmennirnir þrír
kolféllu á prófinu}Hækjur ríkisstjórnarinnar
U
ng gamalmenni og gömul ung-
menni geta upp til hópa skemmt
sér eins vel og aðrir. Að minnsti
kosti þau sem gengið hafa í
grunnskóla í höfuðstað Norður-
lands. Þar var yfirleitt fjör í gamla daga, hvort
sem var á sólbjörtu sumri eða vorlegum vetri,
en ég hefði ekki þorað að slá þessu föstu fyrr en
eftir síðustu helgi; þóttist auðvitað þekkja sjálf-
an mig, en var ekki viss um jafnaldrana. Sá svo
heildarmyndina um síðustu helgi; ítarleg sextán
klukkustunda verkleg könnun leiddi í ljós að allt
er fimmtugum (norðanmönnum) fært.
Akureyri er merkilegur staður fyrir margra
hluta sakir.
Staðreyndir: Innfæddir eru fallegri en fólk
víðast hvar annars staðar. Bæjarstæðið er
glæsilegra en flest önnur. Veðrið er betra en
annars staðar, alveg sama hvað opinber tölfræði Veð-
urstofu Íslands gefur til kynna.
Ósannaðar fullyrðingar: Akureyringar eru lokaðir og
erfitt að kynnast þeim. Þeir drekka bara Thule og gos-
drykkinn Valash, eina sælgætið sem þeir borða er Lindu-
buff, þeir horfa bara á N4 og hlusta einvörðungu á tónlist
Ingimars Eydal.
Í þessum hljóðláta bæ við Pollinn er orðin hefð að inn-
fædd börn hittast árið sem þau verða fimmtug og sletta ær-
lega úr klaufunum saman. Sá fundur var sem sagt tilraunin
sem ég vitnaði í hér að framan og er örugglega efni í góða
félagsfræðilega ritgerð.
Sumir eiga enn heima við fjörðinn, eða eru
komnir aftur heim (eins og ég), sumir koma
langt að til þess að gleðjast með gömlum skóla-
félögum. Eiginlega ótrúlegt, en samt satt.
Á unglingsárunum djammaði þetta fólk í
Dynheimum, gömlu húsi við Hafnarstræti þar
sem nú er framin leiklist og heitir Rýmið.
Klukkan tólf á á hádegi laugardags safnaðist
þar saman 130 manna hópur. Sumir höfðu ekki
sést síðan vorið 1978, í 34 ár! En eftir hlát-
urjóga í hálfa klukkustund eða þar um bil var
eins og menn hefðu síðast kvaðst (með tárin í
augunum auðvitað) í gær.
Svo var séra Svavar heimsóttur í kirkjuna, að
því loknu kíkt við á Götubarnum og þegið kakó í
glasi (blandað skíðadrykk sem líklega má ekki
nefna, vegna áfengislöggjafar lýðveldisins) og í
framhaldi af því skundað á Ráðhústorgið þar
sem menn fengu sér snúning. Eftir ratleik kom hver
„stofa“ saman heima hjá einhverjum gestrisnum bekkjar-
félaga þar sem heimsmálin voru rædd og gamlar deilur
leystar. Jafnvel rætt við gamlar kærustur í fullri alvöru …
Höfundur þessa pistils er ekki á prósentum hjá veit-
ingamönnum eyjunnar, leigubílastöðvum eða öðrum hags-
munaaðilum, en leyfir sér þó að hvetja til þess að fólk í öðr-
um bæjarfélögum landsins taki upp þennan skemmtilega
sið. Þetta er hrikalega gaman. Einu velti ég þó fyrir mér;
hví fæ ég aldrei leið á Starman með David Bowie og Para-
dise By The Dashboard Light með Meat Loaf? Hef ég ekki
þroskast nóg? Eða kannski einum of? skapti@mbl.is
Skapti
Hallgrímsson
Pistill
Gömul ung og ung gömul
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjórar:
Davíð Oddsson Haraldur Johannessen
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Útgefandi:
Óskar Magnússon
SVIÐSLJÓS
Rúnar Pálmason
runarp@mbl.is
Fyrirsjáanlegt er að met-aðsókn verði að íslenskumnáttúruperlum í sumarenda von á fleiri erlendum
ferðamönnum en nokkru sinni fyrr.
Það er á hinn bóginn misjafnt
hversu vel viðkomandi staðir eru í
stakk búnir til að taka á móti öllum
þessum fjölda og í sumum tilvikum
er ljóst að of mörgum hefur verið
boðið til stofu því stofustássin hafa
látið á sjá.
Árið 2010 birti Umhverfis-
stofnun svokallaðan rauðan lista yfir
þau svæði sem voru undir miklu
álagi og nauðsynlegt var að bregðast
strax við. Tíu svæði og staðir lentu á
listanum; Dyrhólaey, Friðland að
Fjallabaki, Grábrókargígar, Gull-
foss, Geysir, Helgustaðanáma,
Hveravellir, Reykjanesfólkvangur,
Surtarbrandsgil og Teigarhorn. Að
sögn Ólafs Arnars Jónssonar, sviðs-
stjóra náttúruauðlinda hjá Um-
hverfisstofnun, hefur verið gripið til
aðgerða á öllum þessum stöðum en
úrbæturnar eru mislangt komnar.
Þróuninni snúið við
Umfangsmestu framkvæmd-
irnar voru við Gullfoss. Þar var í
fyrra ráðist í miklar úrbætur á stíga-
kerfinu, pallur gerður fyrir hreyfi-
hamlaða, fræðsluskilti sett upp og
ýmislegt fleira. „Við Gullfoss er búið
að bregðast við því allra nauðsynleg-
asta þannig að svæðið ætti ekki að
drabbast meira niður. Við teljum að
við séum búin að snúa þessari nei-
kvæðu þróun við þar. En við teljum
að það þurfi að gera betur,“ segir
Ólafur.
Í vetur vakti það athygli ferða-
manna að stígur sem var lagaður í
fyrra var lokaður stóran hluta vetr-
ar, m.a. í því ljósi að stjórnvöld hafa
lýst vilja til að fjölga ferðamönnum
að vetri til.
Ólafur segir að stígurinn, sem
liggur frá neðra bílastæðinu að foss-
brúninni, hafi alltaf orðið flugháll að
vetri. Vonast hafi verið til að hann
myndi lagast við framkvæmdirnar
en í ljós hafi komið að til að halda
honum opnum hefði þurft að ryðja
hann og salta eða sanda. Engir fjár-
munir séu til að halda úti slíkri vetr-
arþjónustu. Séu ferðamenn með
mannbrodda sé vel hægt að ganga
stíginn og sum ferðaþjónustu-
fyrirtæki hafi boðið viðskiptavinum
sínum upp á slíkan búnað. Nú sé ver-
ið að undirbúa deiliskipulag fyrir
Gullfoss og eftir það verði ráðist í
enn frekari umbætur á svæðinu.
Töluvert í land við Geysi
Aðstæður við Geysi eru nokkru
flóknari enda er svæðið ekki í eigu
ríkisins nema að hluta, það er ekki
friðlýst og allar framkvæmdir þurfa
að fá samþykki landeigenda.
Ólafur segir að þrátt fyrir um-
bætur þar á undanförnum árum,
m.a. í fyrra (kostnaður: 2,4 millj-
ónir), sé enn töluvert í land. Geysir
hafi verið vinsæll áfangastaður um
árhundraða skeið. Umgangur hafi
verið slæmur og í gömlum ferðabók-
um sé því lýst að menn hafi kastað
grjóti, torfi og hvers kyns rusli ofan í
hverina til að fá þá til að gjósa.
„Geysissvæðið hefur látið á sjá eftir í
það minnsta margra áratuga van-
rækslu,“ segir Ólafur. Í fyrra hafi
m.a. verið settar upp nýjar örygg-
isgirðingar og sorptunnur. Næsta
stóra skref sé að leggja göngustíga
þannig að ferðamenn trampi ekki
ofan á hverahrúðrinu.
Ástandið hafi batnað mjög
en álagið sé gríðarlegt. All-
ar ábendingar um ástand
friðlýstra svæða séu vel
þegnar.
Perlurnar þurfa ekki
að drabbast niður
Morgunblaðið/RAX
Kraftur Ýmsar endurbætur hafa verið gerðar umhverfis Gullfoss frá því
þessi mynd var tekin árið 2009. Enn er þó hægt að fara út á brún.
Í fyrra ákvað ríkisstjórnin að
verja 41,9 milljónum til brýnna
framkvæmda á friðlýstum
svæðum. Ekki er þó búið að
ráðstafa nema tæplega 33
milljónum af því fé og afgang-
urinn færist milli fjárlagaára.
Þessar aðgerðir við Gullfoss
kostuðu 15,2 milljónir. Sam-
kvæmt könnun Ferða-
málastofu sumarið 2011 heim-
sóttu 72% erlendra
ferðamanna Þingvelli, Geysi
eða Gullfoss en áætla má að
hátt í 400.000 erlendir gestir
hafi komið í fyrrasumar og
alls yfir 600.000 allt árið
í fyrra. Ef miðað er við
að 72%
þessara
gesta hafi
farið að
Gullfossi
jafngildir
kostnaðurinn
35 krónum á
mann.
Kostaði 35
kr. á mann
72% FERÐAMANNA