Morgunblaðið - 05.10.2013, Side 20

20 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 5. OKTÓBER 2013
BAKSVIÐ
Ágúst Ingi Jónsson
Hjörtur J. Guðmundsson
Þrátt fyrir veiðar á makríl umfram
ráðgjöf undanfarin ár benda upp-
lýsingar til að stofninn sé ekki of-
veiddur, segir m.a. í frétt á heima-
síðu Hafrannsóknastofnunar um
veiðiráðgjöf Alþjóðahafrannsókn-
aráðsins, ICES, fyrir næsta ár.
Ráðlagt aflamark fyrir næsta ár
er ákvarðað út frá meðaltali heild-
arafla síðustu þriggja ára sem er
890 þúsund tonn, eins og greint
var frá í blaðinu í gær.
Í fréttinni um ráðgjöf ICES
segir m.a.: „Undanfarin ár hefur
Alþjóðahafrannsóknaráðið veitt
ráðgjöf samkvæmt aflareglu þar
sem aflamarkið ákvarðast af nið-
urstöðum stofnmatslíkans og var
aflamarkið fyrir árið 2013 542 þús-
und tonn. Í ár var ákveðið að
styðjast ekki við stofnmatslíkanið.
Meginástæða þess eru óáreiðanleg
aflagögn fram til ársins 2006.
Gagnagreining bendir til þess að
stofnstærðin hafi verið vanmetin
undanfarin ár og að ekki sé verj-
andi að byggja ráðgjöf áfram á
þessum gögnum.
Vísitölur um stofnstærð makríls
frá fjölþjóðlegum eggjaleiðangri
sem farinn var í sumar sýna að
stofninn hefur farið vaxandi á und-
anförnum árum. Þá gáfu nið-
urstöður fjölþjóðlegs leiðangurs í
júlí/ágúst 2013 vísbendingar um
vaxandi stofn og góða nýliðun á
undanförnum árum …
ESB hafnaði þátttöku
í togleiðangri í sumar
Sérstakur fundur um stofnmat á
makríl verður haldinn á vegum Al-
þjóðahafrannsóknaráðsins í febr-
úar nk. Þar verður rýnt í öll
möguleg gögn sem nýst geta í
stofnmati og ný líkön prófuð.
Bundnar eru vonir við að áreið-
anlegra stofnmat fáist með þeirri
vinnu sem hægt verði að nota til
að veita ráðgjöf um aflamark í
framtíðinni.“
Samhæfðir togleiðangrar Íslend-
inga, Norðmanna og Færeyinga
hófust 2009 og spannar sagan um
mikla útbreiðslu á norðursvæðinu
því orðið fimm ár. Í þeim hefur
stofnstærð og útbreiðslusvæði
makríls verið kannað og magn
hans á hverju svæði yfir sum-
artímann. Íslendingar hafa í nokk-
ur misseri farið fram á að mat á
stærð makrílstofnsins byggist á
fleiri stoðum en áður og nið-
urstöður trollrannsókna teknar
með.
Síðastliðið vor hafnaði Evrópu-
sambandið þátttöku í slíkum troll-
leiðangri. Við stofnmatið í ár var
því einkum stuðst við niðurstöður í
svokölluðum eggjaleiðangri, en í
þá er farið á þriggja ára fresti. Í
eggjatalningunni eru sýni tekin
með sérhæfðum háfi við yfirborð
sjávar og síðan er reiknað út mið-
að við fjölda eggja í hverju kasti
hversu margir fiskar hrygndu það
árið.
Færeyingar halda fast
í kröfu um ákveðna hlutdeild
Jacob Vestergaard, sjávar-
útvegsráðherra í Færeyjum, segir
ráðgjöf um aukinn makrílafla engu
breyta um kröfur Færeyinga um
ákveðna hlutdeild, eins og þeir
hafa sett fram Heildarkvótar fari
ýmist upp eða niður og þeir muni
halda fast við ákveðinn hlut í
heildaraflanum.
Þá hefur Vestergaard ekki í
hyggju að slaka á kröfum um
stærri síldarkvóta gegn því að þeir
fái að veiða meira af makríl. Fær-
eyingar hafi lagt fram vísindaleg
gögn máli sínu til stuðnings.
Eins og kunngt er setti Evrópu-
sambandið löndunarbann á síldar-
og makrílafurðir frá Færeyjum í
sumar vegna verulega aukinna
síldveiða þeirra. Stjórnun veiða á
norsk-íslenskri síld verður rædd á
fundi strandríkjanna í London 16.-
18. otkóber, en ICES leggur til
verulegan niðurskurð á afla á
næsta ári.
Hvetja til sveigjanleika,
nefna ekki refsiaðgerðir
Í umræðunni í Skotlandi í gær
er lögð áhersla á sveigjanleika, en
hótanir um refsiaðgerðir hafa vikið
í kjölfar ráðgjafar ICES. Fundur
strandríkja um stjórnun veiðanna
á næsta ári hefst í London 23.
október. „Þessi ráðlegging um
aukinn kvóta fyrir árið 2014 felur í
sér gríðarlega góðar fréttir fyrir
skoskan sjávarútveg og um leið
makrílstofninn sjálfan þrátt fyrir
óábyrgar veiðar annarra. Fyrir ut-
an það að skapa aukin tækifæri til
veiða gerir það okkur mögulegt að
stuðla að enn betri stjórn á veið-
um úr stofninum til framtíðar sem
hindrað hefur verið á undan-
förnum árum vegna deilna,“ segir
Richard Lochhead, sjávarútvegs-
ráðherra Skotlands, á vefsíðu
skosku heimastjórnarinnar.
„Þessi vísindalega ráðgjöf skap-
ar sömuleiðis nýtt tækifæri til
þess að reyna að leysa yfirstand-
andi deilu við Ísland og Færeyjar.
Þetta getur skapað nýjan hvata í
viðræðunum og við munum halda
áfram að gera allt til þess að ná
samkomulagi við Íslendinga og
Færeyinga vegna deilistofna. Við
vonum að þeir leggi fram skyn-
samlegar og sanngjarnar tillögur.
Við þurfum allir að vera sveigjan-
legir í framgöngu okkar til þess að
grípa þetta tækifæri. Við erum
reiðubúnir að semja en ekki sama
hvað það kostar og mögulegt sam-
komulag verður að tryggja hags-
muni Skotlands,“ segir hann enn-
fremur.
Ian Gatt, framkvæmdastjóri
Samtaka skoskra uppsjávarsjóm-
anna, segir á vefsíðu samtakanna
að skoskir sjómenn voni að Íslend-
ingar og Færeyingar komi á
næsta samningafund með sveigj-
anlegt pólitískt umboð sem geri
samningamönnum þeirra kleift að
semja um málamiðlun sem taki
mið af oft á tíðum ófyrirsjáanlegri
hegðun fiskistofna.
Gögnin duga ekki við ráðgjöf
 ICES heldur sérstakan fund um stofnmat á makríl  Rýnt verður í öll gögn sem nýst geta í mati
 Færeyingar halda sínu striki og miða við óbreyttan hlut  Tækifæri til að leysa deiluna, segja Skotar
Makríll Veiði þessa árs er talsvert umfram ráðgjöf. Eigi að síður er aflamark aukið verulega fyrir næsta ár.
Stjórnun veiðanna
» Fundur strandríkja um
stjórn makrílveiða verður í
London 23.-25. október.
» Norsk-íslenska síldin verður
til umræðu á fundi 16.-18.
október.
» Makríllinn er í mikill upp-
sveiflu, en síldin á niðurleið.
„Við höfum alltaf lagt áherslu á
að það yrði að byggja þetta á vís-
indum og efast um þessa aðferða-
fræði hjá ICES. Þess í stað höfum
við horft til togararallsins, sem
Evrópusambandið hefur því miður
ekki viljað taka þátt í, og ævin-
lega haldið því fram að við stæð-
um að málum með ábyrgum hætti
og þetta einfaldlega staðfestir
það.“
Þetta segir Sigurður Ingi Jó-
hannsson, sjávarútvegs- og land-
búnaðarráðherra, um ráðgjöf Al-
þjóðahafrannsóknaráðsins (ICES)
og að aðferðafræði þess við að
meta stærð makrílstofnsins í
Norðaustur-Atlantshafi til þessa
hafi ekki gefið rétta mynd af
stofninum og vanmetið verulega
stærð hans
„Þetta náttúrlega styrkir okkar
stöðu. Öll þau rök sem við höfum
talað fyrir eru orðin sterkari.
Þetta kollvarpar undirstöðu þeirr-
ar umræðu að við séum að stunda
ósjálfbærar veiðar á makrílnum
sem farið hefur
fram í Skotlandi,
Írlandi og víðar
sem og hótunum
Evrópusam-
bandsins um við-
skiptaþvinganir
á grundvelli
meintrar ofveiði.
Því er í raun öllu
að okkar mati
sópað í burtu og það er mjög já-
kvætt,“ segir Sigurður Ingi.
Ennfremur skapi þetta aukin
tækifæri til þess að ná sam-
komulagi í makríldeilunni. „Þann-
ig að þetta er allt mjög jákvætt.
Það staðfestir okkar málflutning
til þessa og vísindalega vinnu
okkar og eykur möguleika á
samningum. En ógnin í þessu er
hins vegar að ef ekki nást samn-
ingar og menn fara að veiða mun
meira þá gætum við farið að nálg-
ast ofveiði á næstu árum auk
hugsanlegs verðfalls á mörkuðum
vegna of mikils framboðs.“
Aukin tækifæri til samninga
STYRKIR STÖÐU ÍSLENDINGA OG RÖK OKKAR STERKARI
Sigurður Ingi
Jóhannsson
Kringlunni 4 | Sími 568 4900
Mikið úrval af sparifatnaði