Stígandi - 01.10.1943, Page 16

78
GRÓIÐ LAND
STÍGANDI
breiður af Aronsvendi. Þá eru hvanriir mjög oft í blómlendi
einkum í fuglabjörgum og hvömmum og gildrögum til fjalla.
Sjaldan nær blómlendið nema yfir lítið svæði. Langflestar teg-
undir þess eru af suðrænum uppruna.
Náskylt gróðurlendi blómstóðinu eru snjódœldirnar. í raun
réttri má telja flest blómlendi til snjódældagróðurs, því að venju-
lega er allsnjóþungt þar. En þegar snjórinn tekur að liggja svo
langt fram á sumarið, að ekki leysir úr dældunum, fyrr en allur
gróður umhverfis er kominn í blóma, þá fækkar mjög tegundum
snjódældanna, og verða þar ekki eftir nema fáar harðgerðar heim-
skautaplöntur. Helztar þeirra eru grasvíðir, grámulla, stinnastör,
fjalladúimrt og klukkublóm. Þar sem snjórinn liggur lengst, er
enginn blómplöntugróður, en svörðurinn þakinn hélugrárri hálf-
mosaskorpu. Slíkt sést þó ekki nema til fjalla. í grunnum snjó-
dældum um neðanverðar hlíðar og jafnvel á láglendi er aðalblá-
berjalyng oft drottnandi tegund.
Skógurinn eða kjarrið, sem hann oftast er réttast nefndur hér
á landi, mætti kallast kóróna sköpunarverks gróðurlendanna hér.
Er það hvort tveggja, að hann er hávaxnastur, og víða hefir skóg-
lendið verið lokaþátturinn í starfi gróðursins að klæða landið.
Skógur vex naumast nema þar, sem gróðri eru sköpuð góð skil-
yrði skjóls og friðunar ásanrt hæfilegum raka. Sé þessum skilyrð-
um fullnægt, virðist björkin, sem er eina skógartréð hér á landi,
ekki vera kröfuhörð um jarðveginn. En innan um kjarrskógana
eru víða reyniviðir á strjálingi. Mest mun vera um þá í vestfirzku
kjörrunum. Aldrei skapast þó samfellt reynikjarr, en allstórir
reynilundir finnast þó smns staðar. Hins vegar skapar gulviðir
oft fagurt kjarr, einkum á vatnabökkum og hólmum, þar sem raki
er í jörð.
Að vísu eru það trjen eða runnarnir, sem einkenna skóglendið,
en fleira vex þó í skógunum en trjágróðurinn einn. Kjamð er
hér víða svo þétt, að torfært er um það. Kræklóttar hríslumar
grípa með greinum sínum hver í aðra svo fast, að þær sleppa ekki
tökum, nema fast sé í þær gripið. En allt um þetta er skógsvörð-
urinn víðast algróinn. Allmisjafnt er þó gróðri þeim háttað. Þar
sem þurrlent er og kjarrið gisið, svo að lítt ber skugga á skóg-
svörðinn, er enginn verulegur munur á gróðri hans og venjulegu
mólendi, nema sortulyng er Jrar algengara. F.f kjarrið er þétt og
skuggasælt, er gróður allur gisnari og lyngið grennlulegra og
ljósara á lit en venja er til. Stundum Jrekur Jrá mosi mestan hluta