Stígandi - 01.10.1943, Blaðsíða 27

STÍGANDI
UM MÁLVÖNDUN
89
betri og þjóðlegri bókmennta en nú tíðkast. Og í þessu sambandi
vildi ég skjóta hér fram til vinsamlegrar athugunar foreldrum
og barnakennurum, ef einhverjir skyldu lesa þetta, tillögu einni
eða réttara sagt athugasemd. Ég skal að vísu taka það fram, að
ég tel mig hafa lítið vit á barnakennslu. Ég hefi stundað hana
að vísu einn vetur, en mér leiddist hún og fórst hún ekki eins vel
úr hendi og mér þótti æskilegt. Þess vegna sagðist ég líka skjóta
þessu fram til athugunar handa þeim, sem þar hafa meiri
reynslu og bera því betra skynbragð á slík mál.
Athugasemd mín er þessi: Er ekki ofmikið gert að því að láta
börnin lesa barnabækur. Barnabækur eru ritaðar yfirleitt á léttu
máli, og þetta hlýtur að hafa það í för með sér, að börnin læra
ekki mikið í málinu við lestur þeirra. En mér skilst, að lestrar-
kennslan eigi ekki aðeins að vera kennsla í lestri, heldur einnig
kennsla í móðurmálinu. Ég veit, hverju mér verður svarað.
Menn segja sem svo: Lesefni barna verður að miðast við þroska
þeirra. En þá er hollt að minnast þess, að afar okkar og ömmur
lærðu að stafa á Biblíunni eða Njálu, og þó að það þyki ef til
vill ekki til fyrirmyndar nú á dögum, þá held ég, að þetta hafi
verið gott. Það má að vísu ekki ofbjóða þroska barna eða kröft-
um, en allur þroski verður til við átök, en nútíminn er værukær
og hræddur við þau. En ég er sannfærður um, að þetta dekur
við linkuna eða ómennskuna skapar ekki djarfa eða þroskaða
kynslóð. Er þessi sægur barnabóka um litlu gulu hænuna og
annað þess háttar, sem nú er dengt yfir þjóðina, ekki ein tegund
þessa dekurs? En ég bið menn þess lengstra orða að taka þetta
ekki sem gagnrýni. Þessu er aðeins skotið fram til umhugsunar.
Eftir þennan útúrdúr vildi ég loks ljúka grein þessari með ör-
fáum orðum. Við megum aldrei gleyma því, að við erum Islend-
ingar. Með þessu á ég ekki við það, að við eigum að sýna þeim,
sem af öðru þjóðerni eru, kala eða lítilsvirðingu. Ég trúi ekki á
þá þjóðrækni, sem nærð er af hatri og kala hjartans. Ég trúi á
gildi annars konar þjóðrækni, og ég skora á alla að stuðla að
því með verkum sínum að efla þjóðlega, íslenzka menningu. En
þessi verk verða að vera sprottin af ást, en ekki af hatri. En það,
sem mér er hugstæðast og ég bið menn um fram allt að leggja
rækt við, er íslenzk tunga.
Við ættum að minnast þess, að á þessu fagra máli okkar eru
skráðar miklar og merkilegar bókmenntir, svo merkar, að hvaða
þjóð sem væri hefði verið hreykin af.