Stígandi - 01.10.1943, Síða 75

Stígandi - 01.10.1943, Síða 75
STÍGANDI UM BÆKUR 137 Og þar birlast þeir oss, Hitler og Hind- enburg með ittllum nöfnum. Fleiri per- sónur sögunnar munu eiga stoð í veru- leikanum, en eigi vera hugsmíð höfund- arins nema að sumu leyti. Svo niun vera með söguhetjuna, Oscar Lauten- sack. Vér minnumst þess, að hafa heyrt getið spámanns nokkurs, sem Hitler hafði að ráðgjafa um skeið, en hvarf svo með dularfullum hætti. Oscar Lautensack er fátækur maður lítillar ættar, en gæddur dulrænum hæfileikum. Hann þyrstir í frægð og metorð og hefst stig af stigi. I fyrsta hluta bókarinnar er liann í Miinchen. Aleiga lians er upphleypt mynd úr bronsi af honum sjálfum. Myndina hafði gert frægur myndhöggvari, kona, sem elskaði Oscar eins og son sinn, og var hann mjög stoltur af myndinni, því að hún bar í senn svip stórmennsku og göfugmennsku. Og hann sver þess dýran eið að sigra Miinchen og gera Berlín scr undirgefna og ríkið allt. í öðrum hluta bókarinnar er Oscar í Berlín og fremur þar listir sínar og leikur hin dulmögnuðustu töfrabrögð. Hann græðir fé og verður frægur. Hin- ar tignustu konur keppast um hylli ltans. Og sjálfur Adolf Hitler sækist eflir vináttu hans og spyr hann ráða. í þriðja og síðasta hluta bókarinnar er draumur Oscars orðinn að veruleika. Hann liefir lagt Berlín að fótum sér. Og hann reisir töfrahöllina Shopien- burg og flytur þangað. Nú virðist ekk- ert á skorta, en þó er hann ekki á- nægður. Og þegar hann tekur frani bronsmyndina góðu og virðir fyrir sér, verður hann þess vísari, að aldrei hefir hann verið fjær því en einmitt nú að líkjast hinu göfugmannlega svipmóti myndarinnar. Og sá æðisgengni skolla- leikur Hitlerismans, sem Oscar hafði hrifizt af og leikið eitt áhrifamesta lilutverkið í, verður honum sjálfum hættulegur að lokttm. Þótt höfundur þessarar bókar lifi nú landflótta í annarri heimsálfu, útskúf- aður úr sínu föðurlandi, þá hefir hon- um tekizt meistaralega að halda sér í hæfilegri fjarlægð frá hinum hrylli- legu atburðum, sem oft er helzt til ná- kvæmlega lýst í slíkum skáldsögum. Hér skynjar þó lesandinn allt engu að síður. En þetta eykur mjög fagurfræðilegt gildi bókarinnar. Og eigi síður hitt. hve frásögnin yfirleitt er hlutlaus. Vera má, að sumum finnist fyrstu 10 —15 síður bókarinnar heldur þunglama- legar að efninu til. En síðar verður slíks ekki vart. Og fer stígandinn í sög- unni æ vaxandi og nær hámarki í síð- asta kaflanum, sem er meistaraverk. Skáldsaga þessi lýsir á nýstárlegan hátt óslökkvandi þorsta manns eftir auði og metorðum, sem með takmarka- lausri eigingirni og hroka og fullkomnu tillitsleysi nær settu marki í lífinu, en uppgötvar þá hinn sorglega sannleik, að hamingjan er honum fjarlægari en nokkru sinni áður. Og inn í þennan þráð er haglega fléttað táknrænni lýs- ingu af því, hvernig loddarinn ruglar dómgreind fjöldans gjörsamlega, ein- ungis með því, að slá kænlega á veik- ustu strengi hans. — En í hræðilegri þögn dregst saman, ha’gt og hægt, hið ósýnilega, margslungna net þýzkra stjórnmálamanna, sem með kaldri yfir- borðsrósemi láta dómana falla, en lifa þó í sífelldum ótta um sín eigin af- drif. Og sjálfur Adolf Hitler er ekki ó- hultur né sjálfráður gerða sinna. Þýðingin er prýðilega af hendi leyst, og er mikill fengur í þessari bók. Heiðrekur Guðmundsson. Richard Halliburton: Sjö mílna skórnir. Þetta er alllöng ferðasaga í myndar- legri, myndskreyttri útgáfu. Jóhann Frímann hefur þýtt, en útgáfan Hlið- skjálf gefur bókina út. Höfundur bókarinnar er Ameríku-
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84

x

Stígandi

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Stígandi
https://timarit.is/publication/1085

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.