Læknablaðið - 15.10.2005, Blaðsíða 35

FRÆÐIGREINAR / BLÓÐÞURRÐ f GANGLIM
ÖHH
Stig þrengingar
Graf 1. Samband ÖHH og slagæðaþrengingar í ganglim
Spearman stuöull = -0,621; p<0,01
ÖHH
1,4 -
0,2-------------------------------*---------
0 ----------.----------.---------.---------
0 12 3 4
Klínísk flokkun
Graf 3. Samband ÖHH og klínískra einkenna
Spearman stuöull = -0,632; p<0,01
THH
Stig þrengingar
Graf 2. Samband THH og slagæðaþrengingar í ganglim
Spearman stuöull = -0,494; p<0,01
0 12 3 4
Klínísk flokkun
Graf 4. Samband THH og klínískra einkenna
Spearman stuöull = -0,527; p<0,01
Mynd 1 og 2. Samband
þrýstingsmœlinga (ÖHH
og THH) og slagœða-
þrengingar í ganglim sam-
kvœmt slagœðamynda-
töku. Marktœk fylgni var á
milli þrýstingsmœlinga og
slagœðaþrenginga en eng-
inn mwmr á milli ÖHH
og THH.
Mynd 3 og 4. Samband
þrýstingsmœlinga (ÖHH
og THH) og slagœða-
þrengingar í ganglim
samkvœmt klínískum ein-
kennum. Marktcek fylgni
var á milli annars vegar
ÖHH og hins vegar THH
og klínískrar flokkunar
en enginn munur á milli
ÖHH og THH.
lægsti 0 stig (allar æðar opnar). Heildarstigafjöldi
var reiknaður með því að leggja saman stigin á
svæðunum þremur. Hæsti mögulegi stigafjöldi var
9 en sá lægsti 2. Því hærri sem stigin voru því meiri
var heildarslagæðaþrenging ganglimsins sam-
kvæmt slagæðamyndatöku. Sérfræðingur í mynd-
greiningu og æðaskurðlæknir mátu í sameiningu
slagæðaþrenginguna.
Klínískt var slagæðaþrenging í ganglim flokkuð í
fjóra flokka. í flokk 0 fóru þeir ganglimir sem höfðu
engin einkenni blóðþurrðar, í flokk 1 heltiköst, í
flokk 2 ganglimir með hvfldarverk og í flokk 3 gang-
limir með sár eða drep. Hver ganglimur fór einung-
is í einn flokk og var hæsti stigafjöldi látinn gilda.
Notað var Spearman tölfræðipróf til að reikna
út fylgni. Samkvæmt skilgreiningu á Spearman-
stuðli telst fylgni léleg ef stuðullinn er á bilinu
0-0,19, veik á bilinu 0,20-0,39, í meðallagi á bilinu
0,40-0,59, sterk á bilinu 0,6-0,79 og mjög sterk á
bilinu 0,8-1,0. Til að bera saman fylgnistuðla var
síðan notað Hottellinger T-test. Öll tölfræðiúr-
vinnsla var unnin á SPSS 12.01 tölfræðiforriti
(SPSS Inc. Chicago, USA).
Niðurstöður
Marktæk fylgni er á milli annars vegar ÖHH og
hins vegar THH við stigafjölda slagæðaþrengingar
í ganglim samkvæmt slagæðamyndatöku (graf 1 og
2). Fylgnin er sterk á milli ÖHH og slagæðaþreng-
ingar en í meðallagi ntilli THH og slagæðaþreng-
ingar samkvæmt skilgreiningu á Spearman-stuðli.
Ekki er marktækur munur á fylgnistuðlum ÖHH
og THH við stigafjölda slagæðaþrengingar sam-
kvæmt slagæðamyndatöku.
Þegar þrýstingsmælingar eru bornar saman við
klíníska flokkun blóðþurrðar í ganglimum kemur
í ljós að fylgni er sterk á milli ÖHH og klínískrar
flokkunar en í meðallagi milli THH og klínískrar
flokkunar eins og sést á gröfum 3 og 4. Ekki er
marktækur rnunur á fylgnistuðlum ÖHH og THH
við klíníska flokkun sjúkdómsins.
Fylgni á milli ökkla- og táþrýstingsmælinga var
metin með Spearman tölfræðiprófi (Spearman
stuðull = 0,873 p<0,01) og telst fylgnin því vera
mjög sterk. I tveimur tilfellum var ekki unnt að
mæla ökklaþrýsting. Var það vegna þess að slag-
æðar í ökkla voru of stífar til að hægt væri að loka
þeim með þrýstingi frá mansettu. í báðum tilfell-
um var mögulegt að mæla táþrýsting.
Umræða
Samkvæmt niðurstöðum rannsóknarinnar er
fylgni á milli klínískrar flokkunar blóðþurrðar í
ganglimum, niðurstöðu slagæðamyndatöku og
þrýstingsmælinga. Hins vegar er ekki marktækur
munur á fylgni ÖHH og THH. Báðar þrýstings-
mælingar virðast því vera álíka áreiðanlegar við
mat á alvarleika blóðþurrðar í ganglim. Báðar
þrýstingsmælingar hafa þó sína kosti og galla.
Ökklaþrýstingsmæling eru mun einfaldari en tá-
þrýstingsmæling. Til að geta mælt táþrýsting þarf
flókinn tækjabúnað sem ekki liggur alls staðar á
Læknablaðið 2005/91 751