Læknablaðið - 15.10.2005, Síða 53

UMRÆÐA & FRÉTTIR / BRÉF TIL BLAÐSINS / FRÁ LANDLÆKNISEMBÆTTINU
(6) misskilur þessa gagnrýni og tekur að verja það
sem ekki var fundið að, nefnilega að fjöldi höfunda
auki tilvísunarfjölda. Ekki væri þó líklegt að slíkt
samband gæfi vísbendingu um markvert innihald,
því ennþá, í lýðfrjálsum löndum, eru skilaboðin í
vísindagreinum talin merkari en fjöldi eða staða
höfunda.
Forysta í veröldinni?
Síðustu ár hafa verið að birtast greinar um frammi-
stöðu þjóða í birtingu vísindagreina. Þannig fjallar
ein slík grein um klíníska læknisfræði eingöngu
og slagkraft (impact factor) þeirra (7) og má
reikna greinarfjölda á íbúa. Önnur fjallar um birt-
ingu vísindagreina samanborið við efnahagslega
stöðu þjóðanna (8). Báðar nefna greinarnar þær
30 þjóðir sem mest framleiða af vísindagreinum.
ísland er ekki nefnt þar á nafn en fjögur stærstu
Norðurlöndin (frá 4,6 til 9,0 milljónir íbúa) eru þar
ofarlega á blaði og einnig t.d. Pólland (38,6 millj.),
Grikkland (10,7 millj.) og Lúxemborg (0,47 millj.).
Umrædd grein (1) sem rædd var í Morgunblaðinu
skjótlega eftir birtingu í Læknablaðinu og vitnað
var í af mönnum í ábyrgðarstöðum gefur til kynna
að íslendingar séu forystuþjóð í læknavísindum.
Af framansögðu má þó ljóst vera að ekki hafa
verið færðar sönnur á það. Það kynni hins vegar að
vera líklegra til árangurs við að afla þjóðinni meiri
forystu í veröldinni að hún léti sér bara nægja að
taka sæti í Öryggisráði Sameinuðu þjóðanna. Það
kostar að vísu meira fé heldur en að styðja við al-
vöru rannsóknir, en er ekki forystan okkur í blóð
borin hvað sem það kostar?
Heimildir
1. Sveinbjömsdóttir S, Guðnadóttir AS, Þjóðleifsson B. Vísinda-
störf á Landspítala. Alþjóðlegur og íslenskur samanburður.
Læknablaðið 2004; 90: 839-45.
2. Pedersen TR, Kjekshus J, Berg K, Haghfelt T, Faergeman O,
Thorgeirsson G, et al. Randomized trial of cholesterol lowering
in 4444 patients with coronary-heart-disease -The Scandinavian
Simvastatin Survival Study (4s). Lancet 1994; 344: 1383-9. (376
höfundar frá 5 löndum; 15. sept. 05,4089 tilvitnanir).
3. Ford D, Easton DF, Bishop DT, Narod SA, Goldgar DE. Risks
of cancer in BRCAl-mutation carriers. Breast Cancer Linkage
Consortium. Lancet 1994; 343: 692-5. (38 höfundar; 15. sept.
05,784 tilvitnanir).
4. Wooster R, Bignell G, Lancaster J, Swift S, Seal S, Mangion
J, et al. Identification of the breast cancer susceptibility gene
BRCA2. Nature 1995; 378: 789-92. (41 höfundur; 15. sept. 05,
1136 tilvitnanir).
5. Ólafsson Ö. Tvær athugasemdir vegna greinarinnar „Vísinda-
störf á Landspítala“ í desemberhefti Læknablaðsins 2004.
Læknablaðið 2005; 91:182-3.
6. Sveinbjörnsdóttir S, Guðnadóttir AS, Þjóðleifsson B. Svar við
athugasemd Arnar Ólafssonar. Læknablaðið 2005; 91:183.
7. Fava GA, Guidi J, Sonino N. How citation analysis can monitor
the progress of research in clinical medicine. Psychother
Psychosom 2004; 73: 331-3.
8. King DA. The scientific impact of nations. What different
countries get for their research spending. Nature 2004; 430:
311-6.
Dreifibréf Landlæknisembættisins nr. 10/2005
Tilkynning frá sóttvarnalækni
Bólusetning gegn inflúensu
Alþjóðaheilbrigðismálastofnuninráðlegguraðþrígiltinflúensu-
bóluefni á norðurhveli fyrir tímabilið 2005-2006 innihaldi eft-
irtalda veirustofna (WHO Weekly Epidemiological Record
2005; 80:140):
• A/Nýju Kaledóníu/20/99 (HlNl)-líka veiru
• A/Kaliforníu/7/2004 (H3N2)- líka veiru'
• B/Shanghai/361/2002- líka veiru2
1. CA/New York/55/2004 er fáanleg sem bóluefnisveira
2. Fáanlegar veirur eru B/Shanghai/36f/2002, B/Jiangsu/10/2003 og B/Jilin/20/
2003
Hverja á að bólusetja?
• Alla einstaklinga eldri en 60 ára.
• Öll börn og fullorðna sem þjást af langvinnum hjarta-,
lungna-, nýrna- og lifrarsjúkdómum, sykursýki, illkynja
sjúkdómum og öðrum ónæmisbælandi sjúkdómum.
• Starfsfólk heilbrigðisþjónustu og aðra þá sem daglega ann-
ast fólk með aukna áhættu.
Heilsugæslustöðvarnar eru hvattar til að kalla sem fyrst inn til
bólusetninga ofannefnda áhættuhópa. í þróuðum samfélögum
má búast við að bóluefni veiti 70-90% vörn gegn inflúensu
í heilbrigðu fullorðnu fólki þegar bóluefnið samsvarar vel
þeim inflúensustofni eða stofnum sem ganga hverju sinni.
Bólusetning getur dregið úr sjúkrahússinnlögnum aldraðra
utan stofnana sem nemur 25-30%. Bólusetningar gegn in-
flúensu geta dregið úr heildardánartíðni um 39-70% þegar
inflúensufaraldur gengur. (WHO, Weekly Epidemiological
Records, 2005; 80:279). Hvatt er til þess að heilbrigðisstofnanir
bjóði starfsfólki sínu bólusetningar.
Bólusetning gegn pneumókokkasýkingum
Sóttvarnalæknir vill einnig minna á bólusetningar gegn
pneumókokkasýkingum á 10 ára fresti til handa öllum þeim
sem eru eldri en 60 ára og á 5 ára fresti fyrir einstaklinga sem
eru í sérstökum áhættuhópum.
Seltjarnarnesi, 19. september 2005
Sóttvarnalæknir
Læknablaðið 2005/91 769