Læknablaðið - 15.11.2008, Síða 38

FRÆÐIGREINAR
SJÚKRATILFELLI
I aVR VI V4

I aVR VI V4
Mynd 3.
Myndir 3a og 3b sýna
hjartalínurit frá priðja
tilfelli sem er dæmigert fyrir
broddpensluheilkenni. Á
komudegi sjást ST hækkanir
í V5, V6 og aVL, léleg próun
R takka. Á priðja degi sýnir
rit djúpa viðsnúna T takka
íflestum leiðslum, QTc er
lengt 463ms.
sex dögum eftir komu.
Segulómun af höfði var gerð til uppvinnslu
á nýrnahettuæxlunum. Þar kom í ljós fyrirferð í
vinstri hluta heiladinguls. Vegna þessa var aftur
hafin rannsókn á hvort um offramleiðslu hormóna
væri að ræða en ítarlegar rannsónir leiddu það
ekki í ljós (4).
Umræða
Einketini og teikn: Umræddir þrír einstaklingar
eru þeir fyrstu sem lýst hefur verið hér á
landi með BÞH. Algengustu einkenni BÞH er
hvíldarbrjóstverkur auk mæði og yfirliða. Flestir
sjúklingar eru með eðlileg lífsmörk en sumir
sjúklinganna eru í losti við komu (1, 4, 5). í
flestum tilfellum er saga um líkamlegt eða andlegt
álag skömmu áður en einkenni koma fram, til
dæmis andlát ættingja, fjölskylduerjur, slys eða
meiriháttar aðgerð (2, 4).
Flestir sjúklingar með BÞH hafa breytingar
á hjartalínuriti á fyrsta degi, ýmist ST-lækkanir,
ST-hækkanir eða viðsnúna T-takka og R-takka
þróun er léleg. Á innan við 48 klukkustundum
er QT-bilið yfirleitt lengt og dæmigert er að
djúpar viðsnúnár T-bylgjur sjáist. Breytingar
á hjartalínuriti eru oftast meiri en samrýmast
hækkun á hjartaensímum (4, 6, 7). Öll okkar tilfelli
höfðu einhverjar ST-breytingar á fyrsta degi og
lélega R-þróun og hjá öllum þróast viðsnúnar T-
bylgjur (mynd 3 og tafla II).
Sjúklingar með BÞH hafa lélegan samdrátt
í broddi og miðhluta vinstri slegils sem lagast
umtalsvert á nokkrum dögum og alveg á nokkrum
vikum. Kröftugur samdráttur er í grunnhluta
slegilsins (2). Utstreymisbrot við komu er oftast um
20%, um 45% eftir þrjá til sjö daga og samdráttur
er yfirleitt orðinn eðlilegur á tveimur til fjórum
vikum (6). Þetta er í samræmi við hjartaómanir hjá
okkar tilfellum.
Engin ein skilgreining hefur verið samþykkt
fyrir BÞH. Samkvæmt flestum skilgreiningum
er talað um tímabundna truflun á samdrætti
vinstri slegils, ásamt nýjum breytingum á
hjartalínuriti og/eða hækkun á hjartaensímum.
Kransæðamyndatöku þarf að gera til að útiloka
bráðan kransæðasjúkdóm en samkvæmt mörgum
skilgreiningum er krafist að allar kransæðar séu
með ómarkverðar þrengingar, innan við 25-50% (1,
7-9). Samkvæmt sumum skilgreiningum er leyfð
þrenging á kransæð. Er þá miðað við að þrengingar
í kransæðum útskýri ekki línuritsbreytingar eða
samdráttarskerðingu slegilsins þar sem skerðingin
nái út fyrir dreifingarsvæði kransæðarinnar (10).
Öll okkar tilfelli höfðu einkenni bráðs
kransæðaheilkennis. Konumar höfðu vægar
hækkanir á hjartaensímum, nýjar ST-breytingar
og tímabundna samdráttarskerðingu á vinstri
slegli. Þriðja tilfellið var með marktæka þrengingu
á hægri kransæð en hins vegar var hún með
einkennandi útlit fyrir BÞH á hjartaómun, hún
var með ST-hækkanir í V5 og V6 og hún þróaði
djúpar T-bylgjur í öllum leiðslum á hjartalínuriti.
Þrenging í hægri kransæð getur tæplega útskýrt
þessi teikn. Hjartaómun eftir fimm daga sýndi
eðlilegan slegil og var þá ekki búið að gera víkkun
á hægri kransæð.
Faraldsfræði: I 80% tilfella em sjúklingar með
BÞH konur, oftast eldri en fimmtugar (1, 4). Öll
okkar tilfelli voru konur og tvær af þremur voru
komnar í tíðahvörf. Ekki er vitað um algengi
BÞH í almennu þýði. I japönskum rannsóknum
er heilkennið um 1,2-2,2% allra innlagna vegna
bráðrar kransæðastíflu (11-13) og í rannsókn frá
Minnesota í Bandaríkjunum var BÞH talið vera
orsök 2,2% allra hjartaáfalla með ST-hækkun (14).
í ítalskri rannsókn var BÞH greiningin hjá 4% af
fólki sem var grunað um brátt kransæðaheilkenni
(15). I þessari grein er fjallað um þrjú sjúkratilfelli
sem voru greind á innan við mánuði. Þessi fjöldi
sjúklinga gefur ekki til kynna tíðni heilkennisins
hér á landi enda var ekki farið yfir greiningar á

750 LÆKNAblaðið 2008/94