Læknablaðið - 15.07.2010, Blaðsíða 13

FRÆÐIGREINAR
RANNSÓKNIR
Sjúkraskrár
Ur sjúkraskrám sjúklinga fengust upplýsingar um
hvenær meðferð hófst, í flestum tilfellum hversu
lengi hún stóð og gegn hverju var afnæmt. Ekki
lágu fyrir nákvæmar upplýsingar um hvaða efni
voru notuð við afnæminguna.
Árangursmat
Spumingalisti var lagður fyrir þátttakendur
þar sem spurt var um fyrra heilsufar, ættarsögu
um ofnæmi eða astma meðal fyrstu gráðu
ættingja, það er böm, foreldrar eða systkini,
ofnæmislyfjanotkun, ofnæmiseinkenni og einstaka
áhættuþætti astma og ofnæmis. Jafnframt var
sérstök áhersla lögð á hugsanlegar hliðarverkanir
meðferðarinnar. Við mat á virkni meðferðarinnar
var lögð áhersla á einkenni ofnæmis. Þátttakendur
svöruðu spumingum með einkunnagjöf á
sjónrænum skala (visual analog scale) þar sem 0
táknaði engin einkenni, og 10 verstu mögulegu
einkenni sem þátttakandi hafði haft fyrir meðferð.
Þátttakendur sögðu einnig til um hvort þeir álitu
sig vera einkennalausa, betri, óbreytta eða verri.
Við mat á árangri var tekið mið af tveimur
tímapunktum; I. strax að meðferð lokinni og II.
við eftirfylgd þegar þátttakendur svöruðu spum-
ingalista.
Húðpróf
Þátttakendur voru húðprófaðir með pikkprófi
fyrir vallarfoxgrasi (Phleum Pratense), birki
(Betula Verrucosa), köttum og rykmaurum
(Dermatophagoides farinae, Dermatophagoides
pteronyssinus). Allir ofnæmisvakar voru af gerðinni
Soluprick og fengnir frá ALK-Abelló® í Horsholm,
Danmörku. Stærð þinu (wheel) og roða (flare) var
mælt í millimetrum (mm). Auk þess var svörun
við jákvæðu (histamín) og neikvæðu (burðarefni
án ofnæmisvaka) viðmiði mæld. Svörun a3 mm
var metin sem jákvæð, en <3 mm neikvætt).
Tölfræði
Auk hefðbundinna tölfræðilegra útreikninga var
tvíhliða Wilcoxons t-prófi beitt. Kí-kvaðrat próf
var notað við samanburðarmat á hópum. Allar
niðurstöður þar sem p-gildi var minna en 0,05
voru álitnar marktækar. Notast var við SPSS
tölfræðiforritið.
Rannsóknin var gerð í samræmi við ákvæði
Helsinkisáttmálans um vísindarannsóknir á
mönnum og samþykkt af Vísindasiðanefnd og
Persónuvernd.
Niðurstöður
Á 30 ára tímabili (1977-2006) hófu 289 einstak-
Mynd 1. Flæðirit sem lýsir hvernig lokafjöldi sjúklinga, 128, varfenginn. í rauðu kössunum
er fjöldi þeirra sem ekki tók þátt í rannsókninni.
(n=i38) (n=84) (n=39) Landspítala. Tölur í sviga
tákna fjölda í hverjum hópi.
1977-1981 1982-1986 1987-1991 1992-1996 1997-2001 2002-2006
(n=123) (n=31) (n=31l (n=30) (n=0) (n=74)
Vallarfoxgras Birki Kettir Rykmaur Annað*
’Hundar, hestar, geitungastungur.
Mynd 3. Fjöldi (sýnt sem
hluti afheild (%)) sem hóf
afnæmismeðferð á göngu-
deild astma og ofnæmis á
Landspítala á hverju 5 ára
tímabilifrá 1977-2006.
Tölur innan sviga tákna
fjölda einstaklinga.
Mynd 4. Fjöldi afnæmdra
gegn mismunandi
ofnæmisvökum.
lingar, 164 karlar og 125 konur, afnæmingu á
göngudeild astma og ofnæmis, fyrst á Vífilsstöðum
sem síðar varð hluti Landspítala. Skiptingu
í aldurshópa má sjá á mynd 2. Fjölmennasti
aldurshópurinn var 11-20 ára. í töflu I koma fram
lýðfræðilegar upplýsingar um þátttakendur í
rannsókninni.
LÆKNAblaðið 2010/96 465