Læknablaðið - 15.12.2013, Blaðsíða 15

RANNSÓKN
skráðar eða hreinlega óskráðar í óhappatilkynningar. Því er ekki
vitað um fjölda starfsmanna sem fengu slíka meðferð og hvort hún
var alltaf veitt í kjölfar áhættuóhapps.
Reiknað var nýgengi óhappa eftir breytunum legudögum,
fjölda inniliggjandi sjúklinga og fjölda stöðugilda til samanburðar
við erlend sjúkrahús. Öll óhöpp á slysa- og bráðamóttökudeildum
voru tekin með í nýgengisreikninga, óháð afdrifum sjúklinga þar
sem upplýsingar skorti um þau (innlögn eða ekki). Ómögulegt er
að útiloka að skortur á upplýsingum um starfsmenn, vanskráning
óhappa og illa útfylltar óhappaskýrslur hafi haft áhrif á niður-
stöður rannsóknarinnar.
Veirufræðideild gat ekki staðfest að allir sjúklingar sem voru
tilgreindir smitandi af HBV, HCV eða HIV á óhappatilkynningum
hefðu í raun verið smitandi þegar óhapp varð, sökum skorts á
upplýsingum um sjúklinga í sumum tilkynningunum. Því var
ákveðið að líta svo á að allir sjúklingar sem voru merktir smitandi
í óhappatilkynningum hafi verið smitandi, sem hefur líklega leitt
til ofmats á áhættuóhöppum.
Styrkleiki rannsóknarinnar er að unnið var úr öllum tilkynn-
ingum um óhöpp sem fundust á Landspítala, þannig að um er að
ræða heildstætt safn gagna frá einni stofnun yfir langt tímabil.
Niðurstöður rannsóknarinnar leiddu í ljós að meira en helm-
ingur stunguóhappa á spítalanum tengdust holum nálum og til-
drög óhappa líktust því sem gerist á sjúkrahúsum þar sem lítil
notkun er á öryggisnálum og öryggishlutum. Því má vænta þess
að innleiðing öryggisnála og öryggishluta fækki stunguóhöppum.
Nálægt þriðjungur óhappa tengdist slakri fylgni við grundvall-
arsmitgát og rangri umgengni við beitta og oddhvassa hluti. Því
má vænta þess að regluleg fræðsla um grundvallarsmitgát og
rétta umgengni við beitta og oddhvassa hluti fækki óhöppum.
Allir starfsmenn Landspítala sem eru í hættu að verða fyrir óhappi
ættu að vera bólusettir gegn HBV. Hættan á því að starfsmenn
smituðust af sjúklingum sem voru tilgreindir smitandi af HCV
var sambærileg því sem kemur fram í erlendum rannsóknum. Þar
sem nálægt þriðjungur óhappa var ekki tilkynntur, er nauðsynlegt
að fræða starfsmenn um mikilvægi tilkynningar á óhappi, sérstak-
lega lækna og læknanema.
Þakkir
Örn Ólafsson fær þakkir fyrir aðstoð og ráðleggingar við töl-
fræðilega úrvinnslu gagna. Starfsfólk Landspítala á hagdeild
og veirufræðideild fær þakkir fyrir veitta aðstoð, sem og Linda
Björnsdóttir starfsmannahjúkrunarfræðingur spítalans. Velferðar-
ráðuneytið (áður heilbrigðisráðuneytið) fær þakkir fyrir að styrkja
gerð gagnagrunnsins sem rannsóknin byggir á.
Heimildir
1. World Health Organization. Prevention & Control of Viral
hepatitis Infection. Framework for Global Action. 2012.
who.int/csr/disease/hepatitis/Framework/en/ - ágúst
2013.
2. Centers for Disease Control and Prevention and
USDoHaHS. Updated U.S. Public Health Service
Guidelines for the Management of Occupational
Exposures to HBV, HCV and HIV and Recommendations
for Postexposure Prophylaxis. Atlanta: U.S. Department of
Health and Human Service, Centers for Disease Control
and Prevention (CDC); 2001. cdc.gov/mmwr/PDF/rr/
rr5011.pdf - janúar 2012.
3. Elder A, Paterson C. Sharps injuries in UK health care: a
review of injury rates, viral transmission and potenhal
efficacy of safety devices. Occup Med (Lond) 2006; 56:566-
74.
4. Trim JC, Elliott TSJ. A review of sharps injuries and
preventative strategies. J Hosp Infect 2002; 53: 237-42.
5. Wilbum SQ. Needlestick and sharps injury prevention.
Online J Issues Nurs 2004; 9:5.
6. Alamgir H, Cvitkovich Y, Astrakianakis G, Yu S, Yassi
A. Needlestick and other potential blood and body fluid
exposures among health care workers in Brihsh Columbia,
Canada. Am J Infect Control 2008; 36:12-21.
7. Perry JPG, Jagger J. EPINet Report: 2007 Percutaneous
Injury Rates. healthsystem.virginia.edu/intemet/epinet/
epinet-2007-rates.pdf - júní 2011.
8. Colombo C, Masserey V, Ruef C. Incidence of needleshck
injuries and other sharps exposures in Swiss acute care
hospitals: results of a sentinel surveillance study. J Hosp
Infect 2011; 77:181-3.
9. Withby RM, McLaws ML. Hollow-bore needleshck
injuries in a tertiary teaching hospital: epidemiology,
educahon and engineering. Med J Aust 2002; 177:418-22.
10. Davanzo E, Frasson C, Morandin M, Trevisan A.
Occupahonal blood and body fluid exposure of university
health care workers. Am J Infect Control 2008; 36: 753-6.
11. Clarke SP, Rockett JL, Sloane DM, Aiken LH.
Organizahonal climate, staffing, and safety equipment
as predictors of needleshck injuries and near-misses in
hospital nurses. Am J Infect Control 2002; 30: 207-16.
12. Pruss-Ustun A, Hutin Y. Sharps injuries: global burden of
disease from sharps injuries to health-care workers. WHO
Environmental Burden of Disease Series, 2003; No. 3.
13. Dannetun E, Tegnell A, Tomer A, Giesecke J. Coverage of
hepatitis B vaccinahon in Swedish healthcare workers. J
Hosp Infect 2006; 63:201-4.
14. Frijstein G, Hortensius J, Zaaijer HL. Needleshck injuries
and infechous pahents in a major academic medical centre
from 2003 to 2010. Neth J Med 2011; 69:465-8.
15. Wicker S, Jung J, Allwinn R, Gottschalk R, Rabenau H.
Prevalence and prevenhon of needleshck injuries among
health care workers in a German university hospital. Int
Arch Occup Environ Health 2008: 347-54.
16. Kable AK, Guest M, McLeod M. Organizahonal risk
management and nurses' percephons of workplace risk
associated with sharps including needlestick injuries in
nurses in New South Wales, Australia. Nurs Health Sci
2011; 25:1442-2018.
17. Tohme RA, Ribner B, Huey MJ, Spradling PR. Hepahhs
B Vaccinahon Coverage and Documented Seroprotechon
among Matriculating Healthcare Students at an Academic
Inshtuhon in the United States. Infect Control Hosp
Epidemiol 2011; 32: 818-21.
18. Jagger J, Berguer R, Phillips EK, Parker G, Gomaa AE.
Increase in sharps injuries in surgical settings versus
nonsurgical settings after passage of nahonal needleshck
legislation. Aom J 2011; 93: 322-30.
19. Tarantola A, Golliot F, Astagneau P, Fleury L, Brucker G,
Bouvet E. Occupahonal blood and body fluids exposures
in health care workers: four-year surveillance from the
Northem France network. Am J Infect Control 2003; 31:
357-63.
20. Wicker S, Ludwig AM, Gottschalk R, Rabenau HF.
Needleshck injuries among health care workers: occupa-
honal hazard or avoidable hazard? Wien Klin Wochenschr
2008; 120:486-92.
21. Kessler CS, McGuinn M, Spec A, Christensen J, Baragi R,
Hershow RC. Underreporhng of blood and body fluid
exposures among health care students and trainees in the
acute care setting: a 2007 survey. Am J Infect Control 2011;
39:129-34.
22. Gabriel J. Reducing needlestick and sharps injuries among
healthcare workers. Nurs Stand 2009; 23: 41-4.
23. Elmiyeh B, Whitaker IS, James MJ, Chahal CA,Galea A,
Alshafi K. Needle-shck injuries in the Nahonal Health
Service: a culture of silence. J R Soc Med 2004; 97: 326-7.
24. Salzer HJ, Hoenigl M, Kessler HH, Stigler FL, Raggam
RB, Rippel KE, et al. Lack of risk-awareness and reporting
behavior towards HIV infection through needleshck inj-
ury among European medical students. Int J Hyg Environ
Health 2011; 214: 407-10.
25. Foley M, Leyden AT. American Nurses Associahon -
Independent Study Module Needlestick Safety and
Prevenhon. 2004. who.int/occupahonal_health/achvi-
hes/lanaism.pdf - ágúst 2013.
26. Bi P, Tully PJ, Boss K, Hiller JE. Sharps injury and
body fluid exposure among health care workers in an
Australian terhary hospital. Asia-Pac J Pub Health 2008;
20:139-47.
27. Tilskipun ráðs Evrópusambandsins 2010/32 ESB um fram-
kvæmd rammasamnings um forvamir gegn áverkum af
völdum beittra og oddhvassra áhalda á sjúkrahúsum og
við heilsugæslustörf. efta.int/sites/default/files/docu-
ments/eea-supplements/icelandic/2012-is/su-nr-07-
is-02-02-2012.pdf - október 2013.
28. Valls V, Lozano MS, Yanez R, Martinez MJ, Pascual F,
Lloret J, et al. Use of safety devices and the prevention of
percutaneous injuries among healthcare workers. Infect
Control Hosp Epidemiol 2007; 28:1352-60.
29. Reddy SG, Emery RJ. Assessing the effect of long-term
availability of engineering controls on needleshck injuries
among health care workers: A 3-year preimplementahon
and poshmplementahon comparison. Am J Infect Control
2001; 29:425-7.
30. Embæth landlæknis. Tilkynningarskyldir sjúkdómar.
landlaeknir.is/smit-og-sottvarnir/smitsjukdomar/til-
kynningarskyldir-sjukdomar/ - september 2013.
LÆKNAblaðið 2013/99 563