Læknablaðið - 15.12.2013, Blaðsíða 29

Ú R PENNA STJÓRNARMANNA LÍ
Hálffullt glas
Guðrún Jóhanna
Georgsdóttir
heimilislæknir Heilsugæslunni
Firði Hafnarfirði
gjgeorgs@gmail. com
Það er mér hugðarefni að leita að nokkrum
dropum hér og þar til að glasið verði
frekar hálffullt en ekki hálftómt. Það hefur
þó reynst mér nokkuð torvelt undanfarið,
sérstaklega varðandi stöðu heilbrigðismála
og það sem snýr að okkur læknunum.
Það er mér þó mikið ánægjuefni að
nefna að ungir læknar eru kraftmikið og
duglegt fólk sem vill leggja sitt af mörkum
til þess að staða lækninga verði betri í
framtíðinni. Á dögunum tóku ungir verð-
andi sérfræðingar í heimilislækningum sig
til og héldu fund um framtíðarsýn heilsu-
gæslunnar og kjaramál. Þar voru meðal
annars kynntar niðurstöður úr starfs-
ánægjukönnun sérnámslækna, sem og
hugmyndir þeirra að úrbótum á launum
og starfsemi heilsugæslunnar. Ánægjulegt
var að þangað mættu ýmsir forsvarsmenn
innan heilsugæslunnar til að fylgjast með,
en heilbrigðisráðherra sá sér því miður
ekki fært að koma og var enginn fulltrúi
heilbrigðisráðuneytisins á fundinum.
Á fundinum voru lagðar fram tvær
ályktunartillögur. Sú fyrri var svohljóð-
andi:
Sérnámslæknnr í heimilislækningum ítreka þá
skoðun að stærsti vandi íslenska heilbrigðiskerfis-
ins er að það er ekki fýsilegur vinnustaður fyrir
lækna. Sérnámslæknar í heimilislækningum skora á
fjármálaráðherra að liækka laun lækna myndarlega
og leiðrétta kjararýrnun undanfarinna ára.
I greinargerð með tillögunni kom fram
að launaþróun lækna síðustu 5 ár hefur
dregist verulega aftur úr ákveðnum við-
miðunarhópum. Þar kemur fram að dag-
vinnulaun lækna hafa hækkað um 20,3%
en dagvinnulaun ljósmæðra hafa hækkað
um 54,4% á sama tímabili.
I greinargerð með tillögunni kom
einnig fram að verulegur mönnunarvandi
er framundan. Hækkandi aldur og brott-
flutningur starfandi sérfræðinga ásamt
takmarkaðri nýliðun eru helstu ástæður
vandans.
Síðan 2009 hefur starfandi sérfræðing-
um undir 50 ára aldri fækkað um 50%.
Á sama tíma hefur starfandi sér-
fræðingum yngri en 40 ára fækkað um
71%. Þetta gerir það að verkum að um 30%
af þeim ríflega 180 heimilislæknum sem
eru á landinu hætta störfum á næstu 10
árum vegna aldurs, eða um 54 heimilis-
læknar.
Þó er vandinn í raun enn meiri því
ekki er tekið tillit til allra þeirra lækna
sem sinna þess utan fleiri en sínum eigin
sjúklingum. Ástæðan er sá mikli fjöldi
íslendinga sem hefur ekki skráðan heim-
ilislækni, ólíkt því sem gerist á hinum
Norðurlöndunum.
Þá voru á fundinum kynntar niður-
stöður úr starfsánægjukönnun meðal
sérnámslækna í heimilislækningum.
Niðurstöðurnar voru sláandi og ekki til
þess fallnar að bæta stöðuna. Þær benda
til frekari brottflutnings sérnámslækna
vegna gríðarlegrar óánægju með kjör,
starfsaðstæður, ósveigjanleika yfirstjórnar,
óínáanlegra yfirmanna í stjórnsýslu,
skipulagsleysis við framkvæmdir, skort á
samvinnu milli stétta og milli sérfræðinga.
Það kemur því kannski ekki á óvart að
hagræðingarhópur ríkisstjórnarinnar hafi
í tillögu sinni nr. 77 lagt það til að auka
ætti afköst heilsugæslunnar. Ef halda á
uppi sama þjónustustigi og nú með færri
heimilislæknum þarf augljóslega að auka
afköst þeirra sem eftir verða. Það gæti þó
auðveldlega orðið tvíeggjað sverð og leitt
til enn meiri flótta vegna aukins álags.
Seinni ályktunartillagan var svohljóð-
andi:
Sérnámslæknar í heimilislækningum vilja minna
heilbrigðisyfirvöld á að núverandi vandi heil-
brigðiskerfisins var fyrirséður. Eigi ekki aðfara illa
fyrir heilsugæslunni þarf þegar í stað að grípa til
aðgerða til þess að tryggja að heilsugæslan verði
ákjósanlegur vinnustaður fyrir heimilislækna. Sér-
námslæknar skora á heilbrigðisyfirvöld að grípa til
eftirfarandi aðgerða:
1. Tryggja öllum íslendingum (sem þess óska)
skráningu hjá heimilislækni, þó þannig að
stærð samlags séfaglega verjandi.
2. Ljúka við samtengingu rafrænnar sjúkraskrár
yfir allt landið svo læknar geti nálgast upp-
lýsingar um lyf, rannsóknir og heilsufars-
vandamál sjúklinga sinna á rauntíma, fljótt
og auðveldlega.
3. Draga úr miðstýringu heilsugæslunnar.
4. Standa viðfyrirheit um fjölbreyttari rekstrar-
form.
5. Gera starf læknis á heilsugæslu aðfjárhags-
lega fýsilegum valkosti og stuðla að því að
hún verði samkeppnishæfur vinnustaður,
bæði innanlands og í samanburði við ná-
grannaþjóðirnar.
6. Efla og tryggja sérnám í heimilislækningum.
Þá fylgdi tillögunum greinargerð með
frekari útfærslum á framkvæmd ofan-
greindra þátta. Þær útfærslur gætu
klárlega verið til þess fallnar að gera
heilsugæsluna að fýsilegri vinnustað
fyrir íslenska lækna. Þar sem ég hef setið
tvívegis á fundum Læknafélags íslands
að undanförnu og hlustað á langa tölu
heilbrigðisráðherra þar sem hann óskaði
meðal annars eftir tillögum frá læknum,
vona ég að hann hlusti vel á þessar til-
lögur frá verðandi heimilislæknum. í leit
minni að fleiri dropum í glasið verður
fróðlegt að fylgjast með framkvæmd á til-
lögu hagræðingarhóps ríkisstjórnarinnar
nr. 76 um að hafin verði markviss vinna
við innleiðingu rafrænnar sjúkraskrár.
Munu nýútkomnar hagræðingartillögur
ríkisstjórnarinnar bæta dropum í glasið
þannig að það verði hálffullt? Framtaks-
semi og hugmyndir sérnámslæknanna
hafa í það minnsta bætt nokkrum dropum
í mitt glas, en hvað með þitt?
Stjórn LÍ
Þorbjörn Jónsson, formaður
Orri Þór Ormarsson, varaformaður
Magnús Baldvinsson, gjaldkeri
Salome Á. Arnardóttir, ritari
Björn Gunnarsson
Guðrún Jóhanna Georgsdóttir
Magdalena Ásgeirsdóttir
Ólöf Birna Margrétardóttir
Þórarinn Ingólfsson
I pistlunum Úrpenna stjórnarmanna
LÍ birta þeir sínar eigin skoöanir en ekki félagsins.
LÆKNAblaöið 2013/99 577