Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.05.2008, Side 5

Hlýnun jarðar
íslendingar lifa nú á viðsjárverðum tímnm, allsnægtunum er ógnað í fyrsta
sinn í sjötíu ár. Menn líkja hruni fjármálakerfisins við náttúruhamfarir og
skelkurinn sem það skýtur okkur í bringu er í samræmi við það. Sé litið
til sögunnar, bæði hér á landi og annars staðar, er þó kannski ekki ástæða
til að vorkenna sjálfom okkur um of og ef til vill er nærtækara að Kta sér
nær um marga hluti. Eftir á að hyggja (og með þeim orðum er ekki verið
að endurtaka tugguna margþvældu um „að vera vitur eftir á“) má vel sjá
að við Islendingar, og kannski Vesturlönd yfirleitt, höfum Hfað í sjúku og
meðvirku samfélagi. Menn deila um „sekt“ og leita sökudólga og sjaldan
hafa jafii margir lýst sig saklausa á jafn skömmum tíma. En sjúkleiki sam-
félagsins, sem kannski má best lýsa sem sífelldri tilhneigingu til að leggja
framtíð bama okkar að veði í fjárhættuspili, eða í besta falh í lántöku hjá
þeim (að þeim sjálfum forspurðum), hefur birst í fleiri þáttum en neyslu-
kapphlaupi síðustu ára sem velflestir tóku þátt í með einhverjum hætti,
þótt auðvitað hafi auðmenn og hálaunafólk átt þar mestan hlut og rifið
til sín stærstu bitana. Þetta sýndi sig líka í afráninu af náttúrunni og þeim
siðlausu viðhorfum sem ríkjandi voru í tengslum við það. Við íslendingar
höfum aldrei dælt meiri koltvísýringi út í lofdð en einmitt eftir að við feng-
um fregnir af hlýnun jarðar og þeim afleiðingum sem hún getur haft á Hf
og afkomu bama okkar. Vísindamenn og náttúmvemdarsinnar hafa vissu-
lega varað við þessu, en rétt eins og þeim sem vömðu við fjármálahruninu
var þeim vísað af velh orðræðunnar sem vanhæfum (vísindamennimir) eða
öfgamönnum (náttúmvemdarsinnarnir); enginn vildi fórna þægindum
dagsins og glæsijeppamir vom ekki aðeins stöðutákn hinna ríku heldur
einnig yfirlýsing um skoðun manna á þeirri vá sem loftslagsbreytingar
3