Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.05.2008, Page 6

BJÖRN ÞORSTEINSSON OG GAUTI KRISTMANNSSON
hljóta að vera. Rökin voru líka svipuð í báðrun tilfellum og má taka saman
með þessum hætti: það er allt í lagi núna og engin ástæða til að ætla að svo
verði ekki áffam. Vafinn sem settur var fram var aldrei túlkaður komandi
kynslóðum í hag, heldur aðeins eigin þægindum í núinu. Skeytingarleysi
okkar í fjármálum hefur nú komið okkur í koll og kannski er þá tími til
kominn að átta sig á nauðsyn þess að túlka hugsanlegan vafa í umræðunni
um loftslagsmál náttúrunni og komandi kjmslóðum í hag.
SKka umræðu hefur í sjálfu sér ekki skort á Islandi síðusm árin. Hins
vegar má hæglega halda því fram að hún hafi verið eilítið skekkt og skæld,
og sér í lagi var orðið löngu tímabært að þeir vísindamerm sem gerst
þekkja og standa fremstir í beinharðriþekkingu á staðreyndum málsins létu
til sín taka á almennum vettvangi. Með þetta í huga blés ritstjórn Ritshis
tál málstofu á Hugvísindaþingi í b\Tjtm apríl 2008 þar sem fjórir raun-
vísindamenn greindu áheyrendum, sem allflestir voru hugvísindamenn,
ffá nýjustu niðurstöðum, kenningmn og forspám vísindamanna varðandi
loftslag á jörðu. Afrakstur þessarar málstofu birtist hér í þessu hefti.
I fyrstu greininni sem helguð er þema heftisins, „Viðhorf og Hst-
kreppa“, veitir Þorsteinn Vilhjálmsson prófessor í eðlisfræði og vísinda-
sögu greinargott sögulegt yfirlit yfir vísindalegar kenningar og fræðilega
tunræðu um umhverfismál. Halldór Björnsson og Tómas Jóhannesson,
vísindamenn við Veðurstofu íslands, skýra kenningar urn gróðurhúsaáhrif
og leggja fram á skýran og greinilegan hátt þau rök sem vísindamenn
hafa fyrir því að hlýntm jarðar sé af mannavöldum. Jafhffamt taka þeir til
umræðu helstu mótbánrr gegn þessu viðtekna viðhorfi vísindanna og svara
þeim. Snorri Baldursson líffræðingur fjallar hins vegar um þau áhrif sem
loftslagsbreytingar hafa haft, og munu hafa, á lífríkið á jörðinni almennt
og hér á norðurhjara sérstaklega. Síðasta greinin í þemahluta hefdsins er
efdr Guðna Elísson bókmenntaffæðing sem hefur verið fremsmr í flokki
þeirra sem látið hafa sig hlýnun jarðar varða á Islandi, í það minnsta á
meðal hugvísindamanna. Guðni beinir sjónum sérstaklega að efa manna
um loftslagsbreytingar og varpar Ijósi á það hvaða öfl má ætla að standi
slíkri efahyggju að baki, leynt eða ljóst, meðvitað eða ómeðvitað.
I heftinu birtist einnig, í íslenskri þýðingu, bókarkafli eftir breska
aðgerðasinnann George Monbiot sem ber hið lýsandi heiti „Af-
neitunariðnaðurinn“. Hér er kominn kafli úr bók Monbiots Heat: How To
Stop the Plauet Ftovi Buming (2006) þar sem höfundurinn flettir skipulega
ofan af rótum þeirrar efaherferðar um hlýnun jarðar sem sett hefur órækt
4