Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.05.2008, Qupperneq 7

HLYNUN JARÐAR
mark á umræðuna um þessi mál á Vesturlöndum og jafnvel um allan heim.
Niðurstöður Monbiots mtmu án efa koma mörgum lesendum á óvart, en
ekki er þar með sagt að allir séu sammála þeim - satt að segja er ekki við
því að búast ef marka má þá mynd sem Monbiot sjálfur dregur upp.
Myndaþáttur Ritsins að þessu sinni er úr smiðju Odds Sigurðssonar
jarðfræðings. Þar er um að ræða þrjú myndapör sem sýna hvemig íslensk-
ir jöklar hafa hopað eða skriðið fram á undanfömum áratugum. Eins og
endranær segja myndimar meira en mörg orð, en rétt er að benda á að í
grein George Monbiot er að finna umræðu um þá staðreynd að einstaka
jöklar geta skriðið fram enda þótt loftslag hlýni og hin almenna regla sé
sú að jöklar hopi.
Auk þemagreinanna hefur hefdð að geyma fimm aðrar greinar. Markus
Meckl birtir hér ritgerð sem byggð er á fyrirlestri sem hann hélt við
Háskólann á Akureyri í september síðastliðnum og vakti allmikla athygh
fjölmiðla og bloggara. Greinin er þarft framlag til umræðunnar um
Múhameðsteikningamar svonefndu sem danska dagblaðið Jyllands-Posten
birti haustið 2005 eins og frægt er orðið. I greininni tekur Meckl hug-
myndina um tjáningarfrelsi tdl sögulegrar greiningar og kemst að þeirri
niðurstöðu að fráleitt sé að halda shku frelsi á loftí í einangrun frá öllum
öðrum gildum.
Stefán Snævarr hefur verið ólatur við að birta greinar á síðustu ámm
um ýmis heimspekileg efhi. Hér birtist eftir hann ritsmíð þar sem við-
fangsefnið er franski heimspekingurinn Paul Ricœur og kenningar hans
um sjálf, vitund og sjálfsvitund. Eins og endranær er sýn Stefáns á efnið
í senn fjörleg og gagnrýnin. Að síðustu skal svo telja grein Steinunnar
Kristjánsdóttur fornleifafræðings, þar sem hún lýsir ýmsum niðurstöðum
sínum af áralöngum rannsóknum og uppgreftri á Skriðuklaustri á einkar
áhugaverðan hátt. Steinunn leggur megináherslu á að bregða upp lif-
andi mynd af heildstæðri upplifun þeima sem hfðu og hrærðust í klaustr-
inu, eða áttu leið þar um. Þannig verður grein hennar framlag til nýrra
strauma innan fornleifafræðinnar sem raunar má fræðast um í fyrri hluta
greinarinnar sjálfrar.
Að lokum þetta: það h'tur út fyrir að 21. öldin verði síst átakaminni eða
viðburðasnauðari en sú tuttugasta. Brýn úrlausnarefni blasa við. Reynsla
undangenginna mánaða ætti að færa íslenskri þjóð heim sanninn um mikil-
vægi þess að skella ekki skollaeyrum við vamaðarorðum. Að minnsta kosti
er ljóst hversu dýrkeypt það getur verið að binda trúss sitt við einsýna
5