Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.05.2008, Side 58

HALLDÓR BJÖRNSSON OG TÓMAS JÓHANNESSON
in sé góð er í raun siðferðileg. Og svarið er engan veginn augljóst. Er
hægt að vega upp á móti fækkun tegunda í lífríkinu með fækkun dauðsfalla
vegna kuldakasta? Og ef svo er, á hvaða hátt? Sé hægt að færa góð og gild
rök fyrir því að jákvæðar breytingar séu fleiri en neikvæðar, er hlýnunin þá
góð? Hér er rétt að taka fram að það eru engan veginn öll kurl komin til
grafar hvað afleiðingar aukinna gróðurhúsaáhrifa varðar, og án efa munu
koma fram ýmsar afleiðingar (jákvæðar jafnt sem neikvæðar) sem enginn
sér fyrir nú. Hins vegar fylgir fullyrðingunni um að hlýnunin sé til bóta
sjaldnast alvarleg tilraun til greiningar á afleiðingum. Af ofangreindum
mótbárum er þessi síðastnefnda kannski sú sem æskilegast væri að hlyti
dýpri umfjöllun í fjölmiðlum.
*
Þó að rætt sé um loftslagsbreytingar innan vísindanna eins og hvert annað
viðfangsefni, er oft pólitískur blær á umræðunni um þessi efni í fjölmiðlum.
Þetta er óvenjulegt þegar kenning innan náttúruvísinda er annars vegar. Sé
til samband. frelsisunnenda gegn flekakenningunni láta þau samtök lítið fyrir
sér fara en ýmsar hugveitur frjálshyggjumanna hafa tjáð sig af kappi gegn
loftslagsvísindum og gróðurhúsaáhrifum. Þannig gaf kanadíska hugveitan
Fraser Institute út eigin skýrslu10 þegar síðasta skýrsla vinnuhóps I hjá
IPCC var gefin út. Og eins og minnst var á hér fyrir framan er umfjöllun
umhverfisverndarsinna oft einnig pólitísk, en þó á þann veg að mörgum
breytingum er lýst á eins neikvæðan hátt og kostur er. Nýlegt dæmi um
þessa bjögun á umræðunni er heimsókn Als Gore til íslands. I kjölfar fyr-
irlestrar hans var nokkuð fjallað um meintar rangfærslur hans og hvort
hann væri að gera sér leik að því að hræða fólk. Sá munur er þó á A1 Gore
og þeim sem mest mæla gegn honum að hann fer að langmestu leyti rétt
með veðurfræðilegar staðreyndir málsins, en umræðan um hræðsluáróður
skyggir á þennan þátt í málflutningi Gores.
Þegar kemur að umhverfismálum er þó ekki óþekkt að vafasamar full-
yrðingar sem hafa vísindalegt yfirbragð séu settar ffam. Hverjum þeim
sem fylgist með umræðu um fiskveiðistjórnun má vera ljóst að erfitt getur
10 Ross McKitrick o.fl., Independent Summary for Policy Makers. Vancouver,
Fraser Institute 2007. Greinargerðinni má hlaða niður ffá vefsetrinu www.
ffaserinstitute.org. Vísindamenn sem standa að vefsíðunni realclimate.org fóru
yfir greinargerðina og gerðu ýmsar athugasemdir. Afrakstri þeirrar vinnu má
hlaða niður af vefsíðunni www.realclimate.org/FraserAnnotated.pdf (skoðað 10.
maí 2008).
56