Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.05.2008, Qupperneq 125

Markus Meckl
Dönsku skopmyndimar
og baráttan fyrir prentfrelsi
Þann 30. september 2005 birti danska dagblaðið Jyllands-Posten tólf
skopmyndir trndir fyrirsögninni „Andlit Múhameðs“. Með því vildi dag-
blaðið hvetja til umræðu um hvort gagnrýna mætti íslamstrú og and-
mæla þeirri sjálfsritskoðun sem virtist gera vart við sig í auknum mæli.
Menningarritstjóri dagblaðsins, Flemming Rose, fylgdi teikningunum úr
hlaði með grein þar sem hann hélt því fram að ef hópar múslima krefðust
þess að tdllit væri tekið til trúarkenndar þeirra, þá væru þeir þar með að
hafna veraldlegu nútímasamfélagi og krefjast sérstakrar meðhöndlunar.
Shkt væri aftur á móti ósamrýmanlegt tjáningarffelsinu í vestrænum lýð-
ræðisríkjum, þar sem menn verða að geta þolað að verða hafðir að athlægi
og jafnvel að háði og spotti.11 októbermánuði birti svo egypska dagblaðið
Al Fagr nokkrar þessara skopmynda.
I lok sama árs héldu tveir danskir ímamar til Egyptalands og Líbanons
með 42 síðna langa skýrslu um meinta andúð á íslamstrú í dönsku samfé-
lagi, sem hafði einnig skopmyndimar að geyma. Þar hittu þeir fyrir full-
trúa Arababandalagsins og múslimaklerka. Aður hafði danski forsætisráð-
herrann, Anders Fogh Rasmussen, neitað að hitta nefnd sendiherra frá
íslömskum ríkjum sem vildi ræða við hann um skopmyndimar og andúð
Dana á íslamstrú.
I janúar á næsta ári hvöttu nokkur arabísk ríki til þess að danskar
og norskar vömr yrðu sniðgengnar en í milhtíðinni hafði dagblað eitt í
Noregi endurbirt skopmyndimar. I kjölfarið var efnt til fjöldamótmæla
um allan hinn arabíska heim og ráðist á sendiráð Danmerkur í Sýrlandi,
1 'Ieikningamar og umrædda grein má nálgast á vefslóðinni http://multimedia.
jp.dk/archive/00080/Avisside_Muhammed-te_80003a.pdf.
I23
Ritíð2/2008, bls. 123-133