Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.05.2008, Page 173

SKRIÐUKLAUSTUR I FLJOTSDAL
hafi byggst á atbeina kaþólskrar kirkju og að þær efnislegu leifar sem
þegnar þess skildu effir sig hafi verið birtingarform skipulagðra aðstæðna
sem í senn voru alþjóðlegar og innlendar. Þrátt fyrir að segja megi að
efnismenning klaustursins á Skriðu hafi grundvallast á staðbundnum efni-
tdði íslenskrar náttúru og menningar, voru gerendur þess augljóslega undir
áhrifum frá alþjóðlegum reglum sem umhverfi þeirra og atbeini laut að.
Á meðal fomleifanna má sjá kunnuglegan efnivið innlendra áhalda, inn-
réttinga og bygginga en um leið má greina nýtingu hans og undirstrikar
það áhrif runnin ffá rótum hinnar stöðluðu hugmyndaffæði kaþólskrar
kirkju.
Grafirnar, gripirnir og byggingarnar sem grafnar hafa verið upp
á Skriðuklaustri varpa á hlutbundinn hátt ljósi á efnisveruleika þeirrar
heimsmyndar sem kaþólska kirkjan skapaði alþjóðlega með áherslum
sínum en þreifst engu að síður í íslenskum dal á 16. öld. Sömuleiðis
endurspegla minjamar þar ekki síður hvemig félagsleg og menningarleg
heimsmynd kaþólsku kirkjunnar blandaðist og aðlagaðist íslenskri nátt-
úm og samfélagi miðalda. Skriðuklaustur hefur heldur ekki eingöngu haft
merkingu sem húsaskjól yfir presta, próventufólk eða umkomulausa. Sem
fyrirbæri hefur það auk þess verið minnismerki og nýlenda sem endur-
speglaði táknræna heimsmynd kaþólskrar kirkju sem tók sér bólfestu í
íslensku samfélagi miðalda.
Ganga má út frá því að efnisleg birtingarmynd Skriðuklausturs sé efdr-
líking fiumgerðar kaþólsks klausturs á þeim tíma er það var starffækt, enda
er óhætt að fullyrða að engin tvö klaustur líti nákvæmlega eins út eða hafi
verið rekin með sama hætti vegna mismunandi viðhorfa á hverjum stað
fyrir sig, svo og vegna síbreytilegra aðstæðna innan hvers þeirra. Fróðlegt
væri að greina að hvaða leyti Skriðuklaustur er efnismenningarlega ólíkt
öðrum klaustrum en sérkenni hvers klausturs fyrir sig er rannsóknarefni
sem hefur vakið athygh meðal sérffæðinga á sviði klaustursrannsókna að
undanfömu utan Islands.