Þjóðlíf - 01.05.1988, Blaðsíða 32

ERLENT
Svarti eldpresturinn
Jesse Jackson
„Ég er sérstakur,“ kallar Jesse Jackson og
menn taka ósjálfrátt undir. „Ég skipti máli,
jafnvel þótt ég sé fátækur — þótt ég sé fátæk-
ur, er ég samt sérstakur.“ Fyrr en varir eru
menn farnir að hrópa ýmis vígorð undir for-
ystu Jesses. Kosningafundir hjá honum eru
að hluta til talkórar með þátttöku við-
staddra. Fyrir nokkrum vikum var ég á kosn-
ingafundi hjá Jesse Jackson í Hartford í
Connecticut-fylki. Þetta var útifundur og
blandaður áheyrendahópur — svipaður
fjöldi var af svörtu og hvítu fólki. Flest hrif-
umst við með þessum mælska, svarta presti
sem hefur þegar sett mark sitt á sögu Banda-
ríkjanna.
Það var amma Jesse sem hamraði inn i
hann sjálfsvirðingu, frá henni hefur hann
þessa upphrópun sem hann grípur til við flest
tækifæri: „Ég er eitthvað sérstakt, ég er ein-
hvers virði." Sjálfstraustið sem amma hans
eftir Jón Ásgeir
Sigurðsson
innrætti honum, hefur reynst óborganlegt
veganesti. Raunar rifjaði Jesse upp á fundin-
um í Hartford, að hann væri óskilgetinn son-
ur 16 ára móður, hefði alist upp í húsi með
svo þunna veggi að þeir skýldu aðeins gegn
vindi en ekki gegn kuldanum og hann þekkti
því örbirgð af eigin raun.
Þessi reynsla hans af mótlæti gerir honum
kleift að ná tilfinningalegu sambandi við
fjöldann — fólk sem stendur í erfiðri lífsbar-
áttu vegna veikinda, fötlunar, eignamissis,
atvinnuleysis. Jesse kallar alla til liðs við
fjöldahreyfingu til að binda endi á atvinnu-
leysi, erlendar skuldir, fíkniefnafaraldurinn,
eyðni og húsnæðisleysi. í Hartford fóru
menn brosandi og upplitsdjarfir af fundar-
stað, margir orðnir liðsmenn Jesse Jacksons.
Jesse er heillandi ræðumaður
Pólitísk fífldirfska
í janúarbyrjun 1984 heimsótti hann flótta-
mannabúðir Palestínumanna fyrir utan
Damaskus í Sýrlandi. Fáir af íbúum búðanna
kunnu ensku en Jesse var í góðu skapi og
innan skamms námu sjónvarpstökuvélarnar
skara af Palestínumönnum sem hrópuðu í
kór með Jackson: „Ég er eitthvað sérstakt,
jafnvel þótt ég sé fátækur og hafi ekki
vinnu.“
Til Damaskus var Jesse kominn í erinda-
gjörðum sem eru dæmigerðar fyrir pólitíska
fífldirfsku hans. Nokkrum vikum áður höfðu
Sýrlendingar skotið niður bandaríska her-
þotu í njósnaleiðangri yfir áhrifasvæðum
þeirra í Líbanon. Robert Goodman, svartur
flugliði, komst lífs af en var handtekinn og
hafður í haldi í Damaskus. Jesse þótti Reag-
an forseti sýna takmarkaðan áhuga á því að
fá svarta hermanninn leystan úr haldi og
lagði þessvegna sjálfur land undir fót. Undir-
búningur að fyrri framboðstilraun hans var
þegar hafinn, og það hefði skjótlega verið
bundinn endir á pólitískan frama hans, ef illa
hefði tekist til í Damaskus. Þetta var því
pólitískt hættuspil.
En Jesse tókst að tala um fyrir bragðarefn-
um Assad Sýrlandsforseta, sem fyrirskipaði
að Goodman skyldi leystur úr haldi og af-
hentur Jackson. I einu vetfangi umhverfðist
Jesse í augum fjölmiðla og almennings úr
Hans klaufa í alþjóðlegan samningamann.
Menn kepptust við að láta í ljósi aðdáun á
þessu framtaki hans og aðsókn á framboðs-
fundi hans jókst verulega.
Jackson var kominn á verulegan skrið í
skoðanakönnunum þegar líða tók á janúar-
mánuð 1984, hann var einn af þremur efstu
mönnum hjá demókrötum og talinn eiga
góðar vonir í fyrstu forkosningunum í New
Hampshire. En þá varð honum illilega á í
messunni. Hann gaf sér tíma til að ræða við
tvo blaðamenn í National flughöfninni í
Washington, kallaði gyðinga í New York
„Hymies", sem er niðrandi slanguryrði, og
nefndi stórborgina „Hymie“-borg. Þetta
ásamt öðrum pólitískum glappaskotum varð
til þess að hann átti ekki von í framboðinu
árið 1984.
Bandarískar
forkosningar
Það er rétt að fara nokkrum orðum um að-
draganda forsetakosninga hér í Bandaríkj-
32