Tímarit Máls og menningar - 01.09.1944, Blaðsíða 34

128
TIMARIT MALS OG MENNINGAR
Noregsmönnum þjóðtákn, og segir að enginn norskur stríðsmaður
muni deyjandi álasa honum, hvorki sá maður sem kell í björgunar-
báti á hafi ellegar hinn sem vakir í klefa sínum síðustu nóttina und-
an aftökunni. Enginn þeirra mun spyrja í örvæntingu: hví leiddir
þú oss hingað, enginn taka sér orð í munn líkt og Þjóðólfur skáld
orti um síðustu herför Haraldar konungs Sigurðarsonar til Eng-
lands: „bauð þessa för þjóðum þarflaust Haraldur austan,“ heldur
minnast hans sem vinar og félaga, sem hafi valið hið sama og þeir,
vegna þeirra hluta sem eru dýrmætari en lífið.
Auk þess eru nokkur persónuleg kvæði í bókinni, en reyndar
tengd stríðinu eins og hin, svo sem kvæðið um Gerd Grieg og Viggo
Hansteen. Hann fellir svipmót þessara ástvina sinna í landslagsmynd
Noregs sjálfs. Þau verða í hug hans óaðskiljanleg landinu. Kvæðið
um Gerd, konu hans og ástkonu, sem staðið hefur við hlið hans í
sprengjuhríðinni, verður að ættjarðarljóði. Hann segir frá þvf, er
sprengjur dundu niður kringum dvalarstað þeirra í Englandi á næt-
urþeli, þá hafi hann leitað hennar, og heyrt loks til hennar álengd-
ar, að hún. var að raula fyrir munni sér norskt lag — ekki af
þrjózku, segir hann, og ekki til að gleyma líðandi stund, heldur
hugsi, meira að segja eins og dálítið úti á þekju; það var eins og
hún væri að hlusta á eitthvað í djúpum hugar síns. Það var ómur
frá. átthögunum, segir hann, Noregur, „allt sem þú bjóst yfir“, sem
ósjálfrátt „steig fram“ í þessu rauli hennar mitt í sprengjuhríðinni,
og hann lýkur kvæðinu með þessu erindi:
Du var maakevinger
over hvite holmer,
lyng som flammet skumvaat
langs et bekkefar.
fugleflöyt om vaaren,
vinterskogens stillhet.
Du var for mit hjerte
kilden, ren og klar.
(Þú varst mávsvængir yfir hvítum hólmum, úðað lyngið sem glamp-
ar meðfram lækjarsprænu, skríkjandi vorfugl, vetrarþögn skógar-
ins. Þú varst sjálf uppsprettulind hjarta míns, hrein og tær.)