Tímarit Máls og menningar - 01.09.1944, Page 41

TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
135
einangrun, sem jafnan leiðir til andlegrar fátæktar. Vér verðum að
gera norrænudeildina við háskólann að miðstöð norrænna fræða,
það á að vera oss þjóðarmetnaður. En vér megum síður en svo
sætta oss við, að hún sé eina sjálfstæða vísindastofnunin í landinu.
Vér þurfum að koma upp sjálfstæðri fiskiræktarstofnun, fiskiðnað-
arstofnun og jarÖræktarstofnun. Vér eigum þegar vísindamenn og
vísindamannaefni í öllum þessum greinum, og oss ber að gefa þeim
verkefni hér heima og hagnýta starfskrafta þeirra og hæfileika þjóð-
inni til ómetanlegs gagns. Stúdentsmenntun vor hér heima mun seint
verða einhlít. Jafn smárri þjóð sem íslendingum verður það alltaf
brýn nauðsyn að hafa einlægt allstóran hóp manna við margskon-
ar nám erlendis, ekki aðeins fræðigreinanna sjálfra vegna, heldur
hinnar almennu víðsýnar, er dvöl með erlendum þjóðum veitir. Vér
verðum alltaf að keppa að því að standa menningarlega í hæð við
þær þjóðir, sem fremstar standa, og læra viðnámslaust af þeim. Og
til þess þurfum vér að hafa hina hæfustu menn vora dvölum erlend-
is. Því er það, að stúdentsnám eitt erlendis er langt frá því nægjan-
legt, eða annað nám unglinga. Vér þurfum með auknum alþjóðleg-
um viðskiptum að hafa stöðug sambönd við vísinda- og menning-
arstofnanir erlendis og alþjóðleg menningarsamtök. Vér þyrftum
því að geta veitt háar fjárupphæðir til að gefa ekki aðeins fræði-
mönnum vorum, heldur einnig efnilegustu starfsmönnum fullorön-
um og reyndum í hverri atvinnugrein og iðnaði kost á að ferðast til
útlanda, dvelja þar um tíma til að fylgjast með nýjungum og breyt-
ingum á hverju sviði. Ekki einungis hið opinbera, heldur líka at-
vinnufyrirtæki og iðnstofnanir verða að koma sér upp sjóðum í
þessu skyni og auka þá árlega.
En hverju, sem fram vindur í þjóðfélagi voru, megum vér aldrei
gleyma því að setja eitt æðst af öllu: dýrkun listanna. Þjóðarmetn-
aður vor á að vera sá, að halda hátt á loft fána listarinnar. Bók-
menntir þjóöarinnar hafa verið eina frægð vor, skáldin vor lýsandi
sól gegnum aldirnar. Vér þyrftum að geta loks látið oss skiljast að
meta listamenn vora, meðan þeir eru lífs og starfandi í þjóðfélaginu.
Sú smán verður að afmást að telja eftir allt framlag til liststarfsemi
og kunna aldrei að meta að verÖleikum þann ávöxt, sem hún
ber þjóðinni. í ríki íslenzkrar framtíðar verður að verja stórfé til