Tímarit Máls og menningar - 01.12.1958, Qupperneq 143

UMSAGNIR UM BÆKUR
Loks heldur hún heimleiðis og tekur með
sér holdsveika drenginn, hún getur ekki
fengið af sér að skiljast við hann. Og þegar
heim kemur taka sonur hennar og dóttir,
sem sjálf berjast í bökkum, við þeim báð-
um opnum örmum.
Þetta er ekki nema lauslegt ágrip af
nokkrum þáttum sögunnar og gefur enga
hugmynd um frásagnarhátt hennar. En yfir
henni allri er æðrulaus rósemi og ynnileiki,
töfrar einfaldleika og samúð með þessu hág-
stadda fólki. Látleysi höfundar í stíl tjáir
ekki síður lesandanum hver vandamál eru
hér á ferð en þó hærra væri hrópað og
beiskari ásökunum beitt. Það eru orð og
hugblær hinnar sönnu konu sem smjúga inn
í hugskot lesendans. Mannlýsingarnar eru
eftirminnilegar og öll frásögn hófleg og
raunsæ.
Það er engin furða þó bók þessi hafi
fengið góðar viðtökur alstaðar þar sem hún
hefur verið gefin út, en hún hefur verið
þýdd á margar tungur. Islenzka þýðingin er
vel gerð.
Mál og menning, eða Heimskringla, hefur
á undanförnum árum gefið út í þýðingum
ekki allfáar bækur sem ritaðar hafa verið
með þjóðum sem íslenzkum lesendum eru
minna kunnar en ýmsar aðrar þjóðir í nær-
liggjandi iöndum.
Það er bæði fróðlegt og skemmtilegt að
kynnast þessum framandi bókmenntum og
lesa um lífið í fjarlægum löndum, sem að
mörgu er frábrugðið því er við þekkjum
bezt. Það er því ekki alveg ástæðulaust að
rifja upp þessar bækur, það mun að vísu á
sínum tíma eitthvað hafa verið skrifað um
þær svo þetta verður enginn ritdómur, að-
eins upptalning til leiðbeiningar fyrir þá
sem þær hafa farið framhjá þegar þær voru
gefnar út.
Auk þessara þriggja bóka, sem stuttlega
hefur verið getið hér á undan, kom út smá-
sagnasafn eftir kínverska rithöfundinn Lú
Hsun, Mannabörn. Snilldarlegar sögur sem
opna íslenzkum lesanda ókunnan heim. Ást-
in og dauðinn við hajið eftir Jorge Amado,
saga frá Brasilíu um fiskimenn og smyglara,
skemmtileg og ágætlega rituð. Berfœtlingar
eftir 7. Stancu, fyrri hluti. Bók sem hvar-
vetna hefur hlotið mikið lof, þrungin
ósviknu lífi og frásagnarsnilld. K. S. Stanis-
lavskí: Líf í listum. Sjálfsævisaga hins
heimskunna leikstjóra. Þá má nefna hetju-
sögurnar Saga af sönnum manni eftir Boris
Pólevoj og Hetjuraun eftir N. Ostrovskí,
báðar ágætar skáldsögur byggðar á sönnum
atburðum um nærri ofurmannlegt viljaþrek
manna til að skila fullu dagsverki í Hfinu
þó þeir hefðu fatlazt svo að hver maður
taldi þá aumingja. Lífið bíður eftir P. Pav-
lenko og Vinur skógarins eftir Leonid Leo-
nov, líka sovézkar skáldsögur sem þýddar
hafa verið á mörg mál og hlotið lofsamlega
dóma. Einnig Vegurinn til lífsins eftir A. S.
Makarenkó. Frámunalega hugðnæm og
skemmtileg frásögn um hæli flökkubarna,
en höfundur er uppeldisfræðingur og skipu-
lagði slíkar stofnanir eftir byltinguna. Og
hér mætti minnast á Ljós yfir norðurslóð
eftir T. Semúsjkín þó hún sé eldri, en hún
er líka eftir uppeldisfræðing sem var skóla-
stjóri í Tjúkotku sem er á norðaustasta
tanga Asíu. Ég lýk þessari upptalningu með
því að minna á Jörð í Afríku eftir dönsku
skáldkonuna Karen Blixen sem um eitt
skeið ræktaði kaffi í landi Kíkújúbúa og
skrifaði á eftir þessa dásamlegu bók.
Hd. St.
317